Axborot texnologiyalari texnikumi

29-Mavzu. Konsol dasturlash muhiti interfeysi: xususiyatlari, ob'ektlari. Komponent paneli.

Reja:

1. 
   Konsol dasturlash muhiti interfeysi:
   
2. 
   Komponent paneli.
   

(Basic (BEYSIK) suzi Beginner’s All-purpose symbolic Instruction Code dan xosil bulgan (Boshlovchilar uchun umum yunnalishida dasturlash tili). Bu tilning mazkur dastur versiyasidagi Visual suzi dastur tuzish jarayonida kuplab operatsiyalar vizual vositalar yordamida, yani bevosita kodlarni yozmasdan bajarilishini anglatadi.
Dasturlar tuzish sermashakkat jaraen, lekin Visual Basic bu ishini sezilarli darajada soddalashtiradi va foydalanuvchiga uni osonrok bajarishga imkon beradi. Visual Basic ning yana bir yutugi shundaki, u Microsoft Office paketi dasturi va Internet resurslari bilan ishlaydi. Visual Basic bir necha versiyada ishlab chikariladi.
Learning Edition (Ukuv taxriri). Bu versiya boshlovchilar uchun juda mos bulib, Windows da ishlovchi dasturlar tuzish uchun zarur bulgan barcha elementlarini uzida jamlagan.
Visual Basic dasturi komandalari 
Visual Basic ning asboblar paneli foydalanuvchining dasturlari uchun kurilish bloklaridan iboratdir.
Asboblar panelida «A» tugmasini bosing. Mazkur belgi shaklga yozuv (Label) kuyish uchun ishlatiladi. Bosilgandan sung belgining tasviri uzgarib, bu uning bosilganligini kursatadi. Visual Basic bilan ishlayotganda kup vakt asboblar panelida strelka kursatkich belgisi tanlanadi. Boshka asbob belgilari siz shaklga fakat yangi obektni joylashingiz kerak bulgan xollardagina tanlab olinadi.
Kursorni shakl ichiga joylang va sichkonchani chap tugmasini yozuvning chap yukori burchagi shaklda turishi kerak bulgan joyda bosing. Tugmani bosilgan xolda tutib turishda davom etib, yozuvni chuzish uchun kursorni ungga va pastga suring. Shundan sung tugmani kuyib yuboring. Agar siz yozuv joyi va ulchamlarini nokulay joylashtirib kuygan bulsangiz, yozuvni sakkizta markyordan biri yordamida uning joyi, xajmini uzgartirishingiz mumkin. Yozuvni shaklga joylashtirish uchun yozuv joylashtirilishi zarur bulgan joyga sichkoncha kursatkichi yordamida joylashtiriladi. Yozuvni joyini kengaytirish uchun sichkoncha tugmasini bosilgan xolda past-ung tomonga suriladi. Keyin tugmacha kuyib yuboriladi.
Asboblar panelining mazmuni Visual Basic ning urnatilgan versiyasiga xamda uning kanday urnatilganligiga boglik. Agar foydalanuvchi asboblar panelida sichkoncha ung tugmasini bossa, komponentlarni kushish yoki yukotishga imkon beruvchi menyu kurinadi.
VisualBasic da xossalar oynasi (Properties) – bu atributlar ruyxatidir. Xar bir atribut yoki «xossa» ayni paytda shaklda tanlangan obektga (yozuv, knopka, matn oynasi va x.k.) tasir kursatadi. Obekt xossalarining kiymatini uzgartirib, foydalanuvchi uning tashki kurinishi va xolatini boshkaradi. Tuzilajak dastur elementlari, tashkil etuvchilari: yozuv, tugmacha, matn oynasi va xokozolarning xossalari aks etadi. Elementlardan kaysi biri tanlanganiga karab xossalar oynasidagi manzara uzgarib turadi.
Shaklga yozuvnijoylashtiring. Shaklda yozuvtanlabolinganigaishonchxosilqiling.
Endi bazi kiymatlarni uzgartirish uchun xossalar oynasining ung tomonini bosing. Alignment (Tenglashtirish) xossasi kiymatini «2-Center» (Markaz) ga uzgartiring. «BorderStyle» (Shakl turi) xossasi kiymatini 
«1-FixedSingle»ga uzgartiring. «Caption» (Sarlavxa) kursatkichiga «Mening yozuvim» matnini kiriting.
Foydalanuvchining xaraktalariga javoban yozuv kanday uzgarishiga etibor bering. Visual Basic xar bir obektining uz nomi bor (Name xossasi). Xossalar oynasining yukori kismida ayni (joriy) paytda tanlangan obektning nomi kursatilgan.
Visual Basic ilovalarning kupchiligi ekran shakli (formasi) asosida yaratiladi. Shakl – foydalanuvchi «rasm» chizishi mumkin bulgan ok matodir. Kupchilik xollarda ilova bir nechta shaklga ega buladi, lekin Visual Basic ish jarayonida ularni yashirish va kursatishga imkon beradi. Asosiy shaklni yopib, ilovadan chikish mumkin.
Shakl – bu oyna. Shuning uchun mazkur oyna boshka oynalar kabi Minimize (maksimallashtirish, urab kuyish), Maximize (Maksimallashtirish, ochish) vaClose (yopish) tugmachalariga ega. Shakl uchun MinButton va MaxButton xossalarining kiymatlarini False xolatiga utkazib dastlabki ikki tugmani uchirib kuyish mumkin.
Ican (belgi): kichik rasm bulib, shaklning yukorigi chap tomonida va shuningdek uning uralgan xolida paydo buladi.
Caption (sarlavxa) – shaklning sarlavxasi satrida paydo buladigan matn.
BorderStyle (shakl turi) kuyidagilarni aniklaydi; shakl chetlarining kurinishi, shaklning ulchamlarini, sichkoncha bilan uzgartira olasizmi? Shaklning eng yukori burchagida kanday tugmalar paydo buladi. Mazkur misol xossa FixedSingle da tasvirlangan.
StartUpposition (boshlangich xolat): shaklning Windows ish stolida boshlangich xolatni belgilaydi.
Background (fon): shakl foni rangini belgilaydi.