4-Ma’ruza Matematik modella-shtirish. Model toifalari. Konchilik ishi va metallurgi- yaga oid masalalarda matematik modellar-ni va sonli taxlil usullarini Mathcad da tizimida amalga oshirish

8-rasm. Algebraik tenglamalar tizimining yechimi 

 

 

9-rasm.  Matrisalar bilan ishlash. 

 

80-rasmda matrisalar bilan ishlashga misollar keltirilgan. 

Funksiya  grafigini  chizish  uchun,  masalan  F(x)  ni,  funksiyaning  barcha 

parametrlarini  va  ularning  qiymatlarini  kiritish,  so’ngra  F(x)  funksiyasini  kiritish  va 

Graph  panelida  kerakli  grafika  turi  tugmasini  tanlash  lozim  va  paydo  bo’lgan  tayyor 

grafikdan o’qlarda joylashuvchi qiumatlar aniqlanadi(81-rasm).  

 

            10-rasm. Funksiya grafigini chizich. 

 

MathCadning o’ziga xos imkoniyatlaridan yana biri ko’p masalalarni analitik yechish 

imkonini beruvchi belgili hisoblashdir. Mualliflar fikricha MathCAD matematikani yomon 

bo’lmagan olim darajasida biladi. Belgili prosessor intellektidan ustalik bilan foydalanish 

sizni  ko’p  miqdordagi  integral  va  hosila  kabi  eskirgan  hisoblashlardan  ozod  qiladi. 

---

Ifodalarning  yozilish  shakliga  e’tibor  bersangiz,  birgina  o’ziga  xos  xususiyati  belgili 

hisoblashlarda  tenglik  belgisi  o’rniga    ->  belgisini  ishlatilishdir.  Uni  MathCad 

muharriridagi  Evaluation  (Ifoda)  yoki  Symbolic  (Ramziy  belgi)  panellaridan  kiritish 

mumkin,  integrallash  va  differensiallash  belgilari  esa  Calculus  (Hisoblash)  panelidan 

kiritiladi. 

Bu  bo’limda  MathCad  tizimining  ozgina  hisoblash  imkoniyatlari  ko’rib  chiqildi. 

Keltirilgan  misollar  tizim  vazifasi  haqida  yaxshigina  tasavvurga  ega  bo’lish  imkonini 

berdi.  

Sinov savollari: 

 

1.  MathCad tizimi qanday jarayonlarga qo’llaniladi? 

2.  Funksiya grafigi qanday quriladi? 

3.  MathCad tizimi qanday masalalarni yechishga mo’ljallangan?