|
-жадвал
Соф фойда ва унинг ўзгаришига таъсир этувчи омиллар
Натижавий кўрсаткичлар
|
Таъсир омиллари
|
1.Маҳсулот (иш ва хизмат)ларни сотишдан ялпи фойда
|
Сотилган маҳсулот баҳосининг ўзгариши
|
Хом ашё, материаллар, энергия сарфлари таъриф баҳосининг ўзгариши ҳисобига
|
Сотилган маҳсулот ҳажмининг ўзгариши
|
Сотилган маҳсулот таркибининг ўзгаришининг сотишдан тушумга таъсири ҳисобига
|
Бир сўмлик маҳсулотга харажат суммасининг ўзгариши ҳисобига
|
Сотилган маҳсулот таркибий ўзгаришларининг таннархга таъсири ҳисобига
|
+,-
|
2.Асосий фаолиятнинг фойдаси
|
Сотиш харажатлари
|
Маъмурий харажатлар
|
Бошқа операцион харажатлар
|
Ҳисобот даврининг солиқ солинадиган фойдадан келгусида чегириладиган харажатлари
|
Асосий фаолиятнинг бошқа даромадлари
|
+,-
|
Умумхўжалик фаолиятидан фойданинг
|
Молиявий фаолиятдан даромадлар
|
Молиявий фаолиятдан харажатлар
|
+,-
|
Солиқ тўловига қадар фойда
|
Фавқулодда даромадлар
|
Фавқулодда харажатлар
|
+,-
|
Соф фойда
|
Фойдадан солиқ
|
Фойдадан бошқа мажбурий тўловлар
|
-
|
Соф фойданинг тақсимоти
|
Ишлаб чиқаришни ривожлантириш ва кенгайтиришга (жамғариш)
|
|
Резерв(захира) фондини шакллантиришга(жамғариш)
|
|
Дивидендларга (истеъмол)
|
|
Устав капиталини оширишга (қонунда белгиланган тартибларда)
|
|
=
|
Тақсимланмаган фойда
|
Жамланган, умумлашган ҳолда тўпланади.
|
-жадвал
Соф фойда ва унинг омилли таҳлили
Таъсир омиллари
|
Аниқлаш формуласи
|
Таъсир даражаси
|
Изох
|
Сотишдан ялпи фойданинг умумий ўзгариши
|
∆ Р = Р1 – Р0
|
1 131 910 666
|
|
Сотилган маҳсулот баҳосининг ўзгариши
|
∆Р1 = ∑ q1p1- ∑ q1 p0
|
328 676 988
|
|
Хом ашё, материаллар, энергия сарфлари таъриф баҳосининг ўзгариши ҳисобига
|
∑ q1pк- ∑ q1 p1
|
-488 289 775
|
|
Сотилган маҳсулот ҳажмининг ўзгариши
|
К1 = ∑ q1s0/∑q0 s0,
K1*Р0 -P0
|
178 891 297
|
|
Сотилган маҳсулот таркибининг ўзгаришини сотишдан тушумга таъсири ҳисобига
|
Р0*К2
К2=(∑ q1p0/∑ q0po-∑ q1s0/∑ q0s0 )
|
1 874 444 428
|
|
Бир сўмлик маҳсулотга харажат суммасининг ўзгариши ҳисобига
|
∑ q1s0-∑ q1sк
|
-390 618 967
|
|
Сотилган маҳсулот таркибий ўзгаришларининг таннархга таъсири ҳисобига
|
∑ q0s0*K1-∑ q0s0
|
-371 193 305
|
|
Давр харажатлари, жами
шу жумладан:
|
∆ДХ=ДХ1-ДХ0
|
-184 442 245
|
|
Сотиш харажатлари
|
Sc1- Sc0
|
-
|
|
Маъмурий харажатлар
|
Sm1- Sm0
|
-
|
|
Бошқа операцион харажатлар
|
So1- So0
|
-43 324 026
|
|
Ҳисобот даврининг солиқ солинадиган фойдадан келгусида чегириладиган харажатлари
|
St1- St0
|
-
|
|
Асосий фаолиятнинг бошқа даромадлари
|
Pб1- Pб0
|
-
|
|
Асосий фаолиятнинг фойдаси (зарари)
|
∆ Аф= Аф 1- Аф 0
|
960 792 447
|
|
Молиявий фаолиятнинг даромадлари, жамишу жумладан:
|
∆ Мфд
|
237 677 082
|
|
Дивидендлар шаклидаги даромадлар
|
Д1-Д0
|
-
|
|
Фоизлар шаклидаги даромадлар
|
Фд1-Фд0
|
-
|
|
Молиявий ижарадан даромадлар
|
МИд1-МИд0
|
-
|
|
Валюта курси фарқидан даромадлар
|
ВКд1- ВКд0
|
-
|
|
Молиявий фаолиятнинг бошқа даромадлари
|
МБд1-МБд0
|
-
|
|
Молиявий фаолият бўйича харажатлар, жамишу жумладан:
|
∆ Мфх
|
-674 407 750
|
|
Фоизлар шаклидаги харажатлар
|
Фх1-Фх0
|
-
|
|
Молиявий ижара бўйича фоизлар шаклидаги харажатлар
|
МИх1-МИх0
|
-
|
|
Валюта курси фарқидан зарарлар
|
ВКх1- ВКх0
|
-
|
|
Молиявий фаолият бўйича бошқа харажатлар
|
МБх1-МБх0
|
-
|
|
Умумхўжалик фаолиятининг фойдаси (зарари)
|
∆ Ухфн= Ухфн1- Ухфн0
|
524 061 779
|
|
Фавқулоддаги фойда ва зарарлар
|
|
-
|
|
Фойда солиғини тўлагунга қадар фойда (зарар) (сатр220+/-230)
|
∆ Фн= Фн1 – Фн0
|
524 061 779
|
|
Фойда солиғи
|
∆ Фс= Фс1 – Фс0
|
-14 426 214
|
|
Фойдадан бошқа солиқлар ва мажбурий тўловлар
|
∆ Фбс= Фбс1 – Фбс0
|
-43 290 888
|
|
Соф фойда
|
СФ1-СФ0
|
466 344 677
|
|
Соф фойда ўтган йилга нисбатан 466 344 677 минг сўмга ортган бу ўзгаришлар қуйидаги ижобий ва салбий омиллар таъсирида бўлган.
