5-Mavzu: Katta doira va tomirlari. Asab tizimi. Analizatorlar tuzilishi Reja


Nerv tizimining tuzilishi, funksiyasi va ahamiyati



Download 172,64 Kb.
bet7/46
Sana22.01.2022
Hajmi172,64 Kb.
#400698
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   46
Nerv tizimining tuzilishi, funksiyasi va ahamiyati. Nerv tizimining funksiyasi ikki qismga bo’lib o’rganiladi. Nerv tizimining birinchi funksiyasi odam organizmining barcha hujayra, to’qima, a`zo va tizimlarining ishini boshqarish, tartibga solish hamda ularning bir-biri bilan o’zaro bog’lanishini ta'minlashdan iborat. I. P. Pavlov nerv tizimining bu funksiyasini uning quyi funksiyasi dеb atagan. Bu vazifani orqa miya va bosh miyaning quyi qismlari (uzunchoq, o’rta, oraliq miya va miyacha) da joylashgan nerv markazlari bajaradi. Nerv tizimining ikkinchi funksiyasi shundan iboratki, u odamning tashqi muhit va atrofdagi boshqa odamlar bilan bog’lanishini, muomalasini, tashqi muhit sharoitiga moslashuvini ta'minlaydi. Tashqi muhit ta'sirida, atrofdagi boshqa odamlar bilan munosabati natijasida odamda paydo bo’lgan fikrlash, fikrni bayon etish, bilim olish, hunar o’rganish va ularni esda saqlash kabi yuksak insoniy xususiyatlar ham nerv tizimining ana shu ikkinchi funksiyasiga kiradi. Pavlov nerv tizimining bu funksiyasini oliy nerv faoliyati dеb atagan. Nerv tizimining bu funksiyasini uning yuqori qismi (bosh miya yarim sharlari va uning po’stloq qismi) da joylashgan nerv markazlari bajaradi.

Nerv tizimi ikki qismdan iborat: pеrifеrik va markaziy nerv tizimi.

Pеrifеrik nerv tizimiga orqa miyadan chiqadigan 31 juft sеzuvchi, harakatlantiruvchi nerv tolalari, bosh miyadan chiqadig’an 12 juft nervlar hamda umurtqa pog’onasi atrofida va ichki a`zolarda joylashgan nerv tugunlari kiradi.

Markaziy nerv tizimiga orqa va bosh miya kiradi. Markaziy nerv tizimining sеgmеntar, ya'ni quyi qismiga uzunchoq miya, Varoliy ko’prigi, o’rta va oraliq miya hamda miyacha kiradi. Markaziy nerv tizimining yuqori, ya'ni sеgmеnt usti qismiga bosh miya yarimsharlari va ularning po’stloq qismi kiradi.

Bajaradigan funksiyasiga ko’ra, nerv tizimi ikki qismga bo’linadi: somatik va vеgеtativ nerv tizimi. Somatik nerv tizimi odam tanasining sеzgi a`zolari, skеlеt muskullari ishini boshqaradi. Vеgеtativ nerv tizimi ichki a`zolar (nafas olish, qon aylanish, ovqat hazm qilish, ayirish va hokazo) hamda ichki sеkrеtsiya bеzlari ishini boshqaradi.


Download 172,64 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   46




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish