Қадимги юнон-рим тарихи

 
 
 
 
 
 

---

 
 21 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4-§. Diniy e’tiqod. Tibbiyot 
Hayvonlarga sig`inish, mo`miyolash 
Qadimgi  Misrliklarni  hayvonlarga  e`tiqod    qilishlari  va  mo`miyolashni    birinchi  yunon 
tarixchisi,  Kichik  Osiyodagi  Galikarnas  shahrida  tug`ilgan  Gerodot  (er.  avv.  484-425  yillarda 
yashagan) tasvirlagan:  U to`qqiz kitobdan iborat “Tarix” asarini yozgan. 
Gerodot  Afinadan  quvg`in  qilingandan  keyin  (er.  avv.  445-yil  atrofida)  Suriya,  Falastin, 
Bobil,  Shimoliy  Qoradengiz  bo`yida  sayohat  qilgan.  U  sidqidildan    shaxsan  ko`rganlarini  yozdi, 
boshqa  sayohatchilarni    to`plamlaridan,  boshqalarni  hikoyalari,  o`z  ko`zi  bilan    ko`rganlardan, 
xalq rivoyatlaridan foydalandi.   
11. 65. … Misr Liviya bilan chegaradosh bo`lsada,  unda hayvonlar  uncha ko`p emas,  lekin u 
yerda    bor  bo`lgan  barcha  hayvonlar    xonaki  hamda  yovvoyi,    muqaddas  hisoblanadi  …  Har  bir 
turdagi    jonivorlarni    parvarish  qilish    uchun,  misrliklarda    alohida  xizmatchilar,  erkak  va  ayollar 
belgilangan, va bu  lavozimlar  otadan o`g`ilga o`tadi. Shaharning  har bir aholisi  quyidagi tarzda  
muqaddas    jonivorlar  oldiga    o`zini  iltifotini    ko`rsatadi.    Ma`lum  jonivor    bag`ishlangan  xudoga  
ibodat  qilib    bo`lgandan  keyin,  ular    o`zlarini    bolalarini  boshidagi  sochini  to`la,  yoki  boshini 
yarmini,    uchdan    bir  qismini  sochini  oladi  va  keyin  sochni  kumushga  o`lchaydi.      Sochlar 
kumushni  qancha og`irligiga tortsa  shunchasini  xodimaga beradi, u buning evaziga  jonivorlarga   
yemish  uchun  baliq      kesadi.    Bu  jonivorlar  uchun  ovqatlanish    shunday  usulda.  Agar  kimdir    bu 
jonivorlardan  qaysi birini ataylab o`ldirsa,  uni o`lim bilan  jazolaydilar;  agar ataylab bo`lmasa -  
kohinlar belgilagan  jarimani to`laydi. Kim agarda  ibis yoki  kalxatni o`ldirsa,  har ehtimolga qarshi  
o`lishi lozim.  
66.  Agar uyda mushuk  o`lib qolsa,  uyda barcha yashovchilar  faqat qoshlarini qiradilar, agar  
it o`lsa, hammalari o`zlarini badanidagi va boshidagi sochlarini oladilar.
 
67.    Mushuklarni  jasadini    Bubastisga  olib    boradilar  u  yerda  mo`miyolab  muqaddas    joyda 
dafn qiladilar.  Itlarni esa  har bir kishi o`z  shahrida muqaddas  sog`onalarda  dafn qiladilar … 
69.  Misrning ayrim viloyatlarida   timsohlar  muqaddas  hisoblanadi, boshqa  viloyatlarda  ular 
muqaddas  hisoblanbmaydi,    hatto  ularga    dushman  kabi  munosabatda  bo`ladilar.    Fiva  aholisi   va 
Meridov  ko`li  viloyati  timsohni  muqaddas  hisoblaydi.  U  yerda      bittadan  qo`lga  o`rgatilgan  
timsohni saqlaydilar. Bu timsohni  qulog`iga  shisha, oltin bilan baldoq taqadilar, oldingi oyoqlariga 
halqa  o`tkazadilar.  Unga alohida  belgilangan ovqat beradilar,  u tirik ekan uni g`amxo`rlik bilan  
parvarish  qiladilar,    o`limidan  keyin    mo`miyolab,  muqaddas  joyda    dafn  qiladilar.  Elefantina  
shahri  aholisi    aksincha    timsohlarni    muqaddas  hisoblamaydi  va  hatto    ularni  ovqatga  
ishlatadilar… 
 

---

 
 22