Ижобий омиллар қаторига: сотилган маҳсулот баҳосининг ўзгариши (328 676 988 минг сўм), сотилган маҳсулот ҳажмининг ўзгариши (178 891 297 минг сўм), сотилган маҳсулот таркибининг ўзгариши (1 874 444 428 минг сўм), молиявий фаолиятдан даромадларнинг ўзгариши (237 677 082 минг сўм)ни;
Салбий омиллар қаторига:хом ашё, материаллар, энергия сарфлари баҳосининг ўзгариши (-488 289 775 минг сўм), бир сўмлик маҳсулотга харажат суммасининг ўзгариши (-390 618 967 минг сўм), сотилган маҳсулотлар таркибий ўзгаришларининг таннархга таъсири туфайли (-371 193 305 минг сўмга), давр харажатлари ҳисобига (-184 442 245 минг сўм), молиявий фаолият бўйича харажатларнинг ортиши ҳисобига (-674 407 750 минг сўм), фойдадан солиқ, фойдадан бошқа солиқлар ва тўловларнинг ўзгариши ҳисобига (14 426 214 минг сўм ҳамда 43 290 888 минг сўм) тўғри келган.
Рентабеллик кўрсаткичлари ва уларга таъсир этувчи омиллар таҳлили
Корхона фаолияти ва маҳсулотлари рақобатдошлигини таъминлашнинг энг муҳим таянчи бу унинг рентабеллик даражасидир. Рентабеллик –немис тилиданги “rentabel”18даромадлик, фойдаликдеган маънони англатади.
Унинг иқтисодий мазмунини моддий, меҳнат ва молиявий ресурслардан шунингдек, табиий ресурслардан фойдаланиш самарадорлиги ифода этади.
Рентабелликнинг бир нечта гуруҳи активлар, ишлаб чиқариш, сотув ва капитал рентабеллиги гуруҳи таркибланади. Ҳар битта гуруҳга бир неча кўрсаткичлар тизими киритилади. Лекин баҳолашда, омилли таҳлил этишда уларнинг ҳар биттаси алоҳида ҳисоб-китоб қилинади ва баҳоланади.
Рентабелликнинг асосий кўрсаткичлари:
Активлар рентабеллиги (ROA Return On Assets) =Соф фойда/Активларнинг ўртача йиллик қиймати;
Сотуврентабеллиги= Маҳсулот (иш ва хизмат)лар сотишнинг ялпи фойдаси/ Сотишдан соф тушум;
Операцион фаолият рентабеллиги (ROS Return On Sales)=Операцион фойда/ Сотишдан соф тушум;
Хусусий капитал рентабеллиги (ROE Return On Equity)=Соф фойда/ Хусусий капитал.
Қўшимча кўрсаткичлари:
Асосий воситалар рентабеллиги=Соф фойда/Асосий воситаларнинг ўртача йиллик қиймати;
Ходимлар рентабеллиги (ROL)=Соф фойда/Ходимларга харажатлар (меҳнат ҳақи фонди ва ходимларга бошқа харажатлар);
Активларнинг базавий фойдалилик коэффициенти (Basic earning power) –Солиқ тўловига қадар фойда/ Активларнинг ўртача йиллик қиймати(BEP = EBITDA/Активлар ўртача йиллик қиймати;
Инвестицияланган капитал рентабеллиги (ROIC) –Операцион фойда/ Ўз маблағлари манбаси ва узоқ муддатли қарз капитали (ROIC = EBIT × (100% -Фойда солиғи ставкаси)/инвестицияланган капитал.
Айрим ҳолларда қарз капитали тўлиқ олинади. ROIC = (EBIT × (100% -Фойда солиғи ставкаси) –Қарз капитали бўйича фоизлар суммаси)/(Хусусий капитал+Қарз капитали);
Жалб қилинган капитал рентабеллиги=Соф фойда/(Ўз маблағлари манбаси + узоқ муддатли қарз маблағлари) (ROCE);
Жами активлар рентабеллиги (ROTA)= Солиқ тўловига қадар фойда / Жами активлар;
Бизнес активлари рентабеллиги (ROBA)= Соф фойда/ Бизнес активлари;
Соф активлар рентабеллиги (RONA)= Солиқ тўловига қадар фойда /Соф активлар;
Ишлаб чиқариш рентабеллиги= Соф фойда / (Асосий воситалар+ Айланма активлар);
Маржа рентабеллиги (Profitability of the margin) –Сотилган маҳсулот баҳоси- Сотилган маҳсулот таннархи/ Сотилган маҳсулот таннархи;
Ва бошқа кўрсаткичлар.
Рентабелликда самарадорлик кўрсаткичларининг: ялпи тушум, харажат, актив, капиталнинг ҳар бир сўмига тўғри келадиган натижавийлик кўрсаткичлари: ялпи фойда, операцион фойда, солиқ тўловига қадар фойда, соф фойда кўрсаткичларини аниқланади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
