11-sinf Ma’naviyat asoslari aa 1-dars: Inson — kishilik jamiyatining ijodkori

II. O’tilgan mavzuni takrorlash:

“ Guruhlarda ishlash”

O’quvchilar 2 guruhga bo’linadi. Har bir guruh uyga berilgan mavzuga oid atamalardan o’z guruhlariga nom qo’yib olishadi hamda guruhga qo’yilgan nomga qisqacha ta’rif berishadi.

III. Yangi dars mavzusi mazmunini tushuntirish:

FAOLLASHTIRUVCHI SAVOL VA TOPSHIRIQLAR:

1. Millatlararo totuvlik deganda nimani tushunasiz?

2. Ma’naviy qadriyatlarning millatlararo totuvlikka qanday bog‘liqligi bor? Fikringizni rasmlar orqali

asoslang.

3. Mamlakatimizda bugungi kunda millatlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglikni ta’minlash bo‘yicha qanday ezgu ishlar amalga oshirilmoqda?

Millatlararo totuvlik — millatlararo ahillik, xalqaro do‘stlikdir. Millatlararo totuvlik milliy istiqlol

mafkurasining asosiy g‘oyalaridan sanalib, muayyan hudud, davlatda turli millat vakillarining hamjihatlikda yashashi, hamkorlikda faoliyat yuritishini ifodalovchi tushunchadir.

Millatlararo totuvlikni bir jamiyatda yashab, yagona maqsad yo‘lida mehnat qilayotgan turli millat va elatlarga mansub kishilar o‘rtasidagi o‘zaro hurmat, do‘stlik va hamjihatlikning ma’naviy asosi deb atash mumkin. Millatlar o‘rtasidagi mushtarak ezgu maqsadlarni nazardan qoldirmaslik, azaliy qad riyatlar taraqqiyoti asosini tashkil etadi.

Yer yuzidagi 1600 dan ortiq millatdan bor-yo‘g‘I 200 dan ortig‘i o‘z davlatiga ega, xolos. Bunday sharoitda butun dunyoda millatlararo totuvlikni ta’minlash uchun ularning manfaatlari, ruhiyati, intilishlarini muntazam o‘rganib borish, siyosiy-ijtimoiy hayotda buni doimo e’tiborga olish zarur.

Mamlakatimiz hududida qadimdan ko‘plab millat va elat vakillari hamjihatlikda yashab kelishgan. Ular o‘rtasida asrlar davomida milliy nizolar bo‘lmagan. Xalqimiz azaldan bag‘rikenglik, mehmondo‘stlik, kechirimlilik, boshqalarning urf-odat va qadriyatlarini e’zozlash kabi umuminsoniy fazilatlarni ko‘rsatib kelgan.

Millatlararo totuvlik umumbashariy qadriyat bo‘lib, turli xalqlar birgalikda istiqomat qiladigan mintaqa va davlatlar milliy taraqqiyotini belgilaydi, siyosiy-iqtisodiy rivojlanishiga samarali ta’sir etadi, tinchlik hamda barqarorlikning kafolati bo‘lib xizmat qiladi.

Bugungi kunda yer yuzida 6 mlrd.dan ziyod aholi mavjud. O‘zbekiston hududida esa 130 dan ortiq millat va elat vakillari yashamoqda. Davlatlar ko‘pmillatli (polietnik) va bir millatli (monoetnik) tarkibga ega bo‘lib, har biri o‘ziga xosligi bilan bir-biridan farq qiladi.

TARIXGA NAZAR

O‘zbek xalqining mehmondo‘stligi va bag‘rikengligi ayniqsa urush yillarida namoyon bo‘ldi. Shu davrda O‘zbekistonga 1 mln.dan ortiq kishi, jumladan, 200 ming bola evakuatsiya qilindi. Turli millatga mansub yetim bolalarni o‘zbek xalqi o‘z farzandiday ardoqlab, ularni voyaga yetkazdi. Masalan, toshkentlik Shoaxmad Shomaxmudovlar oilasi insonparvarlikning yuksak na’munasini ko‘rsatdi. 2-jahon urushi davrida toshkentlik oddiy temirchi Shoaxmad Shomaxmudov va uning ayoli Baxri Akramova turli millatning qarovsiz va yetim qolgan bolalarini farzandlikka olib, ta’lim-tarbiya bergan. Ular boshpanasiz qolgan, turli millat vakillari bo‘lgan 13 bola va urushdan so‘ng yana 3 bolani o‘z tarbiyalariga olishgan. Bular: Xabiba, Vova, Shuhrat-rus, Hamidulla-ukrain, Rafi q, Rahmatulla-tatar, Xolida-moldavan, Samuv-chuvash, Yo‘ldosh, Ergash-yaxudiy, Halima-qozoq, Qoravoy, Ne’mat, Muazzam, Hakima, Ulug‘bek-o‘zbek. Shomaxmudovlar oilasi insonparvarlikni ulug‘lovchi oila sifatida katta jasorat, qahramonlik ko‘rsatdi.

«O‘zbekiston xalqini, millatidan qat’I nazar, O‘zbekiston Respublikasining fuqarolari tashkil etadi».