Axborot tizimlarining tuzilishi va tasnifi; Axborot tizimlarining asosiy jarayonlari

Multimedia vositalari (MULTIMEDIA - ko‘p muhitlilik) - bu apparat va dasturiy vositalar kompleksi bo‘lib, insonga kompyuter bilan turli xil muhitlar: tovush, video, grafika, matnlar, animatsiyalar va boshqalardan foydalangan holda aloqa qilishlikni bildiradi.
Multimedia vositalariga quyidagilar kiradi:
Nutq orqali axborotlarni kiritish va chiqarish qurilmalari;
Keng tarqalgan skanerlar (ular kompyuterga avtomatik ravishda chop etilgan matnlarni va rasmlarni kiritishi mumkin);
Yuqori sifatli video va tovushli platalar, video magnitofon va videokameralardan tasvirlarni ko’chiruvchi videoko’chirgich platalari, ular orqali shu tasvirlarni EHM ga kiritish;
Tovushli va video axborotlarni yozish uchun ishlatiladigan optik disklardagi tashqi xotira qurilmalari.
Moprotsessorlar (qo‘shimcha protsessorlar, matematik soprotsessor, kiritish-chiqarish soprotsessori va h.k) sonlar ustida bajariladigan operatsiyalarni tezlashtirish uchun keng qo‘llaniladi, asosiy MP bilan parallel ravishda ishlaganligi sababli kiritish-chiqarish amallarini bajarilishini tezlatadi, shuningdek, xotiraga to‘g‘ridan-to’g‘ri kirish rejimini amalga oshiradi.
Xotiraga to‘g‘ridan-to‘g‘ri kirish kontrolleri (tekshiruvchisi) MP ni magnit disklaridagi to‘plagichlarni boshqarishdan ozod qiladi, bu esa SHEHM ni tezligini sezilarli darajada oshiradi. Bu tekshiruvchisiz TXQ va OXQ orasidagi axborot ayirboshlash MP registrlari orqali amalga oshiriladi, agar tekshiruvchi bo‘lsa, axborotlar MP ni chetlab o’tib, to‘g‘ridan-to‘g‘ri TXQ va OXQ orasida ayirboshlanadi.

Xozirgi vaqtda kompyuter olamida eng takomillashgani va ishonchlisi bu Shaxsiy kompyuterlar bo’lib, u asosan qo’yidagi qurilmalardan iborat bo’ladi.

• 
  Sistemalar bloki
  
• 
  Manitor
  
• 
  Klaviatura
  
• 
  Sistemalar blokida (3.25 dyumli diskovod, CD-ROM, Portlar) joylashgan
  
• 
  Mul’timedia tizimi (kalonkalar)