Hisoblash tizimlari tarkibi quyidagi qismlardan iborat: apparat va dasturiy taʼminot



Download 117,8 Kb.
bet1/9
Sana10.07.2022
Hajmi117,8 Kb.
#767828
  1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
X degan X


Hisoblash tizimlari tarkibi quyidagi qismlardan iborat:

apparat va dasturiy taʼminot

qurilma va dasturlar

qurilmalardan

faqat dasturlardan

Dastur:

buyruqlarning tartiblangan ketma-ketligi

buyruqlar toʼplami

qurilmalar

Buyruqlarning istalgan ketma ketligi

Dasturiy taʼminot quyidagi boʼlimlardan iborat:

Аsos Dasturiy taʼminot, tizimli Dasturiy taʼminot, xizmatchi Dasturiy taʼminot, amaliy Dasturiy taʼminot

Аsos Dasturiy taʼminot, tizimli Dasturiy taʼminot

tizimli Dasturiy taʼminot

Аmaliy qismlardan

Аmaliy dasturiy taʼminot:

maʼlum ish joyida aniq masalalarni yechishga yordam beradigan dastur

qurilmalarni ishlatuvchi

hisoblash tizimini nazorat qiluvchi

hamma javoblar toʼgʼri

Tizimli dasturiy taʼminot bu:

kompyuter tizimining dasturlari va bevosita apparat taʼminoti bilan oʼzaro bogʼlanishini taʼminlaydi

kompyuter qurilmalarini ishishni taʼminlaydi

amaliy masalalarni yechimini taʼminlaydi

kompyuter ishini nazorat qiladi

Matn redaktori Word bu:

amaliy Dasturiy taʼminotga kiradi

xizmatchi Dasturiy taʼminotga kiradi

asos Dasturiy taʼminotga kiradi

tizimli Dasturiy taʼminotga kiradi

Operatsion tizim bu:

tizimli Dasturiy taʼminotga kiradi

xizmatchi Dasturiy taʼminotga kiradi

amaliy Dasturiy taʼminotga kiradi

asos Dasturiy taʼminotga kiradi

Operatsion tizim kengaytirilgan mashina sifatida:

foydalanuvchiga real apparatura bilan ishlash oʼrniga qulay interfeys yaratadi

qurilmalar bilan toʼgʼridan-toʼgʼri ishlaydi

fayllar bilan toʼgʼridan-toʼgʼri ishlaydi

dastur bilan ishlaydi

Operatsion tizim 2 ta asosiy funktsiyani bajaradi:

foydalanuvchiga kengaytirilgan mashina sifatida va resurslarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

foydalanuvchi uchun qulay interfeys va kodlarni yashirish

resurslarni kuzatish va taqsimlash

qurilmalar va fayllarni taqsimlaydi

Operatsion tizim resurslarni boshqaruvchi sifatida

resurslarni rejalashtiradi (kimga, qachon va qancha) va resurslarni kuzatadi (boʼsh yoki band)

resurslarni toʼgʼridan-toʼgʼri taqsimlaydi

resurslarni rejalashtiradi

resurslarni kuzatadi

Operatsion tizim bu:

hamma javoblar toʼgʼri

foydalanuvchi interfeysini bajaradi

dasturlar bilan dastur interfeysi

dasturlar bilan qurilmalar oʼrtasidagi interfeys

Operatsion tizim xali mavjud boʼlmagan davr:

rivojlanish 1-davri (1945-1955 y.)

rivojlanish 2-davri (1955-1965 y.)

rivojlanish 3-davri (1965-1980 y.)

rivojlanish 4-davri (1980-hozirgi vaqtgacha)

Operatsion tizimning asosiy funktsiyalari nechta?

6 ta

5 ta

3 ta

1 ta

Operatsion tizim-

foydalanuvchilar uchun interfeysni tashkil etadi,bajariluvchi dasturlar uchun interfeysni tashkil etadi

xizmatchi dasturlar uchun interfeysni tashkil etadi

dasturlar uchun interfeysni tashkil etadi

fayllar uchun interfeysni tashkil etadi

Dasturiy taʼminot deganda:

kompyuterning shu modelida bajarilishi mumkin boʼlgan dasturlarni va dasturiy xujjatlarni oʼz ichiga olgan majmuani (komplektni) tushunamiz

dasturlash tillarini tushunamiz

apparat taʼminotni tushunamiz

dasturiy modellarni tushunamiz

SOFTWARE-bu:

dasturiy taʼminot

apparat taʼminot

yordam tizimi

qoʼshimcha tizim

Hardware - bu

apparat taʼminot

dasturiy taʼminot

dasturiy modul

protsessor

Kompyuter resurslari-

apparat vositalari, dasturiy vositalar va turli maʼlumotlar toʼplamidan iboratdir

maʼlumotlar toʼplami

dasturlar toʼplami

kiritish qurilmalari

Hisoblash tizimi:

apparat taʼminot va dasturiy taʼminotga boʼlinadi

apparat taʼminotidan iborat

dasturiy taʼminotdan iborat

qurilmalardan iborat

Аssimetrik va simmetrik OT larga boʼlinish:

Hisoblash jarayonini tashkil etishda koʼprotsessorli ishlov berish usuli boʼyicha sinflarga ajratishga toʼgʼri keladi

