1. Dasturiy taminot va uning turlari

I++; 
--j; 
K+=I; 
Programma tuzish amaliyotida bo’sh operator - ‘;’ ishlatiladi. Garchi bu operator hech nima 
bajarmasa ham, hisoblash ifodalarini til qurilmalariga mos kelishini ta’minlaydi. Ayrim 
hollarda yuzaga kelgan «boshi berk» holatlardan chiqib ketish imkonini beradi.
O’zgaruvchilarni e’lon qilish ham operator hisoblanadi va ularga 
e’lon operatori 
deyiladi.
 
 
54. C++ tilida shart operatori va uning ifodalanishi 
Oldingi mavzularda misol tariqasida keltirilgan programmalarda amallar yozilish tartibida 
ketma-ket va faqat bir marta bajariladigan holatlar, ya’ni chiziqli algoritmlar keltirilgan. 
Amalda esa kamdan-kam masalalar shu tariqa yechilishi mumkin. Aksariyat masalalar yuzaga 
keladigan turli holatlarga bog’liq ravishda mos qaror qabul qilishni (yechimni) talab etadi. 
C++ tili programmaning alohida bo’laklarining bajarilish tartibini boshqarishga imkon 
beruvchi qurilmalarning yetarlicha katta majmuasiga ega. Masalan, programma bajarilishining 
birorta qadamida qandaydir shartni tekshirish natijasiga ko’ra boshqaruvni programmaning u 
yoki bu bo’lagiga uzatish mumkin (tarmoqlanuvchi algoritm). Tarmoqlanishni amalga oshirish 
uchun shartli operatordan foydalaniladi. 
If operatori. 
If operatori qandaydir shartni rostlikka tekshirish natijasiga ko’ra programmada 
tarmoqlanishni amalga oshiradi:
If ( );
Bu yerda har qanday ifoda bo’lishi mumkin, odatda u taqqoslash amali bo’ladi.
Agar shart 0 qiymatidan farqli yoki rost (true) bo’lsa,  bajariladi, aks holda, ya’ni 
shart 0 yoki yolg’on (false) bo’lsa, hyech qanday amal bajarilmaydi va boshqaruv if 
operatoridan keyingi operatorga o’tadi (agar u mavjud bo’lsa). 

---

38 
55. C++ tilida blok tushunchasi va uni qo’llash 
C++ tilining qurilmalari operatorlarni blok ko’rinishida tashkil qilishga imkon beradi. 
Blok 
- 
‘{‘ va ‘}’ belgi oralig’iga olingan operatorlar ketma-ketligi bo’lib, u kompilyator tomonidan 
yaxlit bir operator deb qabul qilinadi. Blok ichida e’lon operatorlari ham bo’lishi mumkin va 
ularda e’lon qilingan o’zgaruvchilar faqat shu blok ichida ko’rinadi (amal qiladi), blokdan 
tashqarida ko’rinmaydi. Blokdan keyin ‘;’ belgisi qo’yilmasligi mumkin, lekin blok ichidagi 
har bir ifoda ‘;’ belgisi bilan yakunlanishi shart.
Quyida keltirilgan programmada if operatoridan foydalanish ko’rsatilgan.