«Ходжадик майдони вольфрам рудалари» мавзусидаги

3.3 МАГМАТИЗМИ
Кўҳитанг серияси (қуйи келловей – қуйи кимериж) нисбатан қалин бўлган (500 метргача қалинликдаги) ўз таркибига асосан карбонатли жинслардан иборат. Нисбатан тўлиқ кесмаларда Ҳисор тизмасининг жанубий – ғарбий этакларида Кўҳитанг серияси ётқизиқлари таркибида карбонатли жинслар ётқизиқларининг мураккаб кўринишдаги пертогенетик типлари, зармас, заҳарли, курак, ғужум ва тўпаланг свиталари ётқизиқларини қамраб олади. Кўҳитанг серияси ётқизиқлари Ҳисор тоғ тизмалари жанубий – ғарбий этакларида нисбатан етарлича даражада тўлиқ очилган.
Зармас свитаси (ўрта – юқори келловей) кўҳитанг сериясининг қуйи яримини эгаллаб, таркиби асосан қатламли, онколитли, детритли, оолитли оҳактошлардан ташкил топган. Жанубий кесмаларда, жумладан Кўҳитанг ва Бойсун кесмаларида таркибг 0,5-3%гача аралашмаларга эга «соф» ётқизиқлардан иборат. Шимолий, шимолий – шарқий майдонларда таркибида карбонатлар ва детритли оҳактошлар ҳамда терриген фракциялар миқдори ортиб боради, базал қисмлар бўйлаб эса қумтошлар, гравелитлар ва ҳатто майда ғўлакли конгломератлар Сангардак ва Нилу ҳудудларида кузатилади. Ҳавзанинг яқинида ётқизиқлар таркибида терриген аралашмлар кузатилади. Свитанинг умумий қалинлиги 180 – 200 метрдан жанубий – ғарбий четларида 100 – 80 метргача камаяди.
Свита ётқизиқларининг ёши таркибидаги аммонитларни ўрганишга асосланган, фақат Кўҳитангнинг таянч кесмаларида ва Бойсундаги жанубий кесмаларнинг устки қисмида masrocephalus (25-15 метрли жинсларда) calloviensis (50-20 метр) зоналари ажратилади ва қуйи келловейга тегишли деб тахмин қилинади. Шунингдек таркибда jason (60-20 метр) – ўрта ва табақаланмаган зоналарда coronatum-athleta (80-50 метр) кузатилиб, бу ётқизиқларнинг юқориги қисми ўрта ва юқориги келловей, ўрта оксфордга тегишли. Ҳудудднинг шимолий ва шимолий – шарқий қисмлари ётқизиқларида аммонит қолдиқлари кам учрайди. Қатлам таркибида икки тавақали моллюскалар –Pholadomya murchisoni morpho type gamma ва Geratomya giganteus ва Inoperna perplicata ва Isognomon promytiloides қолдиқлари свита ётқизиқлари ёшини табақаланмаган ўрта – юқори келловейга тегишли деб тахмин қилишга асос бўлади. Ётқизиқларнинг қалинлиги ўзгарувчан: Бойсунтовнинг шимолий қисмида 132 метрни, Чақчар ҳудуди ётқизиқларида – 100 – 195 метрни, Сурхонтов ҳудудида – 68 – 152 метрни ва Мачитли тоғларида эса ётқизиқлар қалинлиги – 46 – 104 метрни ташкил қилиши аниқланган.
Ҳудудда заҳарли, курак, тўпаланг, ғужум свиталари (оксфорд – қуйи кимериж) кўҳитанг сериясининг юқориги яримини ташкил қилади. Кесма ушбу қисмининг ўзига хос асосий хусусияти ётқизиқлар фациал таркибининг ўзгарувчанлиги бўлиб, турли даражадаги биогерм қурилмалари ва риф массивлар бўйлаб ва рифолди кўрфаз шароитларида сульфат – карбонатли жинслар ва ҳавзада терриген ҳосилалар тўпланган. Бу кўрсатиб ўтилган ҳолатларнинг барчаси карбонатли ётқизиқлар ички қисмида мавжуд геологик свита таналарининг ажратиш қийинлигини руда ва волфрамли ривожланган карбонатли формация билан таққослашнинг мурракаблигидан далолат.