1-мавзу: Шахслараро муносабатларда компетентлик ва маҳоратнинг роли. Мавзунинг асосий масалалар

4. Тайм-менежмент бўйича муҳим тавсиялар

1. Вақтни доимий равишда режалаштиринг!

Режалаштириш вақтни қутқаради. Ўз ҳаётида муваффақиятга эришганлар муайян вақтларини режалаштиришга сарфлайдилар. Ҳар кунлик режа тузиш самарадорликни ошириш ва вақтни унумли бошқаришда зарур. Қоидага кўра, олдиндан тўғри тузилган режа паст кўрсаткичларнинг олдини олади. Ҳамма вақт қоғоз қаршисида ўйлаш ва режалаштириш лозим. Агар мақсад қоғозга тушмаса, демак, у мавжуд эмас. Вазифалар рўйхати – ўзига хос харита бўлиб, у сизнинг кўзланган мақсад сари йўлдан адашиб кетишингизга йўл қўймайди.
2. Режалаштирган ишларни классификацияланг!
Энг муҳими – асосийсини аниқлаш. Тайм-менежментнинг вазифаси – вақтида энг асосий ишни аниқлаб олиш. Ишларни муҳимлигига қараб жойлаштириб олиш мўлжалдаги вазифаларни янада яхшироқ бошқаришга кўмаклашади. Муҳим вазифаларни аниқлаб олганингиздан сўнг унинг натижасини – бажарилган ё бажарилмаганини баҳоланг. Агар муҳим вазифа ўз муддатида бажарилмаса, жиддий оқибатни келтириб чиқаради. Ишларни жойлаштириш учун “АБВГД” усули яхши ёрдам беради. Бу режалаштиришнинг энг оддий йўли бўлиб, ўзида рўйхатдаги ҳар бир вазифанинг муҳимлигига қараб даражалайди.

3. Ишларни белгиланган вақтида амалга оширинг!

Бу – мажбурий самарадорлик қонуни. Вақтни бошқаришнинг асосий сири диққатни жамлаш ва қувватни аниқ мақсадга йўналтириш ва ишларни бажаришга муддат қўйиб, унга амал қилишдадир. Бунинг учун энг биринчи навбатдаги масалани ечинг ва қолган барчасини изчиллик билан амалга оширинг, яъни вазифаларни аниқ бир даврда бажаринг. Ишни ўлда-жўлда ташлаб кетиб, унга яна ва яна қайтиш унумдорликни 5 мартага камайтиради.

4. “Йўқ” деган сўзни ишлатинг!

“Йўқ” деган сўз кўп вақт тежайди. Шахсий вақтни бошқаришда энг асосий сўз – баодоб айтилган “йўқ” сўзидир. Бажаришингиз шарт бўлмаган талабларга нисбатан “йўқ” дейишни ўрганинг. Хушмуомала бўлинг ва шундай рад этингки, буюрган киши сизнинг уни эмас, топшириқни рад қилаётганингизни тушунсин.

Иш вақтингиз ва бўш вақтни нимага сарфлаётганингизни назорат қилинг. Вақтингизни еб юборадиган машғулотларни белгиланг (масалан, ҳамкасблар билан янгиликлар муҳокамаси, телевизор каналларини мақсадсиз ўзгартириш ёки ижтимоий тармоқ ва Интернет сайтларидаги беҳуда сайрлар). “Мен энди ҳеч қачон буни қилмайман” деган ном остида шундай фойдасиз машғулотларнинг рейтингини тузинг ва мақсадингизга яқинлаштирмайдиган, бирор наф келтирмайдиган ишларни улар сафига қўшинг.

5. Оралиқ вақтдан фойдаланинг!

Ҳар бир кишида ҳар куни оралиқ вақт бўлади. Ундан ўз мақсадингиз йўлида тўғри фойдаланиб ҳам сезиларли даражада ишларни бажаришингиз мумкин. Шу вақтда ҳам режадаги маълум ишларни амалга ошириб, вақтдан анчагина ютиш имкониятингиз бор. Бунинг учун кунлик режа тузаётганингизда оралиқ вақтда қандай ишлар қилишингизни белгилаб олинг. Шунда сизда асосий стратегик аҳамиятли вазифаларингизга кўпроқ вақт қолади.
6. Ўз вақтида дам олинг!
Яхши дам – меҳнатга ҳамдам. Кеч соат 23 дан сўнг уйқуга кетишга одатланинг ва 6-7 соат уйқудан сўнг тонгги 5-6 дан кечикмасдан уйғонишга ҳаракат қилинг. Эрталабки бадантарбия билан шуғулланинг. Бу сизга кун давомида куч бағишлайди ва ҳаракатларингизнинг самарали бўлишига замин яратади.
7. Ҳаракатларингизни мониторинг қилинг!
Кун якунида вақтингизни қандай ўтказганингизни таҳлил қилинг. Бу таҳлил сизга бажарган ишларингиздан руҳланиб мотивация олишингизга ва ҳаракатларингизни баҳолашга ёрдам беради. Шу билан бирга, қаерда ва қандай хатоларга йўл қўйганлигингизни аниқлаб олишингиз мумкин. Охир оқибат сиз келажак учун яхши ёрдам берадиган шахсий хулоса ва кўникмаларга эга бўласиз.