1. Oqava suvni ximiyaviy tozalash

Tinitish.

Oqava suvlardagi qo`pol dispers aralashmalarni cho`kmaga tushirish uchun tinitish qo`llaniladi.

Aralashmalarning cho`kmaga tushishi og`irlik kuchi natijasida yuzaga keladi. Bu jarayonning borishida qumushlagich, tinitish va (osvetlitil`) rangsizlantirish qo`llaniladi.

Yorug`lantirgichda bir vaqtning ichida tinitish bilan birgalikda oqava suvlar mavhum qaynovchi zarrachalar qatlami orqali fil`trlanadi.

Tabiatni oqava suvlar tarkibidagi zarrachalar har xil forma va o`lchamlarga ega bo`ladi shuningdek har xil fizik xossalarni namoyon qiladi. Bundan tashqari har xil ximik tartibli moddalarni oqava suvga qo`shilishi natijasida qattiq fazali moddalar hosil bo`lishi yokikogulyantlar hosil bo`lishi mumkin. Bular muvallaq holatdagi zarrachalarning o`lchamlariga va formasiga ta`sir ko`rsatadi. Bularning hammasi haqiqiy cho`ktirish jarayoni qonuniyatlarini o`zgartirib yuboradi.

Oqava suvning hossalari toza suv xossalaridan farq qilishini bilamiz. OS/q zichligi va qovushqoqligi oddiy suvlarni qaraganda yuqori bo`ladi. Qattiq holatdagi muvallaq zarrachalardan iborat bo`lgan OSq qovushqoqligi va zichligi quyidagicha ifodalanadi:

M_osq M_Ts(1+2,5 S_o)

R_osq R+R_km (1-e)

Suyuq fazaning haqiqiy miqdori quyidagicha ifodalanadi:

e q V_c / (V_c+V_q)

Bu erda M_Ts va M_o.s – toza va oqava suv dinamik qovushqoqligi [Pa∙s]

S_o – muallaq zarrachalarning hajmiy kansenratsiyasi kg/m³

R,R_qm- toza suv va qattiq moddaning zichligi kg/m³

e – suyuq fazaning haqiqiy miqdori

V_s va V_q – suyuq va qattiq fazalarning xajmi [m³]

Cho`ktirish uskunalarining hisoblashda asosiy parametr bo`lgan zarrachalarning cho`kish tezligini W<sub>cho`k</sub> ni xisoblashdir.

Laminor, o`rta va turbolent rejmlar uchun shar holatdagi zarrachalarning erkin cho`kish tezligi quyidagi frmulalar orqali hisoblanadilar

Rc_oq Ar / (18+0,6 √Ar)

bu erda R_coq W d p/M² _Tc∙ p – Arximed soni

d – zarrachalari diametri

Shar holatdagi zarrachalar uchun formuladigi d o`rniga zarrachalarning

Ekvivalent diametrining ifodasi d_eq³√V₃/P qo`llaniladi (V₃-zarrachalarning xajmi).

Fil`trlash

Oqava suvlar tarkibidagi mayda dispers holatdagi qattiq va suyuq moddalarni cho`ktirish natijasida tozalanmaydigan boshqa moddalarni tozalash uchun fil`trlash qo`llaniladi. Tozalash g`ovakli to`siqlar yordamida olib borilib bu g`ovakli to`siqlar o`zidan suyuqliklarni o`tkazib dispers fazasi tashkil qiluvchi moddalarni ushlab qoladi. Bu jarayon suyuqlikning gidrostatik bosimi ta`sirida, to`siq oldidan yuqori bosim borish orqali yoki to`siq ortida vakuum hosil bo`lishi bilan amalga oshadi.