Асоснома ва диссертация режаси Тадқиқотчининг Ф. И. Ш

2-боб. Инглиз ва ўзбек тилларидаги кўриш сезгисини ифодаловчи феълларнинг лингвокогнитив таҳлили
2.1. Инглиз тилидаги кўриш сезгисини ифодаловчи феълларнинг семантик ҳусусиятлари.
2.2. Ўзбек тилидаги кўриш сезгисини ифодаловчи феълларнинг семантик таҳлили.
2.3. Инглиз тилидаги кўриш сезгисини ифодаловчи феълларнинг лингвоконцептуал ҳусусиятлари.
2.4. Ўзбек тилидаги кўриш сезгисини ифодаловчи феълларнинг лингвокогнитив тадқиқи.
2.5. Инглиз ва ўзбек тилларидаги кўриш сезгисини ифодаловчи феълларнинг лингвокогнитив аспектидаги изоморфик ва алломорфик ҳусусиятлари
Тадқиқот ишимизнинг ушбу бобида:

• 
  Кўриш сезгисини ифодаловчи феъллар семантикасини тадқиқ қилишнинг замонавий йўналишлари кўриб чиқилган;
  
• 
  Ўзбек тилидаги кўриш сезгисини ифодаловчи феълларнинг семантик хусусиятлари батафсил тавсифланган;
  
• 
  Инглиз ва ўзбек тилидаги кўриш сезгисини ифодаловчи феълларнинг лингвокогнитив таҳлили амалга оширилган;
  
• 
  Боб бўйича қисқача хулосалар келтирилган.
  

Ушбу бобда инглиз тилидаги to examine, to flicker, to follow, to gape, to gawk, to gawp, to glance, to glare, to glimpse, to glower, to goggle, to inspect, to look on, to look out, to look up, to notice, to observe, to peek, to peep, to peer, to scan, to scowl, to scrutinize, to sight, to survey, to witness феъллари кўриб чиқиб, таҳлил қилинган. Шу билан бирга ўзбек тилидаги анграймоқ, боқмоқ, бақраймоқ, қарамоқ, кўрмоқ, тикилмоқ, термулмоқ, кўздан кечирмоқ, назар солмоқ, кузатмоқ, ўқраймоқ, бўзраймоқ, безраймоқ, хўмраймоқ каби феъллар кўриб чиқилган.
Диссертация ишимизда Н.Н.Болдқрева ва унинг издошлари томонидан ишлаб чиқилган лингвокогнитив таҳлил усули қўлланилади. Ушбу таҳлил модели таркибий, таксономик ва динамик жиҳатлари ўз ичига олган. Таксономик модел доирасида визуал фаолият концепцияси икки даражали тузилма сифатида тақдим этилди:
Асосий (суперординант) даражага бир неча даражалар киради:
1-даража: кўрмоқ, қарамоқ феъллари;
2-даража: томоша қилмоқ,боқмоқ, тикилмоқ феъллари:
Субординат даражасига қуйидагилар:

• 
  1 даража феълларига to glance – назар солмоқ, to peep – кўз қири билан қарамоқ, to peek – кўз ташламоқ, to peer – тикилиб қарамоқ, to gape – анграймоқ, to gawk – бақраймоқ, to gawp – анграйиб боқмоқ, to goggle – хайрон боқмоқ, to sight - кузатмоқ, шу билан бирга фразеологик феъллар to look on – қараб чиқмоқ ва to look out – кўздан кечирмоқ;
  
• 
  2 даража феълларига to glimpse – кўз ташламоқ, to glare –тикилмоқ, to glower - порламоқ, to observe – кўздан кечирмоқ, to examine – таҳлил қилмоқ, to scan – кўз югуртирмоқ, to inspect – диққат билан кўздан кечирмоқ, to scrutinize – синчиклаб қарамоқ, to survey, to witness – гувоҳи бўлмоқ, шу билан бир қаторда фразеологик феъл to look up – бир зумга қарамоқ
  

• 
  3 даража феълларига to notice, to follow, to flicker, to scowl кабилар киради.
  

Лингвокогнитив таҳлилнинг динамик жиҳати ушбу феълларни қайта таснифлашни кўриб чиқишни ўз ичига олади.