5-sinf Adabiyot Sana

4.Baholash.(3 daqiqa)

Uyga vazifa:(2 daqiqa) Majoziy ertaklarni topib o'qib kelish.
O’TIBDO’: M.Murodova

5- “V”sinf Adabiyot Sana: 3.10.2017

Mavzu: Nazariy ma’lumot.Xalq ertaklari

Darsning maqsadi:

- o`quvchilarni ertaklarning sehrli olamiga oshno etish,xalq ertaklari haqida nazariy ma’lumot

- ertak tahlili orqali o`quvchilarda o`z-o`ziga ishonchni mustahkamlash;

- o`quvchilarning mustaqil fikrlash va ijodkorlik qobiliyatlarini rivojlantirish, ijod qilishga o`rgatish.

Darsning metodi: interfaol, aqliy hujum, guruhlarda ishlash, munozara.

Darsning borishi:

1.Tashkiliy qism.(5 daqiqa) a)salomlashish

b)davomatni aniqlash

c)ma’naviy daqiqa

2.O’tgan mavzuni takrorlash.(10 daqiqa)

a ) o’quvchilarga “Susambil”ertagining mazmuni parchalarga bo’lib so’zlatiladi.

b) ertakda ilgari surilgan g’oya yuzasidan suhbat tashkil etish;

d) mustaqil o’qilgan ertaklarni so’rash

3. Yangi mavzu.(15 daqiqa) «Aqliy hujum» bilan boshlanadi. Qanday o’zbek ertaklarini o`qigansiz?

O`quvchilarning javoblari tinglanadi va umumlashtiriladi.

Aziz o’quvchilar,ertaklar shunchaki ko’ngil ochish, ovunish uchun aytilmasligi va to’qilmasligiga ishonch hosil qildik, ularning mavzu jihatidan hayvonlar haqidagi ertaklar, sehrli ertaklar, hayotiy-maishiy ertaklar, hajviy ertaklar kabi turlari borligini ham bilib oldik. Bu ertaklar orasida hayvonlar haqidagi ertaklar ham o’z o’rniga ega.

Hayvonlar haqidagi ertaklar barcha qiziqib tinglaydigan va o’qiydigan fantastik hikoyalardir. Ulardagi asosiy mazmun majoziy tarzda tasvirlanadi, asar qahramonlari hayvonlar bo’lsa-da, voqealar odamlar turmushi kabi kechadi. Hayvonlar haqidagi ertak personajlari bo’ri, tulki, sher, turli parranda va hasharotlar xuddi odamlarday harakat qiladilar, gapiradilar. Bunday ertaklarda tulki - ayyorlik va munoflqlik, ayiq - go’l, laqmalik, bo’ri - qonxo’rlik, chumchuq chaqimchilik ramzi sifatida xayolimizda muhrlanib qolgan. “Bo’ri bilan tulki”, “Echkining o’ch olishi”, “Ochko’z bo’ri” kabilar hayvonlar haqidagi ertaklardir.

Sehrli ertaklar ham siz sevib va qiziqib o’qiydigan fantastik hikoyalardir. Masalan, “Ur to’qmoq”, “Ochil daturxon”, “Yolmog’iz”, “Devbachcha” ertaklari shular jumlasidandir.

Hayotiy-maishiy ertaklar: “Zumrad va Qimmat”, “Ziyod botir”, “Malikai Husnobod”, “Uch og’a- ini botirlar” va boshqalar

Ertaklarning yana bir turi –yozma ertaklar ham bo’lib,H.Olimjon,shukud Sa’dulla,Anvar Obidjon,X.To’xtaboyev kabi ertaknavislar yozma ertaklar rivojiga kata hissa qo’shganlar.