33. Yalpi ichki mahsulotning mohiyati qanday? Yalpi ichki mahsulot

34. Yalpi ichki mahsulot hajmi qanday usullar bilan aniqlanadi?
Jon boshiga to‘g‘ri keladigan YaIM hajmi ko‘rsatkichi asosida mamlakatning хalqaro tashkilotlar byudjetga to‘lovi amalga oshiriladi, kredit berish sharti va uning hajmi aniqlanadi, har хil mamlakatlarga beriladigan moliyaviy va boshqa yordamlar beriladi, investitsion muhitga baho berishda hisobga olinadi.
YaIMni ishlab chiqarish jarayonida, daromadlarni hosil bo‘lish jarayonida va daromadlardan foydalanish jarayonida ko‘rish mumkin.
Ishlab chiqarish jarayonida YAIM, rezidentlar tomonidan tovarlar va хizmatlarni ishlab chiqarish jarayonida yaratilgan qo‘shilgan qiymatni harakterlaydi.
Daromadlarni hosil bo‘lish jarayonida YaIM, ishlab chiqaruvchilarning ishlab chiqarish jarayonida olgan va ishlab chiqarish qatnashchilari orasida taqsimlanadigan birlamchi daromadlarni ifodalaydi.
Daromadlardan foydalanish jarayonida YaIM, milliy iqtisodiyot sektorlari tomonidan oхirgi iste’mol va jamg‘arish summalarini va tovar va хizmatlarning sof eksportini ifodalaydi.
Shularga asoslanib, YaIM hajmini uch хil usulida aniqlanadi: ishlab chiqarish usuli, oхirgi foydalanish usuli va taqsimlash usuli.

35. 
    Nominal va real YaIM orasida qanday farq bor?
    

Birinchidan, YaIM atamasi yalpi ichki mahsulotga to'g'ri keladi va u mamlakatda mavjud bo'lgan barcha xizmatlar va tovarlarning qiymati sifatida belgilanadi. Nominal YaIM mavjud xizmat turlari va ishlab chiqarilgan tovarlarning hozirgi narxlarini, real YaIM esa turli bazaviy yillardagi xarajatlarni ko'rsatadi. Ichki mahsulotning o'sishi - bu xizmatlar va tayyor mahsulotlar sur'ati, demak, agar YaIMda o'sish bo'lsa, bu xizmat va tovarlarning o'sishini ham anglatmaydi.

Yalpi ichki mahsulot amaldagi dollarlarda o'lchanadi, bu xizmatlar va tovarlar ishlab chiqarilgan yilni anglatadi. Bu nominal YaIMni ko'rsatadi, chunki hozirgi dollar ham nominal dollar sifatida belgilanishi mumkin. Haqiqiy yalpi ichki mahsulot (YaIM) - bu milliy ishlab chiqarishni baholash, ammo inflyatsiya ham hisobga olinadi. Inflyatsiya har yili narxlarning o'sishini anglatadi va iqtisodiyot tarkibidagi makroiqtisodiy ko'rsatkichdir. Inflyatsiya iqtisodiyotning daromad holatini ko'rsatadi.
Haqiqiy YaIMni hisoblash formulasi quyidagicha: Nominal YaIM / YaIM deflyatori x 100. Yillik real YaIM hisoblash Nominal YaIM uchun belgilangan miqdorga teng, bu bazis yilidagi narx darajasida ko'rsatilgan. Bu nominal YaIMning foiz sifatida o'sishini va inflyatsiya darajasini oshirishga odatlanganligini ko'rsatadi. Haqiqiy YaIM narxlarning o'zgarishiga va yil davomida yuzaga keladigan inflyatsiya darajasiga yo'naltirilgan. Aholi soni real YaIMga ta'sir qilishi mumkin.Ko'plab mamlakatlarda sanoatning ichki yalpi ichki mahsulot hisobiga jadal sur'atlarda o'sayotganligi aniqlandi.
Statistik tahlil iqtisodiy sharoitlarning o'sishi bo'yicha kengroq istiqbolni ko'rsatdi va o'sish so'nggi yillarda yanada aniqroq bo'ldi. Shuning uchun biznes strategiyalari va rejalarini doimiy ravishda o'zgartirish talab etiladi. E & M sanoatida asosiy o'sish kuzatildi, ammo hozirgi moliyaviy inqiroz ushbu sohada 8.0 foizga pasayishga olib keldi. Bu bozor faoliyatining umumiy pasayishi bilan bog'liq, ammo o'sish yaqin orada davom etishi kutilmoqda. E & M sohalariga televizion, kino, bosma va ommaviy axborot vositalari, radio reklama, animatsiya, o'yin va VFX sanoati va Internet reklama sohalari kiradi.
Yalpi ichki mahsulotni har yili asosiy xarajatlar, davlat iste'moli, eksport va import, shuningdek, paydo bo'ladigan investitsiyalar uchun hisoblash muhimdir.
Hisoblash uchun asosiy formula: YaIM = C + G + I + NX.
'C' '«Mamlakat iqtisodiyotida yuzaga keladigan iste'mol xarajatlarining yoki shaxsiy iste'molning barcha turlarini anglatadi.
'G' '"Bu davlat xarajatlarining miqdorini anglatadi.
'Men' '«Korxonalarning kapital xarajatlariga tegishli.
'NX' '"Bu mamlakatning eksporti va importini o'z ichiga olgan sof eksportni anglatadi.
Qisqacha mazmuni: Nominal YaIM va real YaIM o'rtasidagi asosiy farqlar:
Nominal YaIM barcha xizmat turlari va ishlab chiqarilgan tovarlarning joriy narxlarini anglatadi.
2. Yalpi ichki mahsulot (YAIM) - bu ko'rsatilgan xizmatlarning va ishlab chiqarilgan mahsulotlarning harajatlari, bu har xil bazaviy yillar bilan ko'rsatilgan.

35.