0‘zbekiston respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta’lim vazirligi erkin Egamberdiyev mikroiqtisodiyot

Nazorat savollari

1. 
   Talab elastikligi nima va qanday topiladi?
   
2. 
   Talab elastikligiga qanday omillar ta’sir qiladi?
   
3. 
   Taklif elastikligi nima? Iqtisodiy oqibatlari nimalardan iborat?
   
4. 
   Bozor davri nima? Qanday bozor davrlari bor, ularning mohiyati?
   
5. 
   Talab va taklif ortiqchaligi nima?
   

4. 
   bob. SOLIQLARNI ISTE’MOL VA ISHLAB
   CHIO‘ARISHGA TA’SIRI
   
   1. 
      Soliqlarni yuklash nazariyasi
      

Soliqqa tortishning asosiy muammolaridan biri XX asrda tadqiqot bosh obyekti hisoblangan soliqlarni yuklash nazariyasida o‘z aksini topdi. Shu bilan birga, soliqlarni yuklash muammosi uning amaliy ahamiyati juda katta bo‘Isa ham hozirgacha kam 0‘rganilgan muam- molardan biri bo‘lib qolmoqda. Soliqlarni yuklash nazariyasining mohiyati shundan iboratki, soliq yukini taqsimlanishi faqat almashish jarayonida mavjud bo‘lib, uning natijasi esa narxning shakllanishida namoyon bo‘ladi. Aynan almashish va taqsimlash jarayonlari orqali soliqni yuridik to'lovchisi soliq yukini boshqa shaxsga, ya’ni soliqlar gardaniga tushuvchiga o'tkazishi mumkin, u esa soliqqa tortishning butun og‘irligini ko’taradi.

Amerikalik iqtisodchilar B.Entoni, Ankinson va Djozef Stiglitsa- ning qayd etishlaricha: «Davlat moliyasining iqtisodiy tahlili natijasida qilingan nihoyatda muhim xulosalardan biri shundan iboratki, soliqqa tortish to‘g‘risidagi nizom rasmiy amal qiladigan odam bilan bu soliqni to‘lovchi odam bir shaxs bo'lishlari shart emas. Soliq yoki davlat dasturining haqiqiy amal qilish sohasini aniqlash - davlat sektori nazariyasining eng muhim vazifalaridan biri hisoblanadi.