69 Qoychilik indd

Қўйларда учрайдиган бактериал касалликлар
Юқумли энтеротаксемия касаллиги (ўт, ичак заҳар-
ланиши).
Энтроксемия билан касалланган қўзилар 1-14 кун-
лик бўлганида диареядан қисқа вақт ичида нобуд бўлади. 
Қўйларда касаллик аломатлари одатий кўринишда бўлади. 
Соғлом ҳайвонларда тўсатдан сакраш ва титроқ пайдо бўла-
ди ва ҳайвон тўсатдан йиқилиб ўлади, ўлган ҳайвонларнинг 
ошқозон ва ичагида қон қуйилиш кузатилади. Энтеротак-
семияга қарши кураш икки усулда амалга оширилади. Би-
ринчиси, касалликнинг ривожланишида роль ўйнайдиган 
омилларни йўқ қилишдир, иккинчиси – эмлаш. Энтеротоксе-
мия эмламаси фасллар алмашинувида, озиқлантириш ша-
роитлари ўзгариши бошланишидан, яъни қишда боқишдан, 
ёзда яйлов шароитларига боқишдан олдин қўлланилади.
Инфекцион некторик гепатит касаллиги (юқумли жи-
гар). 
Касаллик аломатлари - тўсатдан турғунлик, юриш қи-
йинлашуви, тез нафас олиш, бўйин эгилиши, тишларни ғи-
жирлатиш ва тўсатдан ўлиш. 
Касалликларга қарши кураш паразитларга қарши кураш 
тарзида амалга оширилади. Қўйларга жигар зараркунанда-

---

50
100 китоб тўплами
ларига қарши мунтазам равишда дори бериш керак. Ора-
лиқ хост вазифасини бажарувчи шиллиққуртлар ва улар 
мавжуд бўлган ботқоқликлар дезинфекция қилиниши ке-
рак. Некротик гепатитдан ҳимоя қилишнинг яна бир воси-
таси эмлашдир.
Куйдирги касаллиги (талоқдаги қора яралар).
Касал-
ликнинг аломатлари юқори тана ҳарорати, юракнинг тез 
уриши, титроқ, оғиздан сўлак оқиши ва орқадан қон келиши, 
қонли сийдик чиқариш, тез заифлашиш ва тўсатдан ўлим. 
Сўйилган ҳайвонларда қоннинг қуюқлашмаслиги ва талоқ 
меъёрдан ортиқ катта бўлиши кузатилган. Энг самарали 
чора эмлашдир.
Юқумли бруцеллёз касаллиги.
Ушбу касалликнинг асо-
сий белгиси совлиқларда (ҳомиладорликнинг 2-4 ойларида) 
бола ташлаш ҳодисасидир. Касалликни аниқлаш учун қўй-
лардан қон олинади ва лабораторияга юборилади. Бу ка-
саллик инсонга осонликча юқади. Айниқса, хом сут истеъ-
мол қилинса ва чала пишган гўштдан юқиши мумкин. Бола 
ташлаган қўйларнинг бачадонидан нохуш ҳидли суюқлик 
келади. Касалликнинг олдини олиш учун биринчи навбатда 
касал ҳайвонлар сурувлардан ажратилади. Самарали ҳимоя 
эмлаш ҳисобланади.
Бабесиосис (қон сийиш) касаллиги. 
Касалланган ҳай-
вонларда тана ҳарорати кўтарилади, кавш қайтармай қўяди, 
касаллик авж олганда сийдик ранги ўзгариб, қуюқлашади. 
Ўлган ҳайвонлар гўштининг ранги сариқ рангга киради, қар-
ши чоралар кўрилмаса, ўлим даражаси жуда юқоридир. Энг 
самарали чора - эмлаш.

---

51
Қўйчилик
69–
китоб