1-variant Sug’urtaning paydo bo’lishi va rivojlanishiga tarif bering

2. Sug’urta sohasidagi qanday yo’nalishdagi fuqarolik- huquqiy munosabatlar namoyon bo’ladi izohlab bering.
Sug'urta sohasidagi fuqarolik-huquqiv munosabatlar quvidagi yo'nalishlarda namoyon bo'ladi:

• 
  fuqarolar' va sug'urta tashkilotlari o'rtasida shakllanadigan fuqarolik-huquqiv munosabatlar;
  
• 
  sug'urta tashkilotlari o'rtasida yuzaga keladigan o'zaro munosabatlar;
  
• 
  fuqarolar va maxsus davlat organlari o'rtasida paydo bo'ladigan fuqarolik- huquqiy munosabatlar;
  
• 
  sug'urta tashkilotlari va maxsus vakolatli davlat organi o'rtasida paydo bo'ladigan fuqarolik-huquqiv munosabatlar.
  
• 
  Fuqarolar va sug'urta tashkilotlari o'rtasida paydo bo'ladigan fuqarolik- huquqiy munosabatlar tegishli shartnoma qoidalariga asoslanadi. Bunda bir tomondan sug'urta tashkilotining fuqaro oldida, ikkinchi tomondan fuqaroning sug'urta tashkiloti oldidagi burch va majburiyatlari paydo bo‘ladi. Ya'ni, tuzilgan shartnomaga ko’ra, fuqaro o’z vaqtida sug’urta mukofotini to’lashi shart.
  

Aktuariy maxsus vakolatli davlat organi tomonidan belgilangan tartibda aktuariy malaka sertifikatini olgan va aktuar tashkilot shtatida turgan yoki aktuar tashkilot bilan fuqarolik-huquqiy shartnoma tuzgan jismoniy shaxsdir. Aktuariy malaka sertifikati - jismoniy shaxsga, agar u aktuar tashkilot shtatida bo’lsa yoki u bilan aktuar tashkilot o’rtasida fuqarolik-huquqiy tusdagi shartnoma tuzilgan bo’lsa, aktuar xizmatlarini ko’rsatish huquqini beruvchi hujjat. Sug'urta agenti o'z faoliyatini asosan sug'urtalovchi bilan uning o'rtasida tuzilgan agentlik kelishuvi shartlari asosida amalga oshiradi6k Agentlik kelishuvi sug'urta agenti bilan sug'urtalovchi o'rtasidagi o‘zaro munosabatlami, javobgarlikni va vakolatlami belgilovchi fuqarolik-huquqiy tusdagi shartnoma hisoblanadi. Sug'urta agentlari sug'urtalovchi bilan fuqarolik-huquqiy shartnoma asosida ishlaydi (ayrim davlatlarda mehnat shartnomalari asosida).
O'zbekistondagi talabdan farqli ravishda sug'urta brokerlari jismoniy shaxs ham bo'lishlari mumkin. Lekin ular xususiy tadbirkor sifatida ro'yxatdan o'tishlai'i talab etilganss. Sug'urta agentlari faqat fuqarolik- huquqiy tusdagi shartnoma asosida faoliyat ko'rsatishlari belgilab qo'yilgan.

Fuqarolar va maxsus davlat organlari o’rtasida paydo bo’ladigan fuqarolik- huquqiy munosabatlar maxsus vakolatli davlat organining sug’urtalanuvchilai’ bo’lgan - fuqarolaming qonuniy manfaatlarini himoya qilish bilan bog’liqdir. Amaliyotda shunday holatlar bo'Iadiki, sug’urta tashkiloti sug’urtalanuvchiga sug'urta hodisasi tufayli ko’rilgan zarami qoplashdan asossiz voz kechishi mumkin. Bunday paytda o’z manfaatlarini huquqiy himoya etish maqsadida sug’urtalanuvchi maxsus vakolatli davlat organiga murojaat etishi mumkin. Sug’urta tashkilotlari va maxsus vakolatli davlat organi o’rtasida paydo bo’ladigan fuqarolik-huquqiy munosabatlar qonun hujjatlari asosida tartibga solinadi. Maxsus vakolatli organning sug’urta tashkilotlariga nisbatan paydo bo’ladigan fuqarolik-huquqiy munosabatlari O’zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi va «Sug‘urta faoliyati» to’g’risidagi Qonunda o’z aksini topgan. Maxsus vakolatli davlat organi qonunda belgilangan tartibda sug'urta tashkilotlarining faoliyatini nazorat etib boradi. Zaruriyat bo’lganda esa, sug’urtalanuvchilaming manfaatini himoya etish maqsadida undan sug'urta faoliyatini amalga oshirish huquqini beruvchi litsenziyani chaqirib olish huquqiga ega. Sug'urtani huquqiy tartibga solish davlat tomonidan sug'urta munosabati qatnashchilarining xatti-harakatini huquqiy normalar vositasida amalga oshiriladi. Jismoniv va vuridik sh&xslaming mulkiy huquqlarini har xil oldindan ko'rib bo'lmaydigan sug'urtaviv himoya qilish uchun ko'pchilik sh&xslar tomonidan tashkil etiladigan maxsus fond hisobidan amalga oshiriladigan sug'urta faoliyati jarayonida paydo bo'ladigan ijtimoiy munosabatlar mavjud. Ushbu munosabatlami tartibga soladigan normalar yig'indisiga sug'urta huquqi deyiladi.