O‘zbekiston Respublikasida innovatsion faoliyatning hozirgi holati va uni rivojlantirish kontseptsiyasi asoslari
Respublikadagi innofatsion faoliyat ko’p jihatdan davlat tomonidan tartibga solinadi (qonunchilik va egiluvchan soliq solish, davlat va idoralar fondlari, davlat tomonidan moliyalashtiriladigan yirik loyihalar va h.). Ustuvor davlat dasturlari bo’yicha innovatsion loyihalar uchun mas’uliyat O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qoshidagi Fan va texnologiyalarni muvofiqlashtirish qo’mitasi zimmasiga yuklatilgan. Mamlakatimizdagi ilmiy jihatdan salmoqli innovatsion texnologiyalarning sanoatga olib kirilishini Iqtisodiyot vazirligi qoshidagi Texnolgiyalar transferi qo’mitasi ta’minlaydi.
Songgi yillarda mamlakatda innovatsion faoliyatni rivojlantirish uchun koplab ishlar amalga oshirilmoqda. Xususan 2018 yil 21 sentyabrda 2019-2021 yillarda Ozbekiston Respublikasini innovatsion rivojlantirish strategiyasini tasdiqlash togrisida Prezident Farmoni tasdiqlandi. Ushbu farmonga kora koplab vazifalar belgilab qoyildi.
Innovatsion faoliyat togrisidagi Ozbekiston Respublikasining Qonunida innovatsion siyosat 5 yil muddatga tasdiqlanuvchi Milliy innovatsion tizimni rivojlantirish davlat dasturi orqali amalga oshirilishi kozda tutilgan. Innovatsiyalarni moliyaviy qollab-quvvatlash davlat uchun jozibador bolsa-da, aynan qulay muhit yaratishga ustuvorlik berilishi kerak. Innovatsion taraqqiyotda muvaffaqiyatlarga erishgan barcha mamlakatlar, qanday model doirasida rivojlanmasin, birinchi navbatda, qulay innovatsion muhit yaratib olgan.
Klaster strategiyalari
Oxirgi o’n yilliklar davrida yuqori ishlab chiqarish quvvatlariga ega bo’lgan davlatlarda klaster strategiyalari rivojlanib bormoqda. Klaster asosan yangi g’oyali ilm-fan yutuqlarini har tomonlama mutaxassislar ishtirokida tashkil etilishi mumkin bo’lgan texnologiyalar va texnikalar orqali olingan yangi assortimentdagi tovarlarni yoki xizmatlarni zudlik bilan ishlab chiqarishga tadbiq etilishini taminlaydigan, bozor "chuqurligini" yangi talab uchun zarur bo’lgan raqobatbardosh tovarlar bilan taminlashga yo’naltirilgan va foydani olishga qaratilgan bo’lishi kerak. Bunday zamonaviy talablarga javob beradigan ilmiy-tadqiqot ko’rsatkichlari bilan isbotlangan va xalq xo’jaligida ishlab chiqarishga yo’naltirilgan bunday ishlarni kichik biznes subektlarida amalga oshirish maqsadga muvofiq bo’ladi.
Klaster talablari siyosatini markazida esa har tomonlama o’zaro faoliyatlar boyicha bog’lanish orqali qatnashuvchilarni bir-biriga xizmat yuzasidan bo’lgan etibori va sadoqati birgalikda bajarilayotgan ishlarni tez va muvaffaqiyatli bo’lishini taminlaydi. Klaster sistemasini tashkil etishda kichik va katta ishlab chiqarish korxonalar orasidagi gorizantal bog’lanish esa bozorda bir guruhga oid tovarlarni zamonaviy talablariga mosligini taminlaydi. Zamonaviy klasterlar, odatda bir yo’nalishga yo’naltirilgan bir qancha ishlab chiqarish bo’laklaridagi shu sohaga tegishli bo’lgan firmalarni maqsadga yo’naltirilgan zanjirni bo’laklari hisoblanib doimo ular malum bir mahsulotlar yaratishga ixtisoslashgan bo’ladi.