Ҳарбий таржимон Тақризчилар : А. Т. Ирисқулов, филология фанлари номзоди, профессор, Ўз джту о. М. Мўминов

7-
савол. Ким яхшироқ таржима қилади: профессионал 
таржимонми ёки чет тилидан хабари бўлган тор ихтисослик 
мутахассисими?
Бу мавзу жуда мунозарали масалалардан бири деб эътироф этиб 
келинмоқда. Кўпдан бери одамлар онгида ижтимоий соҳа таржимонлари 
томонидан қилинган техник адабиётлар таржимаси жуда ёмон чиқиб, уни 
муҳандислар яхшироқ уддалайдилар деган фикр ўрнашиб қолган. Аслида 
эса бу масала у қадар содда эмас.
Қуйидаги жадвалда келтирилган «чет тилини яхши биладиган 
мутахассис
»
тушунчаси 
остида
профессионал 
таржимага 
оид 
кўникмаларга эга бўлмаган, таржима билан онда
-
сонда шуғулланадиган, 
қолган вақтда ўзининг асосий касби билан машғул бўлган шахсларнигина 
тушуниш лозим. Бунда баён этилган фикр
-
мулоҳазалар тилга оид 
маълумотга эга бўлмаса ҳам кўпдан бери таржима билан шуғулланадиган, 
техник адабиётларни таржима қилишда катта тажриба тўплаган 
таржимонларга тааллуқли эмас.
Чет тилини яхши биладиган 
мутахассис 
(муҳандис ёки ҳар қандай бошқа 
ихтисослик мутахассиси)
Филологик маълумотга эга 
тажрибали техник адабиётлар 
таржимони
Фақат ўзининг тор соҳасига оид 
кичик 
ҳажмли, 
ўртача 
мураккаб 
матнларнигина чет тилидан она 
тилига мақбул сифат билан таржима 
қила олади холос.
Бир нечта, ўзаро боғланмаган 
соҳаларга 
оид 
мавзуларни 
чет 
тилидан она тилига ва тескари 
йўналишда етарлича тез ва яхши 
сифат билан таржима қила олади.
Таржима қилинаётган соҳага оид 
билимларга эга бўлганлиги боис энг 
муҳим 
техник 
атамаларни 
профессионал даражада нисбатан 
аниқ таржима қила олади, матннинг 
қолган 
қисмини 
эса 
тусмоллаб 
ўгиради.
Баъзан 
энг 
муҳим 
техник 
атамаларни тахминан ёки тавсиф 
билан чекланган тарзда таржима 
қилишга 
мажбур 
бўлади 
лекин, 
матннинг 
умумий 
мазмунини 
бузмайди.
Кўп 
ҳолларда 
матннинг 
ўзи 
тушунмаган жойларини ўгира олмай 
Аслият 
мазмунининг 
қўпол 
бузилишига йўл қўймаган тарзда тилга 

---

48
ўтказиб юборади ёки (янада ёмони) 
сўз бойлиги чеклангани боис ёхуд 
синтактик 
конструкцияни 
нотўғри 
идрок этганлиги туфайли матннинг 
ушбу 
қисмини 
умуман 
тескари 
маънода таржима қилади.
оид 
майда 
тафсилотларни
чет 
тилидан она тилига етарлича аниқ 
ўгиради.
Таржима тезлиги, одатда, бир кунда 
3-
5 саҳифа.
Таржима 
тезлиги 
бир 
кунда 
7-
10 ва ҳаттоки 15 саҳифага қадар 
етади.