*3-amaliy topshiriq uchun gaplar beriladi. Uni to’liq tahlil qilish talab qilinadi. Asosan, yuqori baho tahlilga beriladi



Download 196 Kb.
bet2/17
Sana21.07.2022
Hajmi196 Kb.
#832253
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17
Bog'liq
Praktikum. Yakuniy savollar

СИНТАКТИК ТАҲЛИЛ
Синтаксисни ўрганишда, грамматиж қонун-қоидалар- ни изчил ўзлаштиришда амалий характердаги синтактик таҳлил беқиёс аҳамиятга молнкдир. Конкрет тил факт- лари мисолида тилнинг грамматик қурилиши ва унинг назарий-амалий асослариии эгаллашда синтактик таҳ- лил, айниқса, зарурдир. Синтактнк таҳлил лекдияда ўтилиб, мушоҳада қилинган назарий бшшмларни ама- лий ўзлаштириш, яхшироқ идрок қилиш малакаларини ҳосил қилади ва уни мустаҳкамлайдн.
Таҳлил ўтказишда системалилшк ва изчилликка риоя қилиш лозим. Синтаксиснинг йирик темалари ва бўлим- лари ўтиб бўлияиб, амалий машғулотларда, маълум даражада, шу тема ва бўлимларга оид назарий грамма- тик маълумотлар мустаҳкамланиб бориб, зарурий ма- лака ва билим тасаввур ҳосил қилингач, таҳлил ўтка- зилиши мақсадга мувофиқдир. Шуни таъкидлаш лозимки, сннтаксиснинг йирик те- маларн ва қисмлари бўйича бирданига тўлиқ таҳлил ўтказиш қийин. Таҳлилда тадрижийлик ва системалилик- ка риоя қилиш талаб этилади. Масалан, гап бўлаклари ўтилгандан сўнг бош ва иккинчи даражали бўлаклар бў- йича грамматик таҳлил ўтказиш мумкин, аммо бундай таҳлил тўлиқ характерга эга бўлмайди. Гап бўлаклари- га бевосита алоқадор бўлган масалалар, жумладан, гап бўлакларининг уюшиши, ажратилиши, тартиби, синтак- тик вазифа бажармайдиган элементлар ҳам граммати- када муҳим аҳамдятга эгадир. Ана шу масалалар ўрга- нилгач, гап бўлаклари бўйича грамматик таҳлил ўтка- зилиши мумкин. Бундай таҳлил тўлиқ ва атрофлича бўлиб саналада.
Узбвк тили синтаксисида қуйидаги темалар бўйича таҳлил ўтқазиш тавсия этилади:
1. Сўз бирикмаси бўйича.
2. Содда гап бўйича.
3. Бир составли содда гап бўйича.
4. Гап бўлаклари бўйича.
5. Қўшма гап бўйича: а) боғланган қўшма гап бў- йича; б) боғловчисиз қўшма гап бўйича; в) эргаш гап- ли қўшма гап бўйича; г) мураккаб период бўйича.
6. Узга гапли қўшма гап бўйича.
Таҳлил дастлаб дарс жараёнида аудиторияда ўтҳа- зилиб, студентларда маълум малакалар ҳосиш қилииа- ди. Таҳлил ўтказиш методикаси, прннциплари ҳақйда студентларда зарурий тушунчалар ва амалий кўникма- лар ҳосиш қилингач, уй вазифаси ва аудиториядан таш- каригн мустақил машғулотларда таҳлилга катта эъти- бор берйш яхши самара беради. Чунки таҳлил студент- ларнинг билвдхг қобнлиятларини активлаштиришга, тафаккур доираси ва нутқини ўстиришга ёрдам беради, ижодий активлигини кучайтиради. Таҳлил студентларнн мустақил ишлашга, тил фактлари ҳақида ўйлашга ва чуқурроқ мушоҳада қилишга, фикр юритишга, муҳока- ма қилишга, қиёслаш орқали тил фактлариишнг ўхшаш ва ноўхшаш томонларини ажрата билишга, хулосалар чиқара олишга даъват этади. Тил фактларинш кузатиш ва таҳлил қилиш грамматикани амалий жиҳатдангина эмас, назарий жиҳатдан ҳам яиада чуқурроқ ўзлашти- ришга ёрдам беради.



  1. Morfologiya.

Morfologiya (morphe va logos – "shakl haqidagi fan") – grammatikaning so`z turkumi, unga xos grammatik kategoriya va grammatik shakl, bu shaklni hosil qilish yo`li va vositasini o`rganuvchi tarkibiy qismi.

  1. O’zbek tilining asosiy imlo qoidalari.

Orfografiya tо‘g‘ri yozish qonunqoidalarini о‘rganadi. Bu qonunqoidalarning asosini «Imlo tо‘g‘risida»gi qonun tashkil etadi. Bu qonunda tо‘g‘ri yozishning deyarli hamma tomonlari batafsil kiritilgan. Lotin yozuviga о‘tganimizdan keyin bu yozuvda ham «Imlo tо‘g‘risida»gi qonun qabul qilish ehtiyoji tug‘ildi va 1995yil 24avgustda bu dastur sessiyada muhokamaga qо‘yildi. Hozirgi «Imlo tо‘g‘risida» qonun 7 bо‘lim, 82 paragrifdan iborat.
Hozir O'zbekistonda amaldagi (kirillcha) va yangi (lotincha) o'zbek yozuvlaridan foydalanilmoqda. Demak, shu ikki yozuvning imlo qoidalaridan xabardor bo'lish zamon talabidir.

Download 196 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish