Avtomatika va ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish

III guruh. Maxsuslashgan va maxsus avtomatlar va yarim avtomatlar.
Bunday dastgohlar yalpi ishlab chiqarish sharoitida, tayyorlanayotgan detalni va o’lchamlari ko’p vaqt o’zgarmaydigan xollarda ishlatiladi.
Ishlab chiqarilayotgan mahsulotni almashinuvi yalpi ishlab chiqarishda ko’pgina maxsuslashgan va maxsus dastgohlar o’zining ishchi holatda bo’lishiga qaramasdan kerak bo’lmay qoladi. Shunday qilib texnikani rivojlanishida ishlab chiqarishni ko’plab bo’lishi bilan moslanuvchanlik qarama-qarshi parametr sifatida bo’lib qoladi. Bunday muammoni dastgohlarni mexanizm va qismlarini texnologik nuqtai nazardan standartlashtirish va normalashtirish bilan xal qilinib agregat dastgohlar paydo bo’ladi.
Agregat (lotincha. agrego – birlashtiraman, ulayman) – texnikada mashina yoki mashinalar majmuining birxillashtirilgan, yiriklashtirilgan uzeli; alohida vazifalarini mustaqil bajaradi, o’zaro almashinuvchan bo’ladi:
Masalan, ichki yonuv dvigatellari, avtomobillarning oldingi va ketingi ko’priklari, elektr dvigatellar, nasoslar va boshqalar. Ba’zan ikki va undan ortiq mashinalar majmui ham agregat deb ataladi.