120. Бадиий гимнастикада ифодалилик

moddalar	Ratsion 1	Ratsion 2
Ratsion 3
(3000kкал)	(4000kкал)	(5000kкал)
Oqsillar	18 135	18 180	17 212
Yog’lar	30 100	30 133	30 186
Karbonsuvlar	52 390	52 320	33 662

Jismoniy tayyorgarlikning turli bosqichlarida quyidagi ovqat ratsioni tavsiya etiladi.

- asosiy tayyorgarlik bosqichida 1 yoki 3 - ratsion

- musobaqa oldi va musobaqaga taqyorgarlik 1 yoki 2 - ratsion;

- tiklanish bosqichida yеngil vaznli katеgoriyada 1 yoki 2 - ratsion;

Ovqatlanishni to’g’ri tashkil etilishi va mе'yorlash sportchilar hayotida muhim ahamiyat kasb etadi. Sportchilarning sportda yuqori natijalarga erishishida va qaddi-qomatining to’g’ri shakllanishida mе’yoriy hamda to’g’ri ovqatlanish muhim hisoblanadi. Ratsional ovqatlanish organizmning o’sishi va rivojlanishini ta’minlaydi, organizmning tashqi muhitni zararli ta’sirotlariga qarshiligini, funksional imkoniyatini yahshilaydi, sportchilarning ish qobiliyatini o’sishiga olib kеladi. Sportchilarning kunlik ovqatlanishini shunday tashkillashtirish lozimki, bunda ularning organizmi zaruriy ozuqa moddalari va enеrgiya bilan ta’minlanishi hamda toliqib qolishni oldini olishga erishish mumkin bo’lsin.

Tiklovchi jismoniy uslublar biri bо‘lgan manual terapiya (nuqtali massaj, о‘z о‘zini massaj qilish va bosh.), ninali terapiya, suv va fizioterapiya muolajalarining ham roli kattadir. Keltirilgan uslublardan eng ommabopi nuqtali о‘z о‘zini massaj qilish, suv muolajasidir.

Massaj va nuqtali о‘z о‘zini massaj qilish Qadimgi Osiyo tibbiyotidayoq keng qо‘llanilgan. Ikkala uslub ham turli mexanik qо‘zg‘atishlar maxsus usullar bilan qо‘llanilgan: silash, ishqalash, barmoqlar bilan bosish, shu bilan birga hayot nuqtalari atalmish joylar.

Teri nuqtalaridagi sezuvchi asab uchlarini nuqtali massaj qilishdagi о‘rtacha qо‘zg‘alish beixtiyor asab markazi orqali harakatchanlikni hamda tormozlanish va qо‘zg‘alish jarayoni muvofiqligini normallashtiradi.

Termogidroprotseduralarning ta’siri reglyatsion refleks prinsipiga asoslanadi va suvning harorati, mexanik va kimyoviy xususiyatlari bilan belgilanadi, bu teridagi retseptorlarning qо‘zg‘alish xususiyatini keltirib chiqaradi. Bu qо‘zg‘alishlar markaziy asab tizimi orqali beixtiyor organizmning organ va tizimlaridan javob reaksiyasini chaqiradi. Sovuq va salqin vannalar asab, yurak qon-tomir, nafas tizimidagi tonusni yaxshilashga ta’sir qiladi. Indifferent va iliq suv muolajasi mushak zо‘riqishini pasaytiradi, asab tizimini tinchlantiradi. Qaynoq hammomni odam organizmiga ta’sir natijalari kо‘pincha harakat faolligiga о‘xshash bо‘ladi. Hammomga borish vaqtida moddalar almashinuvi 1/3 barobarga oshishi, tana og‘irligini 0,5 dan 1 va undan kо‘p kg.gacha kamayishi, yog‘larning oksidlanishi ancha vaqt davom etishi aniqlangan. Shuningdek, hammom tufayli asab tizimining tonusi oshadi va yig‘ilib ketgan zо‘riqishlarni yuq qiladi.

Shuni ta’kidlash kerakki, tiklovchi uslublar faqatgina trenirovka jarayonini ratsional tashkil qilingandagina samarali hisoblanadi. Bunday holatda ular organizmni mustahkamlashga va charchoqni tez olishga yordam beradi.