25- modul: Metallarni bosim bilan ishlash asoslari Reja

Metalning plastik deformatsiyalanish jarayoniga turli omillarni ta’siri 

 

 

Metalni  bosim  bilan  ishlash  qobiliyatini  tavsiflovchi  muhim  xossalariga 

plastiklik va deformatsiyaga qarshilik kiradi. Bu xossalarga quyidagi omillar ta‟sir 

qiladi: 

1. Metalni qizdirish temperaturasi.

 Qizdirish ma‟lum temperaturalargacha metal 

plastikligini    5-10  barobar  oshirishga,  10-20  barobar  deformatsiyalanish  kuchini 

kamaytirishga imkon beradi. 

2.  Metalning  ximiyaviy  tarkibi. 

Shunday  qilib  Po„lat  tarkibida  uglerod  va 

legirlovchi  elementlar  (volfram,  molibden,  titan  va  boshqalar)  miqdorini  ortishi 

plastiklikni  kamayishiga  va  deformatsiyaga  qarshilikni  ortishiga  olib  keladi. 

Ayniqsa,  plastiklikka  fosfor  va  oltingugurt  zararli  ta‟sir  ko„rsatadi,  metalning 

sovuqdan sinuvchanlik va issiqdan sinuvchanlik hodisasini keltirib chiqaradi.