4 a gap bo'laklari Shahlo

 6-, 

7-sinflarda 

esa 

leksikologiya 

va 

morfologiya 

bo‘limlarini 

o‘zlashtirishga  e`tibor  qaratiladi.  7-  sinfda  sintaksis  bo‘limidan  faqatgina  so‘z 

birikmalari,  otli  va  fe`lli  birikmalarni  o‘rganish  nazarda  tutiladi.  Bu  bosqichlarda 

o‘quvchilarga  so‘zning  leksik  va  grammatik  ma`nosi  borasida  keng  ma`lumotlar 

beriladi.  

O‘quvchilar,  asosan,  8-,  9-sinflarda  sintaksis  bo‘limiga  tegishli  nazariy 

tushunchalarni  mukammal  o‘rganishga  yo`naltirilgan.  Chunki  bu  bo‘lim 

tilshunoslikning  eng  yirik  va  o‘z  navbatida,  anchayin  murakkab  bo‘limi 

hisoblanadi.  Ona  tili  dasturining  8-sinflar  uchun  mo‘ljallangan  qismida  “Sodda 

gap  sintaksisi”    (20  soat)  bo‘limida  gapning  bosh  bo‘laklarini  o‘rganish 

rejalashtirilgan  bo‘lsa,  gapning  ikkinchi  darajali  bo‘laklarini  alohida,  34  soat 

davomida batafsil o‘zlashtirish nazarda tutilgan. 

Umumiy  ta’limda  ona  tili  sintaksisni  o‘qitish  DTS  va  o‘quv  dasturlarida 

anchayin keng, har bir sinf o‘quvchilari o‘zlashtirishi lozim bo‘lgan nazariy bilim, 

ko‘nikma  va  malakalar  mufassal  bayon  qilingan,  aniq  yo‘nalishlar  belgilab 

berilgan. 

O‘quvchilar umumiy  o‘rta  ta`limda  ona  tili  fanidan o‘zlashtirgan  bilimlarini, 

ko‘nikma  va  malakalarini  o‘rta  maxsus  ta`lim  –  akademik  litseyda,  kasb-hunar 

kollejlarida  davom  ettirish,  yanada boyitish  imkoniga  egadirlar.  Shunga ko‘ra,  bu 

bosqichdagi  ona  tili  ta`limining  mazmuni,  maqsad  va  vazifasi  umumiy  o‘rta 

ta`limga  uyg‘un  holda  takomillashtirilgan  bo‘lib,  bu  fan  akademik  litseylarda 

Hozirgi o‘zbek adabiy tili nomi bilan yuritiladi.   

Davr  talabi  bilan  bugungi  kunda  uzluksiz  ta`lim  tizimiga  zamonaviy  axborot 

texnologiyalari  dadil  kirib  kelmoqda.  Maktab,  akademik  litsey  va  kasb-hunar 

kollejlarining  dars  va  darsdan  tashqari  ishlar  jarayonida  o‘zbek  tilini  kengroq 

o‘rganish  imkonini  beradigan  axborot  texnologiyalaridan,  shu  jumladan,  elektron 

darsliklardan  foydalanish  yo‘lga  qo‘yilmoqda.  Bugina  emas,  elektron  variantdagi 

---

 

 

23

badiiy  asarlar  ham  kitobxonlarga  havola  qilinmoqda.  Bularning  barchasi  bugungi 

yoshlarimizning  fan  asoslarini  chuqur  egallashlariga,  og‘zaki  va  yozma  nutq 

madaniyatlarini takomillashtirishga, ma`naviy olamini yuksaltirishga xizmat qiladi.