1-sentabr — mustaqillik kuni kirish 1-dars

  
 
4-BO‘LIM.  
GAP
  
Eslatma
 
So‘z yoki so‘zlar vositasida anglashilgan fikr gap deyiladi.
 
 
26-dars
 
GAPNING IFODA MAQSADI 
 
26.1-topshiriq.
 Matnni o‘qing. 
KO`RNING JAVOBI 
Sayyor  ismli  ko`r  arablar  orasida  eng  mashhur  ekan.  Bir  kuni  ko`chada  unga 
tegishib: 
−
 
Hoy, Sayyor, Xudodan tila, ko`zing evaziga biror nima bersin, − debdi. 
−
 
So`radim – berdi, − debdi ko`r. 
−
 
Nima berdi? 
−
 
Senga o`xshagan ahmoqlarning basharasini ko`rmaslikni! 
26.2-topshiriq.
 Matndagi gaplarni uch guruhga ajrating: 
1) xabar anglatuvchi gaplar; 
2) so‘roq anglatuvchi gaplar; 
3) buyurish, undashni anglatuvchi gaplar. 
26.1-mashq.
 Savob ishning foydasi haqidagi fikrni uch xil ko‘rinishda tuzing: 
1) xabar anglatuvchi gap; 
2) so‘roq anglatuvchi gap; 
3) buyurish, undashni anglatuvchi gap; 
             
4) istak, xohishni anglatuvchi gap. 
26.3-topshiriq. Berilgan jadval mazmunini matnda ifodalang va qoidani eslab 
qoling.
 
 
 
Gapning ifoda maqsadiga ko`ra turi 
Darak gap 
So`roq gap 
Buyruq gap 
Istak gap 
xabar berish 
maqsadidagi gap 
so‘rash, aniqlash 
maqsadidagi gap 
buyurish, undash 
maqsadidagi gap 
Istak, xohish 
maqsadidagi gap 
 
Bilib oling. 
Nutqimizda gaplar uch maqsaddan biri uchun ishlatiladi: 

---

1) xabar berish; 
2) so‘rash, aniqlash; 
3) buyurish, undash;    
 
             
4) istak, xohish bildirish. 
Shunga  ko‘ra  gapning  ifoda  maqsadiga 
ko‘ra  darak  gap,  so‘roq  gap,  buyruq 
gap,istak gap
 turlari ajratiladi. 
26.2-mashq.