Anatomiya 2014. indd

Homilaning taroqqiyoti

Urug‘lanish, odatda, bachadon nayida ro‘y beradi. Zigota ik-

kala jinsiy hujayralarni xususiyatlarini o‘zida mujasamlantira 

di. 

Shu davr dan boshlab yangi qiz organizmining rivojlanishi bosh-

lanadi (14-rasm).

Pusht taroqqiyotining birinchi haftasi – zigotaning qiz hujay-

ralarida maydalanish (maydalinish to‘liq, ammo bir tekis emas) 

dav ri. Maydalanish bilan birga pusht bachadon nayida bachadon-

ga qarab suriladi. Bu 3–4 kun davom etadi. Bu davrda pusht hu-

jayralar to‘plami – blastulaga aylanadi. Yirik qoramtir va mayda 

oqish hujayralar – blastomerlar hosil bo‘ladi. Dastlab malina me-

vasi shaklini eslatuv chi blastomerlar to‘dasi – morulla, keyin esa 

sharsimon bir qavatli pusht – blastula hosil bo‘ladi. Hujayralar 

qavatidan iborat blastula devori blastoderma, bo‘shlig‘i esa blas-

---

30

totsel deb ataladi. Maydalanish natijasida yuza joylashgan blasto-

merlarda pushtni oziq lanishida ishtirok etuvchi parda – trofoblast 

paydo bo‘ladi.