" s h a r q " n a sh r iy o t -m a t b a a a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh t a h r ir iy a t I

xususiyatlarga

  ega:

birinchidan,

  o ‘zining  aniq  predm etiga,  o ‘rganadigan  mavzulari 

doirasiga  ega;

ikkinchidan,

  davlat  va  huquq  haqida  yaxlit  um um iy  nazariy  bilim 

be rad i,  davlat  va  huquqning  mohiyati,  taraqqiyot  bosqichlari  va  q o n u n i­

yatlarini  ochib  be radi;

uchinchidan,

  davlat  va  huquq  sohasida  to ‘plangan  bilimlarni  “davlat” , 

“ h u q u q ” ,  “ q o n u n ” ,  “ hokim iyat” ,  “ dem okratiya”  va  boshqa  kate- 

goriyalarda  (tushunchalarda)  ifoda  etadi;

to ‘rtinchidan,

  davlat  va  huquqning  ijtimoiy  hodisa  sifatida  rivojla- 

nishidagi  obyektiv jarayonlam i,  dialektikasi  va  taraqqiyot  qonuniyatlarini 

aks  ettiradi.

Xullas,  davlat  va  huquq  nazariyasi  yuridik  ta ’lim  tizimidagi  o ‘quv  fan­

lari  orasida  asosiy  o ‘rin  egallaydi.  Bu  fan  boMajak  huquqshunoslarda 

huquqiy  tafakkur  va  dunyoqarashni,  huquqiy  ong  va  huquqiy  m adaniyat­

ni  shakllantirishda  alohida  ahamiyatga  ega.  Davlat  va  huquq  nazariyasini 

huquqshunoslikning  alifbosi  deyish  mumkin.  U  umumyuridik  fan  sifatida 

sohaviy  huquq  fanlari  uchun  poydevor  b o ‘luvchi  ilmiy  kategoriyalar 

tavsifini  shakllantirib  be rad i.

Davlat  va  huquq  nazariyasining  quyidagi  jihatlariga  alohida  e ’tibor 

qaratish  lozim:

—  davlat  va  huquq  nazariyasi jamiyatdagi  m uhim   ijtimoiy  hodisalar — 

davlat  va  huquqni  o ‘rganadi;

—  davlat  va  huquq  inson  hayotining  asosiy  hamrohi  va  tartibga  soluv- 

chi  mezoni  hisoblanadi;

—  davlat  va  huquq  bir  necha  asrlik  tarixiy  davrni  bosib  o ‘tgan  va

---

I  В  О  В.  DAVLAT  VA  H U Q U Q   N A ZAR IYASIN IN G   PRED M ETI  VA  M ETODI

bugungi  qiyofaga  erishguncha  umumbashariy  va  um um insoniy  qadriyatlar 

ham da  tajribani  o ‘z  mazmuniga jo   etgan;

—  inson  o ‘zi  istiqomat  qilayotgan  zaminga,  davlatga  hamisha  qiziqish 

bilan  qaraydi,  uni  anglash  va  m ushohada  etishga  intiladi;

—  inson  o ‘z  faoliyati  davomida  muayyan  qoida,  norma,  ya’ni  h u ­

quqqa  amal  qilish  barobarida  uning  mohiyatini  anglashga  ehtiyoj  sezadi;

—  davlat  va  huquq  jamiyat  taraqqiyoti  bilan  aloqadorlikda  hamda 

uyg‘unlikda  rivojlanib  boradi,  shu  bois  ijtimoiy  tam addun  qonuniyatlari- 

ga  b o‘ysunadi.