Ukrayina
Ukraina Evropaning janubi-sharqiy qismida joylashgan. U, uni Evropada yirik mamlakat qiluvchi 603,628 км2 maydonga ega. U Polsha, Slovakiya, Vengriya, Ruminiya, Moldova, Belarus va Rossiya bilan chegaradosh.
Iqtisodiy, Ukraina asosiy sanoat va qishloqxo’jalik ishlab chiqaruvchilarining biri. Ukraina tabiiy resurslarga boy va “Evropaning boquvchisi” sifatida mashhur. Ukraina deyarli tulig’i bilan tekisliklardan iborat va Sharqiy-Evropa tekislikining katta qismini egallaydi. Ukrainaning markaziy qismi orqali sharqdan janubga Dnepr daryosi oqib o’tuvchi Dnepr tekisliklaridan iborat. Boshqa tekisliklari Ukraina janubida Qora va Azov dengizlari qirg'oqlari bo’ylab cho'zilmoqda, shu bilan birga Qrim yorimoroli janubning chekkasida tekisliklar qatorida, balant emas tog’larga ega. Janubiy Ukraina ba’zi tepaliklarga ega, Karpati ushbu mintaqa orqali 240 kmga (150 mil) chuzilgan.
Ukraina mo’’tadil iqlim zonasida joylashgan va yiliga 16 dan 24 dyuimgacha (400 600 mmgacha) yog'in oladi. Qishi yumshoq, qattiq ayozsiz keladi, ammo janubdan tashqari hamma yoqda muntazam, qor yog’adi. Daryo va ko’llarda qishda muz qotadi. Yozi kam yomg’irli, etarli darajada issiq va qurg’oq.
Hosildor qora tuproqlar bahor va kuzda yaxshilab suvg’oriladi va ko’p quyosh yorug’likini oladi.
Qulay iqlim sharoitiga bog’liq, Ukraina an'anaviy qishloqxo’jalik hududi. Ukrainada bug'doy, marjumaq, jo'xori, qizil va yashil sabzovotlar, har turli meva, qovun va qulupnay etishtiriladi. Ukraina asosiy jahon shakar ishlab chiqarish markazlarining biri. U shakarni o’z ehtiyojlariga va eksportga ishlab chiqaradi.
Mamlakat temir rudasi, ko’mir, rangli metall, neft, gaz, mineral tuzlar, tuproq va potentsial kuch suv kabi tabiiy resurslarga boy. U, asosan Kiev, Har’kov, Odessa, Dnepropetrovsk, Donetsk, Zaporoj’e, Dneprodzerjinsk, L’vov, Nikolaev va boshqa katta shaharlarda jamlangan xilma-xil sohalarni ishlab chiqdi. Ukrainada uchqichlar va kemalar, yukulovlari va avtobuslar, avtoulovlar va lokomotivlar, komputerlar va elektr jihozlari, aniq asboblar va qishloqxo’jalik mashinalari, tele va radiomarkazlar, ximiyo sanoati va tekstil, shunungdek turli xalq iste’mol mollari ishlab chiqariladi. Odessa, Sevastopol, Nikolaev, Herson va Kerch ukrainali asosiy portlar.
Ukraina demokratik respublika. Fuqarolar, ovoz berish yo’li bilan o’zining prezidentini, parlament (Verxovnaya Rada, Верховная Рада), shaharlar merlarini va maxaliy, viloyat va shahar kengashlariga deputatlarni saylaidi. Ukraina Konstitutsiyasi o’z fuqarolariga haftasiga 40 ish soatini tayinlaidi, shunungdek har yillik ta’tilni kafillaidi. Ukraina Konstitutsiyasi va qonunlari fuqarolarni ularning siyosiy e'tiqodi va millati uchun ta’kib qilmaydilar.
Ukraina ta’lim tizimi jahonda eng taraqqiy topganlarining biri hisoblanadi, u mahalliy va xorijiy talabalarga ko’p xilma xil ta’lim imkoniyatlarini taklif etadi. Ukrainada deyarli 400 oliy o’quv yurtlari (OOYu) mavjud. Ularning ichida 220 davlat, 93 xususiy, shunungdek bir qator mahalla muassasalari bor. Oily ta’limni universitetlar, akademiyalar, yoki universitetlarga teng, ammo odatda “4-darajali akkreditatsiya instituti” deb nomlanuvchi korxonalarda olish mumkin. Sungi yillari Ukraina, ta’lim uchun past narxlari, jahon e'tirofi, ingliz tilida ta’lim olish imkoniyati va xorijiy talabalarga ta’lim vaqtida amaliy mashg’ulotlarni taqdim etishi bilan talabalar uchun ommabop joyga aylandi..
Do'stlaringiz bilan baham: |