1. Kirish. Kompyuterning apparat dasturiy ta’minoti va operatsion tizimlar. Key Point

1.2. Kompyuter nima?
Key point. Kompyuter – ma’lumotlarni saqlovchi va qayta ishlovchi elektron qurilma.
Apparat va dasturiy ta’minoti. Kompyuter apparat (hardware) va dasturiy (software) ta’minotlardan tashkil topgan. Apparat ta’minotini kompyuterning fizik elementlari tashkil qilsa, dasturiy ta’minotini fizik elementlar faoliyatini amalga oshiruvchi va topshiriqlarning bajarilishini nazoratqiluvchi dasturlar to‘plami tashkil etadi. Kompyuterning apparat ta’minoti dasturlashni o‘rganishda muhim ahamiyat kasb etmaydi, biroq, u yordamida kompyuter yoki uning komponentalariga o‘rnatilgan dasturlar tomonidan berilgan komandalarning bajarilish jarayonini kuzatish imkonini beradi.
Kompyuter quyidagi eng muhim apparat ta’minotidan tashkil topgan:
 Markaziy hisoblash bo‘limi (protsessor);
 Xotira (asosiy xotira);
 Ma’lumot saqlovchi qurilmalar (Disklar, CDlar v.h.k.);
 Kiritish qurilmalari (sichqoncha, klaviatura v.h.k.);
 Chiqarish qurilmalari (monitor, printer v.h.k.);
 Kommunikatsiya qurilmalari (modem, tarmoq kartasi v.h.k.).
Kompyuter komponentalari “shina” deb nomlanuvchi ichki tizimda o‘zaro bog‘lanadi. Shina tushunchasini kompyuterda ma’lumotlar oqimining umumiy yo‘lagi deb ta’riflash mumkin. Shinalar shaxsiy kompyuterlarning tizimli platasiga o‘rnatilgan bo‘lib, u orqali kompyuterning ichki va tashqi qurilmalari tizimli plata orqali o‘zaro bog‘lanadi.