1. Statistik fizika vazifalari. Fazalar fazosi. Tasviriy nuqtalar


Termodinamikaning uchinchi bosh qonuni



Download 2,01 Mb.
bet24/55
Sana21.06.2022
Hajmi2,01 Mb.
#689253
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   55
Bog'liq
termo

30.Termodinamikaning uchinchi bosh qonuni
Termodinamikada uning birinchi va ikkinchi bosh qonunlari asosiy rolni o’ynaydi. Termodinamikaning uchinchi bosh qonuni kamroq ahamiyatga ega bo’lsada, usiz termodinamika to’liq bo’la olmaydi va bir qator jarayonlarni o’rganish mumkin bo’lmaydi.
Termodinamikaning uchinchi bosh qonuni quyidagicha ta’riflanadi: haroratning 0 K ga yaqinlashishi bilan muvozanat holatidagi har qanday tizimning entropiyasi izotermik jarayonlarda hyech qanday termodinamik holat parametrlariga bog’liq bo’lmay qoladi va T0 K chegarada hamma tizimlar uchun bir xil bo’lgan o’zgarmas qiymatni oladi. Uni nolga teng deb hisoblash mumkin. Chunki termodinamikada entropiyaning mutlaq qiymati emas, balki uning o’zgarishi ahamiyatga ega.
Nernst (1906 yil) ko’plab eksperiment natijalarini tahlil qilish natijasida absolyut temperatura nolga intilganda bir jismning ikki holatiga to’g’ri keluvchi S2 va S1 entropiyalar farqi nolga intiladi, ya’ni
T→0 bo’lganda S2-S1→0 bo’ladi, (8.5)
degan xulosaga keladi. Bu T=0 bo’lganda har qanday muvozanat holatda bo’lgan tizim entropiyasi, tizim termodinamik parametrlariga bog’liq bo’lmagan holda, doimiy bo’ladi demakdir, ya’ni
T =0 bo’lganda S=const bo’ladi. (8.6)
Keyinchalik Nernstning bu natijasini yana ham aniqroq qilib Plank
T→0 bo’lganda S→0 (8.7)
bo’lishini uqtirdi.
Eksperimentlar natijasiga asoslangan bu xulosaga termodinamikaning uchinchi qonuni yoki Nernst teoremasi deyiladi.
Termodinamika uchinchi qonuniga asoslangan holda bir qator muhim xulosalar hosil qilish mumkin.
Shunday xulosalardan biri T→0 bo’lganda Sr→0 bo’lishini ko’raylik. Ma’lumki,
(8.8)

Bu ifodani T bo’yicha integrallaymiz va integrallash paytida quyi chegarani T =0 da S=0 bo’ladigan qilib tanlab olamiz.




(8.9)

Entropiya har qanday temperaturada ham chekli qiymatga ega bo’lganligi uchun, (8.9)-ning o’ng tomonidagi integralli ifoda ham mavjud bo’lmog’i lozim. Ushbu integral ostidagi (Sr/T) funksiyasi bo’lganda (1/T)-oshishiga qaraganda sustroq osha boradi. Bu T→0 da Sr→0 bo’ladi demakdir.


Ma’lumki, Gibbsning termodinamik potensiali (8.5)-ga asosan:



Bundan:
(8.10)

munosabati bajarilishi bizga ma’lum. Endi S - uchun (8.9) - formulasidan foydalanaylik



Ikkinchi tomondan:

Demak,
(8.11)

(8.11) - ni (8.10) - ga tadbiq etsak,



bo’ladi va (8.10)-ga asosan T=0 da kelib chiqadi, ya’ni termik kengayish koeffisiyenti bo’ladi.
Shunday qilib, temperatura absolyut nolga intilganda Sr va hajm kengayish termik koeffisiyenti nolga intiladi. Xuddi shuningdek, T→0 bo’lganda Sv va bosim oshishi termik koeffisiyentining ham nolga intilishini isbotlash mumkin.

Download 2,01 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   55




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish