Abituriyent 25 ball maksimum (biologiya)

c) nuklein kislotalar uzunligini topish:

1) DNK molekulasida adenin va timin orasida ikkita, guanin va sitozin orasida uchta vodorod bog'lar bor, qo'shni nukleotidlar orasi 0,34 nm ga teng. Ma'lum DNK bo’lagida 1050 ta vodorod bog' bo'lib, shundan 60% i guanin va sitozin orasida bo'lsa, shu DNK bo'lagining uzunligini (nm) toping.

Yechilishi: umumiy vodorod bog'lar soni 1050 ta ekan, uning 60% i ya’ni, 1050x60/100=630 ta guanin va sitozin orasida, qolgan 1050- 630=420 tasi (40%i) adenin va timin orasida joylashgan. Bitta guanin va sitozin orasida 3 ta vodorod bog' joylashsa, 630 ta vodorod bog 210 guanin va sitozin orasida joylashadi, ya’ni 630/3=210 bo'ladi. 420 ta bog' 210 ta adenin va timin orasida joylashar ekan: 420/2=210. Shu DNK bo'lagining bitta zanjirida 210 tadan adenin va guanin, ikkinchi zanjirida unga komplementar bo'lgan yana shunchadan timin va sitozin bor ekan. DNK bo'lagining uzunligi bitta zanjirdagi nukleotidlar soni orqali topiladi, agar DNK bo'lagining ikkala zanjirida jami 840 ta nukleotid bo'lsa, bitta zanjirda uning yarmi, ya'ni 420 ta bo'ladi. Shu 420 ta nukleotidlar sonini berilgan qo'shni nukleotidlar orasidagi masofaga ko'paytiramiz: 420 x 0,34=142,8 nm ga teng ekan. DNK molckulasining uzunligini topganingizda hech qachon ikkala zanjirdagi nukleotidlar sonini 0,34ga ko'paytirmang!