2. Byudjet daromadlarining g‘azna ijrosini tashkil qilish. Davlat maqsadli jamg‘armalari va boshqa nobyudjet fondlar g‘azna ijrosi. G‘aznachilikda davlat xaridini tashkil etish. O‘zbekistonda g‘aznachilik tizimi taraqqiyoti istiqbollari

zarurligini 
belgilab berdi. 
Davlat byudjeti ijrosini g’aznachilik mexanizmlariga o’tkazishning 
quyidagi 
afzalliklari 
mavjud: 

qisqa fursatlarda davlat moliyaviy resurslarining real hajmini va uning 
istiqbol ko’rsatkichlarini aniqlash; 

davlat moliyasining holati to’g’risidagi tezkor axborotlarni yig’ish, 
qayta ishlash va tahlil qilish; 

davlat byudjetining ham daromadlari, ham xarajatlari qismi kassali 
ijrosining har kungi detallashtirilgan monitoringini o’tkazish; 

tasdiqlangan byudjet mablag’lari doirasida byudjet tashkilotlarining 
tovarlar va xizmatlar etkazib beruvchilar oldida majburiyatlar qabul qilish 
bosqichida (shartnomalar, kontraktlar tuzish) dastlabki nazorat qilish; 

moliya organlari tomonidan byudjet xarajatlarini o’z vaqtida va 
manzilli moliyalashtirish bilan byudjet mablag’larini bosh taqsimlovchilar 
tomonidan suiste’mol qilish va noto’g’ri ishlatishning oldini olish maqsadida 
joriy nazorat qilish; 

byudjet tashkilotlari majburiyatlarini olgandan keyin pul mablag’larini 
g’aznachilik 
hisobraqamidan 
to’g’ridan-to’g’ri 
ta’minotchilarning 
hisobraqamiga o’tkazish natijasida pul oqimlari harakati bo’yicha jarayonlarni 
qisqartirish; 

g’aznachilikning bir pog’onasidan ikkinchi pog’onasiga pul 
mablag’larini o’tkazishni soddalashtirish natijasida byudjet mablag’larini tezkor 
ishlatish. 

---

4. Byudjet tizimi byudjetlari g’azna ijrosiga o’tish bosqichlari 
Davlat byudjetining g’azna ijrosi davlat byudjetining 
barcha 
daromadlarini yagona g’azna hisobraqamiga kiritishdan, shuningdek, davlat 
byudjetining xarajatlarini shu hisobraqamdan to’lashdan iborat. 
Davlat byudjeti g’azna ijrosining 
asosiy tamoyillari 
- kassaning yagonaligi 
hamda buxgalteriya hisobi va hisobotini tashkil etishning yagonaligidan iborat. 
Davlat byudjetining g’azna ijrosi qonun xujjatlarida belgilab qo’yiladigan 
maxsus vakolatli moliya organi hamda uning Qorag’alpog’iston Respublikasi, 
viloyatlar, tumanlar, shaharlardagi hududiy bo’linmalari tomonidan amalga 
oshiriladi. 
Davlat moliyasini boshqarish - davlat o’z vazifalarini samarali bajarishini 
ta’minlash, moliyaviy resurslarni safarbar qilishda ma’lum samaraga erishish, 
yagona tizim asosida moliyaviy resurslarni taqsimlash va ishlatish va nihoyat 
iqtisodiy barqarorlashtirish va jamiyat rivoji uchun sharoit yaratish borasida 
davlat tomonidan ko’riladigan tadbirlar yig’indisidir. 
Davlat moliyasini boshqarishning institutsional tarkibida, boshqa vakolatli 
organlar bilan bir qatorda, G’aznachilik ham alohida muhim o’rin egallaydi. 
G’aznachilik - byudjetdan mablag’ oluvchilarning majburiyatlarini ijroga qabul 
qiladi va byudjet tashkilotlariga etkazib berilgan tovar mahsulotlar, bajarilgan 
ishlar va ko’rsatilgan xizmatlar uchun G’aznachilik ularning nomidan va ularning 
topshirig’iga binoan vakolatni o’z zimmasiga oladi va byudjet mablag’larining 
maqsadli ishlatilishini ta’minlash va nazorat qilish asosida to’lovlarni amalga 
oshiradi. 
Davlat byudjeti g’azna ijrosi deganda davlat byudjeti, davlat maqsadli 
jamg’armalari va boshqa byudjetdan tashqari fondlarning mablag’lari 
to’planadigan va ushbu mablag’lar doirasida aniq belgilangan yo’nalishlar 
bo’yicha xarajatlar amalga oshiriladigan yagona g’azna hisobraqami orqali davlat 
byudjetining ijro etilishi hamda shu orqali davlat moliyasini maqsadli va samarali 
boshqarishni tashkil etish tushuniladi. 
Davlat byudjeti g’azna ijrosiga o’tishgacha bo’lgan davrda byudjet ijrosi 
jarayoni quyidagi bosqichlarda amalga oshirilar edi: 
-
byudjet tushumlarini taqsimlash; 
-
tegishli byudjetlarda jamlangan mablag’larni byudjetdan mablag’ 
oluvchilarning ularga xizmat ko’rsatuvchi banklarda ochilgan hisobraqamlariga 
o’tkazish. 
Davlat byudjeti ijrosining bunday tartibida byudjet mablag’larining keyingi 
taqdiri butunlay foydalanuvchilarning ixtiyoriga bog’liq bo’lib qoldi. Davlat byudjeti 
mablag’laridan qay darajada samarali va oqilona foydalanilganligini esa faqatgina 
buxgalteriya hisobotlari orqali so’nggi nazorat usullaridan foydalangan holda 
tekshirish mumkin edi. 

---

Mazkur muammolarni e’tiborga olgan xolda, Davlat 
moliyasini 
boshqarish tizimini isloh qilish tadbirlari doirasida O’zbekiston Respublikasi 
Moliya Vazirligi tizimida byudjetni g’aznachilik orqali ijro etish uchun mas’ul 
bo’lgan institutsional tuzilma shakllantirildi. Bu faoliyat bir necha bosqichlarda 
amalga oshirildi. Ularni xronologik jihatdan quyidagicha tavsiflash mumkin (1- 
jadval): 
