2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

 
Unib chiqishi
. 
Murtak o„simta
 
urug„ qobig„ini yorib tuproq yuzasiga 
chiqishiga harakat qila boshlaydi. Koleoptile o„sishdan to„xtaydi, yoriladi va 
tashqarida birinchi chinbarg paydo bo„ladi. Unib chiqish davri
 
boshlanadi. 14-16 
o
C harorat va namlik yetarli bo„lganda ekkandan keyin 7-9 kunda unib chiqa 

---

86 
boshlaydi, ekish - unib chiqish davrinini uzunligi ekish muddatlariga bog„liq. 
Ekishning maqbul muddatlarida bu davr 1,5-2 kunga qisqaradi.
Tuplanish.
Bu davr o„simlikda
 
3-4 ta chinbarg paydo bo„lganda paydo 
bo„ladi. Tuplanish bu - poyaning yer osti bo„g„inidan ikkilamchi poyaning hosil 
bo„lishidir, shu bilan birgalikda har qaysi navbatdagi novdaning ildizchasi bor. 
Asosiy poyadagi yuqori bo„g„in tuproqdan 1-3 sm da joylashib, ulardan ikkilamchi 
poyalar tarqaladi, ana shu tuplanish bo„g„ini dyeyiladi.
Tuplanish bo„g„ini o„simlikning muhim organi bo„lib hisoblanadi. Tuplanish 
bo„g„inining shikastlanishi o„simlikning nobud bo„lishiga olib keladi. O„simlikda 
umumiy va mahsuldor tuplanishni farqlaydilar. 
Umumiy tuplanish
- bu bitta 
o„simlikdagi rivojlangan va rivojlanmagan novdalarning o„rtacha umumiy soni. 
Mahsuldor tuplanish
- bu mevasi bor poyalarning o„rtacha soni. Odatda umumiy 
tuplanish mahsuldor tuplanishga nisbatan ko„proq bo„ladi, chunki hamma novdalar 
hosil bermaydi. O„simlikning hayotida tuplanish davrida sifat o„zgarishlar 
kuzatiladi ya‟ni generativ organlari paydo bo„la boshlaydi.
Naychalash. 
Tuproq yuzasida
 
5 sm balandlikda poyaning birinchi bo„g„ini 
paydo 
bo„ladi. Bahorda amal davrining boshlanishida naychalashning 
boshlanishigacha, o„rtacha sutkalik harorat 10,7 
o
C, faol harorat yig„indisi 332 
o
C 
bo„lganda 20-40 kun o„tadi. Bu davrda boshoq faol shakllanadi va rivojlanadi.
Bug„doyning faol rivojlanishi naychalashi suv, oziqa, issiq va yorug„lik 
bilan ta‟minlanganligiga bog„liq. Davrning oxirida o„simliklar maksimal 
balandlikka, barglarining ko„p yoki kamligiga ya‟ni nav uchun harakterli bo„lgan 
belgilarga ega bo„ladi.