1-маъруза (4 соат)

16-ma`ruza. (2 soat).

KOMP’YUTER TARMOQLARI. TARMOQ DOIRASIDA

ISHLASH.

Reja

1. Komp’yuter tarmoklari tarixi.

2. Lokal kom’yuter tarmogi.

3. Global komp’yuter tarmogi.

4. Komp’yuter tarmogida ishlash.

5. Tarmoq doirasi (Okrujenie).

Komp’yuter tarmoklari tarixi.

Dunyoda ko`plab komp’yuter tarmoklari (KT) ishlab turibdi.

Bulardan ba`zilari bilan tanishamiz. ARPANET (1969) — Advanced

Researsh Proiects Agenty Network. AKSHning mudofaa ministrligi

tomonidan tashkil qilingan eng eski KTlari hisoblanadi. Uning

afzalligi, tarkibida turli turdagi komp’yuterlar bor tarmok bilan ishlash

kobiliyatiga egaligidir. U keyinchalik boshqa KTlar bilan birlashtirilib

Internetnig qismi sifatida ishlatila boshlandi. Hozirda u MILNET —

---

54

Military

NET (xarbiy tarmoq), CSNET-(Computer Science

NETWORK) (komp’yuter fanlari tarmogi), NSFNET (National

Science Fondation NETWORK) (milliy fan fondi tarmogi) tarmoklar

sifatida Internetda ishlatiladi.

Komp’yuterlarning uzaro turli ma`lumotlar, programmalar

almashish maksadida biriktirilishi komp’yuter tarmoklari deyiladi.

Komp’yuterlar uchun shunday tarzda (tarmokka biriktirilgan holda)

foydalanish juda ko`p afzalliklarga ega. Masalan, komp’yuter

tarmoriga ulangan bir printerni barcha foydalanuvchilar birgalikda

ishlatishi, biror tashkilot mikyosida hisobotni tez tayyorlash uchun uni

bulimlarga bo`lib, xar bir bulagini alohida tarmok komp’yuterida

tayyorlash mumkin. Fayllar, kataloglar, printer disklar tarmokda

birgalikda foydalanishi mumkin. Bu esa uz navbatida tejamlarga olib

keladi. SHuning uchun xam komp’yuterlar tarmoklarga biriktiriladi.

Komp’yuterlarning fizik jixatidan birlashtirilishi( simlar yoki boshqa

yullar bilan) tarmok uzidan —uzi ishlayveradi degani emas.

Tarmokdagi komp’yuter tarmok operatsion sistemasi boshqaruvida

ishlaydi. Hozir ko`p ishlatilayotgan Windows 95 tarkibida lokal

tarmokda ishlash imkoniyatini beruvchi programmalar mavjud.

Komp’yuter tarmori ikki xil bo`ladi: lokal va global.