1. Alisher Navoiyning mumtoz poetikaga doir qarashlari aks etgan asarlari


Мумтоз поэтикада мushtarak san'atlar va ularning turlari?



Download 2,2 Mb.
bet9/93
Sana23.07.2022
Hajmi2,2 Mb.
#841031
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   93
Bog'liq
barcha javob (1)

15. Мумтоз поэтикада мushtarak san'atlar va ularning turlari?Umuman, adabiyot nazariyasi uchta mustaqil sohaga boʻlingan. Bular quyidagilar: 1) ilmi aruz sheʼrdagi vaznlar va ularning qonun-qoidalari haqida bahs yuritadi; 2) ilmi qofiya qofiya qonuniyatlari hamda turlari toʻgʻrisida maʼlumot beradi; 3) ilmi badeʼ badeʼ» arabcha yangi, ajoyib, nodir demakdir) fikrni ravon va nafis ifodalash yoʻllari va vositalari, badiiy sanʼatlar (uslublar, vositalar)ning turlari hamda xususiyatlari kabi masalalarni oʻz ichiga oladi. Ilmi badeʼni tashkil etgan sheʼriy sanʼatlar, oʻz navbatida, ikki guruhga ajraladi: sanʼatlarning birinchi guruhi bevosita sheʼrning mazmuni, maʼnosi bilan bogʻlangan boʻlib, maʼnaviy sanʼatlar (sanoyeʼi maʼnaviy) deb ataladi. Nutqni, sheʼrni bezash, turli stilistik figuralar, soʻz oʻyinlari hosil qilish maqsadida ishlatiladigan sanʼatlar esa lafziy sanʼatlar (sanoyeʼi lafziy) deb yuritiladi. Qadimda sheʼr yozmoqchi boʻlgan har bir havaskordan poetikaning ana shu uchala qismini yaxshi oʻrganib chiqish talab qilingan. Maʼlumki, Sharq poetikasiga doir asarlarda nasr va nazmda qoʻllaniladigan badiiy sanʼatlardan 120 ga yaqini (tarmoqlari bilan yuz ellikdan oshadi) haqida maʼlumot berilgan.
Ana shu sanʼatlar mohiyat eʼtibori bilan uch guruhga boʻlinadi:1.Lafziy sanʼatlar 2.Maʼnaviy sanʼatlar.3.Munggarak-mushtarak (yaʼni har ikkisining xususiyati mavjud boʻlgan) sanʼatlar.
Shuningdek, yana bir guruh sanʼatlar borki, ular ham lafzga, ham maʼnoga aloqador. Atoulloh Husayniy bunday sheʼriy sanʼatlarni mushtarak sanʼatlar deb ataydi. Bular quyidagilardan iborat: mutobaqa, haqiqiy taqobul, tadbij, muqobala, murot un-nazir, tafvif, taʼdil, tansiq us-sifot, irsod, muzovaja, ittirod, iqtibos, aqd, hall, tazmin, husni ibtido, baroati istihlol, husni taxallus, husni matlaʼ, husni maqtaʼ.


Download 2,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   93




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish