Asosiy vositalarni sotib olingandan so’ng uni saqlash va ishlatish bilan bog’liq bir qator xarajatlar vujudga kela boshlaydi

Debet      2010 «Asosiy ishlab chikarish» scheti -500000 
Debet      9400  «Davr  harajatlari hisobi schyotlari » -200000 
Kredit  8910 « Kelgusi harajatlar va to‘lovlar rezervi» -600000 
Ishlatilmay  qolingan  rezervni    bekor  qilishga  yuqoridagi  buxgalteriya  yozuvi 
summasi qizil rangda ( storno ) beriladi. Agar ishlatilmay qolingan  rezerv keyingi yilga 
o‘tqazilsa,  u  holda  u  yil  oxirida  foyda  solig‘i  bazasiga  qayta  qo‘shiladi  (agar  korxona 
daromad (foyda) solig‘ini to‘lovchi hisoblansa). 
Rezervni  ishlatilishi  8910-schetning  debetida    va  boshka  aniq  harajatlarni 
ifodalovchi  schetlarning  kreditida  (2310,  5010,  5110,  6890,  1010-1090,  6710,  6510  va 
boshqalar)  aks ettiriladi. 
Ikkinchi usulda mahsulot (ish,xizmat)ni ishlab chikarish va sotish buyicha harajatlar 
tarkibi  va  moliyaviy  natijalarni  shakllantirish  tartibi  to‘g‘risida  Nizomga  muvofiq    joriy 
va  kapital  ta’mirlash  harajatlari  ta’mirlangan  asosiy  vositalarning  ishlatilish  maqsadiga 
ko‘ra quyidagi schetlarda hisobga olinadi: 
•
 2010  «Asosiy  ishlab  chiqarish»,  2310  «Yordamchi  ishlab  chiqarish»,  2510 
«Umumishlab chiqarish harajatlari» schetlarida – asosiy va yordamchi ishlab chiqarishga 
doir  asosiy  vositalarni  ta’mirlash  harajatlari.  Bu  guruh  harajatlar  ishlab  chiqarilgan  
mahsulot (ish, xizmatlar ) tannarxiga kiritiladi. 
•
 9410  «Sotish  harajatlari,  9420  «Ma’muriy  harajatlar»,  9430  «Boshqa  operatsion 
harajatlar» schetlarida – sotishga, boshqaruv apparatiga doir asosiy vositalarni ta’mirlash 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

 
65 

harajatlari. Bu guruh harajatlar ta’mirlash ishlari dalolatnomalari tasdiqlangan oyda 9900 
«Yakuniy moliyaviy natijalar» schetiga o‘tkaziladi. 
•
 3110-3190 «Kelgusi davr harajatlari hisobi schetlari»- ilmiy tadqiqot ishlari  (ITI ) 
va  tajriba  konstruktorlik  ishlanmalari    (  TKI),  shuningdek  kelgusida  ishga  tushirilishga 
mo‘ljallangan  texnologik  liniyalarga  doir  asosiy  vositalarni  ta’mirlash  harajatlari.  Bu 
guruh  harajatlar  kelgusida  9410,  9420,9430  –  schetlarga,  agar  ITI  va  TKI  yakunlari 
bo‘yicha  moddiy  boyliklar  olingan  bo‘lsa,  ushbu  boyliklar  tannarxiga  kiritiladi  (0120-
0199, 1010-1090,  2810,2820,2910-2990 va boshqalar ).