Бадиий ижодиёт маркази

 
А) Баҳорги мавсумларга алоқадор маросимлар
Суст хотун, султон хотун, 
Кўланкаси майдон хотун, 
Хаво ѐғмас бўлса, Суст хотун, 
Томчи томмас бўлама, Суст хотун, 
Сел опкетмас булама, Суст хотун, 
Б) Ёзги мавсумларга алоқадор маросимлар 
Чой, чой, чой момо, 
Чой момоси ўлибди, 
Боса-боса беринглар, 
Босилиб қолсин бу шамол. 
Уга-уга беринглар, 
Уғилиб қолсин қув шамол. 
В) Кузги мавсумларга алоқадор маросимлар 
Ҳайдар–ҳайдар, 
Ота-онанг ўлибдир, 
Моли сенга қолибдир, 
Боланг сувда оқибдир, 
Шамолингни қўйиб бер. 
Г) Қишки мавсумларга алоқадор маросимлар 
Қишки маросим фольоклорига ―гап-гаштак‖ маросимлари киради. 
Алѐр бўлсин-ай, 
Хўжам ѐр бўлсин-ай. 
Хўжам берган давлатга 
Душман зор бўлсин-ай 
«Ғижим рўмол» 
(Мавсум қўшиқлар туркумидан) 
Ғижим рўмолинг бўлса ѐ,
18 ѐшимдаѐ касби –
Кўрпа қатига турса.
ҳунарни танладим , 
Юртимиз обод бўлса ѐ, 
Энди ватан хизматига
Бошда хилпираб турса. 
Чиндан белимни бойладим. 

---

18 
“АЛЛА” 
(Мавсум-маросим ва урф –одат кушиклар туркумидан) 
 
Болаларни ухлатиш вақтида оналар томонидан куйланган қўшиқлар алла 
деб аталади. Ўтмишда Алла қўшиқларида захматкаш, муштипар, эзилган 
мазлум шарқ онаси образи гавдаланади. Унинг бетиним ҳатти – ҳаракати, 
беминнат меҳнати туфайлигина мурғак гўдак улғаяди, вояга етади. Онанинг 
меҳри дарѐ, дейдилар. Аллаларда оналарга хос бағри кенглик, қуѐшдай 
меҳрибонлик Майин, дил қаъридан сизиб чиққан ѐқимли куйлардай таралади. 
Уларда эзгу орзу- ҳаваслар, умидбахш яхши ниятлар, онанинг бола келажаги 
ҳақидаги орзу – ўйлари чиройли тасвирий бўѐқларда куйланади. Алла 
нақаротларида бешик ѐки беланчакда ѐтган боланинг номи қўшиб айтилади. 
қўшиқни онанинг ўзи, чолғусиз ижро қилади.
Сенга қўйдим яхши от, Алла, 
Яхши ниятдир мурод Алла. 
Юрту элга суянсанг, Алла, 
Сенга бўлғуси қанот, Алла. 
«Ўроғим олмос» 
(Меҳнат қўшиқлари туркумидан ) 
Ўроғим олмос , 
Ўришдан қолмас, 
Сира ҳам толмас, 
Ўрмасам бўлмас. 
Ғужмоқи буғдой, 
Донгинанг тўқ –ай. 
Тўп бўл, ўрайлик, 
Хўпда кўрайлик. 
Ўроғим чаққон, 
Сен менга ѐққан, 
Қўлгинам чаққон, 
Меҳнат-да боққан.