1-Мавзу: Қурилиш конструкцияларини ҳисоблаш ва лойиҳалаш тартиби. Қурилиш конструкцияларини чегаравий ҳолатлар услуби бўйича ҳисоблаш

Металл конструкцияларига қўйиладиган талаблар:
Қурилиш конструкциялари уларга қўйиладиган функционал, техник, иқтисодий, эстетик ва бошқа талабларни ҳисобга олган холда лойиҳаланади.
Функционал талабларга кўра ҳар бир конструкция қандай мақсадга мўлжалланган бўлса, шунга мос бўлиши ҳамда бино ёки иншоотда бажарилаётган технологик жараёнларнинг қўлай ва хавфсиз бўлишини таъминлаши лозим.
Техник талаблар конструкциянинг зарур мустаҳкамлиги, бикирлиги ва узоққа чидашини таъминлашга қаратилади.
Қурилиш конструкцияларига қўйиладиган муҳим талабларга тайёрлаш ва ишлатишдаги тежамлилиги, индустриаллиги ва технологиябоплиги киради.
Заводларда тайёрланган элементлардан иборат йиғма конструкциялар бу талабларни тўлиқ каноатлантиради.
Иқтисодий талаблар конструкция материали, унинг типи (масалан, фермалар ёки тўсинлар) ва асосий ўлчамлари (масалан, тўсин баландлиги) ни танлашга катта таъсир кўрсатади.
Конструктив ечимлар, конструкцияларни муайян шарт-шароитларда ишлатишнинг техник-иқтисодий жиҳатдан мақсадга мувофиқлигига асосланган ҳолда, материал ва энергия сарфини, шунингдек, сермеҳнатлигини ҳамда қурилиш объектининг нархини максимал даражада камайтиришни ҳисобга олган ҳолда танланган бўлиши керак. Бунга қуйидагиларни амалга ошириш орқали эришиш мумкин:
-самарали қурилиш материаллари ва конструкцияларидан фойдаланиш;
-конструкцияларнинг массасини камайтириш;
-материалларнинг физик-механик хусусиятларидан тўлиқ фойдаланиш;
-махаллий қурилиш материалларини ишлатиш;
-асосий қурилиш материалларини тежамкорлик билан сарф қилишга оид тегишли талабларга риоя қилиш.
Лойиҳалашда ечимларнинг бир неча вариантлари тузилиб, уларда конструкцияларни тайёрлаш ва қуришдаги материаллар, энергия, меҳнат сарфи, қурилиш нархи ва муддатларига оид кўрсаткичлар аниқланади; конструкциянинг меъморий кўркамлиги ҳам эътиборга олинади. Вариантларни таққослаш орқали энг мақбул ечим танлаб олинади.