2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Meva hosil bo„lishi
. 
Marjumakning gullari chang uchun qulay joylashgan va 
chang bemalol o„tiradi. Chang onalikning og„ziga tushgandan keyin tezda o„sishni 
boshlaydi, ya‟ni tepalik hosil qilib naychaga o„tadi, u yerda og„izchaga joylashib 
olib keyin ustunchasining to„qimasiga o„tadi. 3-8 soat o„tgandan keyin naycha 
murtak xaltasi xoligacha etishadi. Naychaning tarkibi bo„g„inchaga o„tadi va 
tuxum xo„jayra bilan quyiladi va natijada zigota hosil bo„ladi.
Mevaning to„liq pishishi changlangandan keyin 20-30 kundan keyin sodir 
bo„la boshlaydi, meva o„ziga xos rangga ega bo„la boshlaydi. Amal davrining 
davomiyligi navga va ekish sharoitlariga bog„liq. Marjumakning ekiladigan 
navlarini uch guruhga bo„lish mumkin: 
1. Tezpishar-70 kungacha; 
2. O„rtapishar-70-90 kungacha; 
3. Kechpishar-90 kundan yuqori.

---

184 
Tashqi muhit olimlariga munosabati 
Issiqlikka talabi
. 
Marjumak issiqsevar o„simlik urug„i 8-9 °C haroratda una 
boshlaydi, lekin bu haroratda maysalar qiyg„os paydo bo„lmaydi. Yuqori harorat 
unib chiqishni tezlashtirib o„simlikning qiyg„os o„sib chiqishi uchun sharoit 
yaratadi. 36-38 °C haroratda urug„lar petri chashkasida 1-2 kunda unib chiqadi, 
tuproqda esa 5-6 kunda unib chiqadi. Urug„ning uzoq muddatlarda yetarli 
bo„lmagan haroratda bo„lishi ularning nobud bo„lishiga olib keladi.
Urug„ning unib chiqishi uchun maqbul harorat 18-20 °C, tuproqniki esa 10 
°C bo„lishi kerak. Marjumakka o„rtacha ekkandan to unib chiqqanga qadar 100-
130 °C, ekkandan to gullaguncha 450-650 °C va gullashdan to pishgunga kadar 
600-1000 °C va butun amal davri uchun 1000-1800 °C, kechpisharlarida esa 1800-
2000 °C o„rtacha sutkalik harorat kerak bo„ladi. Amal davrining davomiyligi havo 
haroratiga bog„liq: 16 °C havo haroratida amal davri 78 kunni, 18 °C 74 va 20 °C 
da 72 kunni tashkil qildi.