Anorgul atajonova

SO‘Z YASALISH USULLARI 
 
Bilib oling! So‘z yasashga asos qismning qanday xususiyatga ega 
ekanligiga  ko‘ra  so‘z  yasalishining  bir  necha  usullari  bor:  1)  yasashga 
asos  qismga  qo‘shimchalar  qo‘shish  orqali  (affiksatsiya);  2)  so‘zlarni 
qo‘shish  orqali  (kompozitsiya).  Masalan,  ishla  so‘zi  ish  qismiga 
(yasashga  asos)  -la  qo‘shimchasini  qo‘shish  yo‘li  bilan  hosil  bo‘lgan. 
Atirgul, e’lon qilmoq, tekintomoq  singari  so‘zlar  esa  ikki  so‘zni  bir-
biriga qo‘shish asosida hosil qilingan. 
Hozirgi  o‘zbek  tilida  so‘z  yasashning  mahsuldor  usuli 
qo‘shimchalar qo‘shish yo‘li bilan so‘z yasash – affiksatsiyadir. Bu 
usul  tilda  mavjud  bo‘lgan  muayyan  so‘z  yasash  qoliplari  asosida 
yuzaga  chiqadi.  Shuning  uchun  ham  so‘zlovchi  xotirasida  so‘z 
yasashning  qoliplari  mavjud  bo‘ladi.  Masalan,  ot+chi  «shaxs  oti 
yasovchi»  (traktorchi, ishchi, temirchi); ot+li  «belgining  mavjudligi 
yoki  ortiqligi»  (suvli, mevali) va  boshq.  Ana  shu  so‘z  yasash  qoliplari 
asosida turli-tuman yasama so‘zlar hosil qilinadi.