Abdulla sher axloqshunoslik


Jomiy. Silsilat uz-zahab. Vasfiy taijimasi. / / Tanlangan asarlar. Т., G ‘.G ‘ulom



Download 10,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/209
Sana07.07.2022
Hajmi10,65 Mb.
#753233
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   209
Bog'liq
Axloqshunoslik (Abdulla Sher) (1)

1 Jomiy. Silsilat uz-zahab. Vasfiy taijimasi. / / Tanlangan asarlar. Т., G ‘.G ‘ulom
nom idagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1971, 149-bet.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Buyuk axloqshunosning burch haqidagi qarashlari h am e ’tiborga 
m olik. U burchni Tangri oldidagi o ‘z qarzini bajarish, ilohiy m as’uliyat 
deb tushunadi. Lekin bu m as’uliyat, ayni paytda, m uhtojlarga xayr- 
ehsonni, Y aratgan va banda oldidagi pokizalikni ham o ‘z ichiga oladi. 
B urchni anglab yetish esa, faqat b ilim (bilish) orqali r o ‘y beradi. 
Shuningdek, Koshifiy a n ’anaviy sh arq on a fazilatlarga bafuija to ‘xtaladi. 
Sabr, hayo, afv, saxiylik, rostgo‘ylik, farosat, tavoze singari fazilatlarning 
m ohiyatini ochib beradi, ularni nasriy va sh e ’riy m isollar bilan isbotlaydi. 
Ayni paytda, ularning ziddi boMmish illatlar h am m utafakkirning diqqat 
m arkazidan ch etd a qolmaydi.
B u n d a n ta s h q a r i, H u say n V o iz K o s h ifiy a x lo q iy m a d a n iy a t 
m uam m olarini ham tadqiq etadi. U ning « F u tu w atn o m ai Sultoniy yoxud 
javonm ardlik tariqati» asarida m u o m ala odo bi, kiyinish odobi h am da 
m eh m o n d o ‘stlik va tanovul etiketi borasid a o ‘ziga xos fikrlar o'rtag a 
tashlangan. C hunonchi, u, suhbat odobi borasida gap ketganda, shayxlar 
va boshqa m artabaga erishganlar uchun h am , hali m artabaga erishmagan 
kishilar, m uridlar uchun ham rioya qilinishi zaru r boMgan bir qancha 
suhbat odobi mavjud ekanini aytib, h a r ikki toifa suhbatdoshlar uchun 
alohida-aloh ida sakkiztadan qoida tavsiya etadi. Bu o ‘rinda m utafakkir 
so ‘zga lingvistik em as, axloqshunoslik nuqtayi nazaridan yondashib, 
unga insonning axloqiylik darajasi n am o y o n boMadigan vosita sifatida 
qaraydi: axloqshunoslikda so‘zni insondan, insonni so‘zdan ajratib tahlil 
etish m um kin em asligini ta ’kidlaydi. «Agar so ‘z senikim i yoki sen 
so‘znikimi, deb so‘zlasalar, aytgil: m en so ‘zniki va so‘z m enikidir, chunki 
so ‘z insonlik daraxtining m evasidir, d a ra x tn i m evadan, m evani esa 
daraxtdan ajratib boMmaydi», — deb yozadi m u tafakkir1.
K ito b d a allom a axloq sh uno s kasbiy o d o b m u am m o la rig a ham
to ‘xtalib o ‘tadi. B eshinchi bobning o ‘n t o ‘rtin c h i, o ‘n beshinchi va o ‘n 
oltinchi fasllari turli kasb egalari odobiga b ag ‘ishlangan. M asalan, o ‘n 
to 'rtin c h i fasl «Kasb-ког va savdo-tijorat odobi haqida» deb nom lanadi 
va um um an kasb egasi, ayni paytda, savd o -tijorat ahli odobi q o n u n - 
qoidalarini o ‘z ichiga oladi. Koshifiy yozadi:
«Bilgilkim, ham m a kasblarga birday taalluqli qisqacha q oida-adablar 
m avjud, shuningdek, h ar bir kasb u ch u n alo h id a odob h am bor.

Download 10,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   209




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish