Хитойнинг иқтисодий ислоҳатлари ва камбағалликни қисқартириш бўйича амалга оширилган ишлари тўғрисида маълумот

Экспериментал ислоҳот
Хитой ислоҳот сиёсатининг муҳим хусусиятини таъкидлаш лозим.
Ҳар қандай ўзгаришлар ва ислоҳотлар, хоҳ нархларни эркинлаштириш, ташқи савдони либераллаштириш ёки бошқа йўл билан жуда амалга оширилди, эҳтиёткорлик билан, баъзи вилоятларда тажриба сифатида, аста-секин ҳудудларни қамраб олишни кенгайтиради ва у ёки бу механизм ўзини оқлаб, мамлакатнинг алоҳида ҳудудларида ўз самарадорлигини кўрсатгандан кейингина, у республика даражасига ўтказилди. Бу Хитойга йўлда тасодифий катта йўқотишлардан қочишга ёрдам берди.
Ушбу ёндашув бир қатор афзалликларга эга Масалан, нархларни либераллаштириш сиёсати ана шу тамойил асосида амалга оширилди.
Шундай қилиб, ислоҳотларнинг бошида, 1978 йилда Сичуан провинсиясидаги олтита тажриба корхонаси режадан ташқари маҳсулотларни бепул нархларда етказиб бериш ҳуқуқини олди. Бир йил ўтгач, бу ҳуқуқ юзта корхонага берилди. Бир йил ўнтгача, улар бундай ҳуқуқни олишди.
1. Ислоҳотларни босқичма-босқич амалга ошириш ислоҳотларга сиёсий қаршиликни юмшатиш имконини беради .
2. Муайян ҳудудлар ёки секторлар билан чекланган тажриба ислоҳотлари олдиндан таҳлил қилиб бўлмайдиган таъсирлар ҳақида маълумот берди .
Айрим соҳаларни ислоҳ қилишда тажриба орттиришга ҳам ёрдам берди.
Ислоҳотларнинг экспериментал характери ислоҳотларни амалга ошириш ва уларни босқичма-босқич ўзгартириш ва маҳаллий шароитга мослаштириш учун зарур бўлган маъмурий тартиб -қоидалар ва қўшимча сиёсатларни ишлаб чиқиш ва синовдан ўтказиш имконини берди.
Хусусий мулкка нархлар ва ҳуқуқларни белгилашда эркин келажакда бир қатор қирғоқ бўйи шаҳарлари ва вилоятлари аста-секин махсус ташқи савдо мақомига эга бўлдилар.
Шу билан бирга, тажриба эҳтиёткорлик билан, баъзи вилоятларда тажриба сифатида, аста-секин ҳудудларни қамраб олишни кенгайтиради ва у ёки бу механизм ўзини оқлаб, мамлакатнинг алоҳида ҳудудларида ўз самарадорлигини кўрсатгандан кейингина, у республика даражасига ўтказилди. Бу Хитойга йўлда тасодифий катта йўқотишлардан қочишга
ёрдам берди.
Ташқи савдони амалга ошириш ва хорижий инвестицияларни жалб қилиш ҳуқуқи жорий этилди. У фақат иккита провинсияга - махсус иқтисодий зоналар мақомини олган Гуандун ва Футсзянга берилди.
1980 йилда Бундай ёндашув мамлакат имиджини сақлаб қолиш имконини берди, чунки агар бирон-бир чора-тадбирлар натижа бермаса, улардан эксперимент сифатида воз кечиш мумкин эди ва миллий миқёсда сиёсий муваффақиятсизлик деб ҳисобланмайди.
Масалан, нархларни либераллаштириш сиёсати ана шу тамойил асосида амалга оширилди.
Шундай қилиб, ислоҳотларнинг бошида, 1978 йилда Сичуан провинсиясидаги олтита тажриба корхонаси режадан ташқари маҳсулотларни бепул нархларда етказиб бериш ҳуқуқини олди.
Бир йил ўтгач, бу ҳуқуқ юзта корхонага берилди. Бир йил ўтгач, улар бундай ҳуқуқни олишди маҳсулотнинг 60 фоизини ишлаб чиқарган давлат корхоналари. 1984 йилга келиб, эркин бозор тўлиқ шаклланди ва барча корхоналар истисносиз унинг иштирокчилари бўлишлари мумкин эди .
Шу билан бирга, бозор нархлари режалаштирилганидан 20 фоиздан ортиқ бўлмаслиги керак бўлган нархларни чеклаш сиёсати олиб борилди.
Бироқ, бу чеклов 1985 йилда бекор қилинди. “Очиқ эшиклар” сиёсати босқичма-босқич амалга оширилди. 1979 йилда ташқи савдони амалга ошириш ва хорижий инвестицияларни жалб қилиш ҳуқуқи жорий этилди.
У фақат иккита провинсияга - махсус иқтисодий зоналар мақомини олган Гуандун ва Футсзянга берилди. 1980 йилда Жорий йилда яна тўртта махсус иқтисодий зона ташкил этилди. Уларга ҳам ҳудди шундай ҳуқуқлар берилди.
Бундан ташқари, барча махсус иқтисодий зоналарга қўшимча ҳуқуқлар берилди - хусусий мулкка нархлар ва ҳуқуқларни белгилашда эркин келажакда бир қатор қироқ бўйи шаҳарлари ва вилоятлари аста-секин махсус ташқи савдо мақомига эга бўлдилар.
Шу билан бирга, тажриба эҳтиёткорлик билан, баъзи вилоятларда тажриба сифатида, аста-секин ҳудудларни қамраб олишни кенгайтиради ва у ёки бу механизм ўзини оқлаб, мамлакатнинг алоҳида ҳудудларида ўз самарадорлигини кўрсатгандан кейингина, у республика даражасига ўтказилди.
Бу Хитойга йўлда тасодифий катта йўқотишлардан қочишга ёрдам берди.
Ташқи савдони амалга ошириш ва хорижий инвестицияларни жалб қилиш ҳуқуқи жорий этилди.
У фақат иккита провинсияга - махсус иқтисодий зоналар мақомини олган Гуандун ва Футсзянга берилди. 1980 йилда Бундай ёндашув мамлакат имиджини сақлаб қолиш имконини берди, чунки агар бирон-бир чора-тадбирлар натижа бермаса, улардан эксперимент сифатида воз кечиш мумкин эди ва миллий миқёсда сиёсий муваффақиятсизлик деб ҳисобланмайди.
Ислоҳотчилар ҳар бир босқичда Хитойга мос келадиган ташқи савдо қоидаларини синчковлик билан танладилар.