A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti maktabgacha ta‘lim fakulteti pedagogika-psixologiya kafedrasi

Maktabgacha ta‘lim

Maktabgacha ta‘lim bola shaxsini sog‘lom, еtuk, maktabda o‘qishga tayyorlangan tarzda shakllantirish maqsadini ko‘zlaydi. Bu ta‘lim olti-yetti yoshgacha oilada, bolalar bog‘chasida va mulk shaklidan qat‘iy nazar boshqa ta‘lim muassasalarida olib boriladi. Bundan ko‘zlangan maqsad, bolaning bilimga qiziqishini ta‘minlashdan, ma‘naviy-axloqiy tarbiyalashdan, dastlabki mehnat

ko‘nikmalarini, ilmga muhabbat qo‘yishni o‘stirishdan, salomatligini mustaxkamlashdan iboratdir.


Umumiy o‘rta ta‘lim
Umumiy o‘rta ta‘lim bosqichlari quyidagicha:
boshlang‘ich ta‘lim (I-IV sinflar);
umumiy o‘rta ta‘lim (V-IX sinflar);

Boshlang‘ich ta‘lim umumiy o‘rta ta‘lim olish uchun zarur bo‘lgan savodxonlik bilim va ko‘nikma asoslarini shakllantirishga qaratilgandir. Maktabning birinchi sinfiga bolalar olti-yetti yoshdan qabul qilinadi.

Umumiy o‘rta ta‘lim bilimlarning zarur hajmini beradi, mustaqil fikrlash, tashkilotchilik qobiliyati va amaliy tajriba ko‘nikmalarini rivojlantiradi, dastlabki tarzda kasbga yo‘naltirishga va ta‘limning navbatdagi bosqichini tanlashga yordam beradi. Bolalarning qobiliyati, iste‘dodini rivojlantirish uchun ixtisoslashtirilgan maktablar tashkil etilishi, o‘quvchilar tanlovi bo‘yicha kurslar joriy etilishi va fanlar chuqur o‘rgatilishi mumkin. Bunday kurslarning dasturlari umumta‘lim muassasalari tomonidan tasdiqlanadi.

O‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi

O‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi olish maqsadida har kim umumiy o‘rta ta‘lim asosida akademik litseyda yoki kasb-hunar kollejida o‘qitishning yo‘nalishini ixtiyoriy ravishda tanlash huquqiga ega.

Akademik liseylar va kasb-hunar kollejlari egallagan kasb-hunar bo‘yicha ishlash huquqini beradigan hamda bunday ish yoki ta‘limni navbatdagi bosqichda davom ettirish uchun asos bo‘ladigan o‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limini beradi.

Akademik litsey o‘quvchilarning intellektual qobiliyatlarini jadal o‘stirishni, ularning chuqur, tabaqalashtirilgan va kasb-hunarga yo‘naltirilgan bilim olishlarini ta‘minlaydigan uch yillik o‘rta maxsus o‘quv yurtidir.

Kasb-hunar kolleji o‘quvchilarining kasb-hunarga moyilligi, mahorat va malakasini chuqur rivojlantirishni, tanlagan kasblar bo‘yicha bir yoki bir necha ixtisos olishni ta‘minlaydigan uch yillik o‘rta maxsus kasb-hunar o‘quv yurtidir.

Oliy ta‘lim

Oliy ta‘lim yuqori malakali mutaxassislar tayyorlashni ta‘minlaydi. Oliy ma‘lumotli mutaxassilar tayyorlash oliy o‘quv yurtlarida (institutlar va oliy maktabning boshqa ta‘lim muassasalari universitetlar, akademiyalarda) o‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi asosida amalga oshiriladi.

Oliy ta‘lim ikki bosqichga: davlat tomonidan tasdiqlangan namunadagi oliy ma‘lumot to‘g‘risidagi hujjatlar bilan dalillanuvchi bakalavriat va magistraturaga ega.

Bakalavriat oliy ta‘lim yo‘nalishlaridan biri bo‘yicha puxta bilim beradigan, o‘qish muddati kamida to‘rt yil bo‘lgan tayanch oliy ta‘limdir.

Magistratura aniq mutaxassislik bo‘yicha bakalavriat negizida kamida ikki yil davom etadigan oliy ta‘limdir. Fuqarolar ikkinchi va undan keyingi oliy ma‘lumotni shartnoma asosida olishga xaqlidirlar.