Hisoblash koʼpoqimli tashkil etish boʼyicha sinflashga toʼgʼri keladi

Hisoblash jarayonini tashkil etish usuli boʼyicha sinflashga toʼgʼri keladi

Koʼpfoydalanuvchili rejimni quvvatlash boʼyicha sinflashga toʼgʼri keladi

MS Office ilovalari bu:

amaliy Dasturiy taʼminot dasturlaridir

xizmatchi Dasturiy taʼminot dasturlaridir

asos Dasturiy taʼminot dasturlaridir

tizimli Dasturiy taʼminot dasturlaridir

Operatsion qobiqlar bu:

tizimli Dasturiy taʼminot dasturidir

xizmatchi dasturdir

amaliy dasturdir

asos dasturiy taʼminot

Operatsion tizimlar:

kompyuterning (hisoblash tizimining) hamma apparat vositalarining ishini samarali va uning barcha resurslarini boshqarish imkonini beradi

faqat apparat vositalarini ishini taʼminlaydi

faqat maʼlumotlarni boshqaradi

faqat fayillarni boshqaradi

Operatsion qobiqlar:

operatsion tizim ishini boshqarish qulayligini oshiradigan qoʼshimcha dasturdir

operatsion tizim himoyasini oshiradi

operatsion tizim ishini kuzatadi

kiritish-chiqarishni boshqaradi

Utilitalar bu shunday foydali dasturlarki:

xajmi kichik dasturlar boʼlib, apparat vositalar ishini boshqaradi, turli yordamchi funktsiyalarni, ishlovchanlik qobilyatini, sozlashni tekshiradi

faqat sozlaydi

xizmat qiladi, ishlovchanligini tekshiradi

apparat vositalar ishini kuzatadi.

Operatsion tizimning asosiy komponentalaridan biri buyruqlar protsessori quyidagi funktsiyalarni bajaradi

Tashqi qurilmalar yordamida kiritish va chiqarishni amalga oshiradi

Masala va resurslarni boshqaradi

Buyruqlarni qayta ishlaydi va bajaradi

Maʼlumotlarni mantiqiy darajasi bilan ishlaydi

Win NT, Win 2000 va Win XP operatsion tizimlar:

bitta oila hisoblanadi

bitta versiya hisoblanadi

bitta modifikatsiya hisoblanadi

turli oila hisoblanadi

Operatsion tizimning interfeysda milliy tillardan foydalanadigan versiyalari:

lokallashtirilgan versiya deb ataladi

milliy versiyasi deb ataladi

modifikatsiyalashtirilgan versiyasi deb ataladi

global versiyasi deb ataladi

Foydalanuvchi real apparatura bilan ish koʼrishda mashina tilidan foydalanmasdan, qulay interfeysda ishlashi uchun:

operatsion tizim kengaytirilgan mashina, virual mashina sifatida xizmat qiladi

operatsion tizim resurslarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

dasturlarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

qurilmalarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

Operatsion tizim resurslarni samarali boshqarishi uchun:

resurslarni rejalashtirish va resurs xolatini kuzatishi zarur

dasturlarni boshqarishi

resurslarni taqsimlashi

resurs holatini kuzatadi

Hisoblash tizimi boshqaradigan jarayonlar qatʼiy vaqt chegaralarini qoniqtiradigan operatsion tizimlar:

real vaqt rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar

paketli ishlov berish rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar

taqsimlangan rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar

monolit operatsion tizimlar

Monolit operatsion tizimlar:

operatsion tizimlar hamma qismlari oʼzaro mustaxkam bogʼlangan u yoki bu qismni oʼzgartirish mumkin emas

bir nechta mustaqil modullardan iborat

u yoki bu qismni oʼzgartirish mumkin

Tizimni barcha qismlarini oʼzgartirish mumkin

Koʼp satxli tizimlar satxlari orasida bogʼlanish quyidagicha boʼlgan

har bir satx oʼzidan yuqori va pastki sath bilan bogʼlanadi

hamma satxlar bir-biri bilan bogʼlangan

hamma satxlar faqat eng yuqori satx bilan bogʼlangan

xech qaysisi bogʼlanmagan

Koʼp satxli tizimlar kamchiligi

biror satx olib tashlansa, satxlar orasida bogʼlanishni yangidan tuzish kerak

OTni yangidan tuzish kerak

Tizimni bir sathini olib boʼlmaydi

Bir sathni olib boʼlmaydi

Mikroyadroli OT larda mikroyadroda quyidagi funktsiyalar joylashgan

minimal zaruriy funktsiyalar

OT ni yuklash funktsiyalari

xotirani taqsimlash funktsiyalari

kiritish-chiqarish funktsiyalari

OT jarayonlar ustida quyidagi amallarni bajaradi:

hamma javoblar toʼgʼri

jarayon yaratish va tugallash

jarayonni toʼxtatib turish, jarayonni blokirovka qilish, blokirovkadan chiqarish

jarayon prioritetini oʼzgartirish

Quyidagi OT larning qaysi biri ochiq kodli tizim hisoblanadi

Linux

MS DOS

UNIX

WinXP

Zamonaviy OT larda resurs deb quyidagilardan qaysi biri tushuniladi:

protsessor vaqti xotira, kirish-chiqish kanallari, periferik qurilmalar dastur modullari axborot resurslari (operativ xotiradagi oʼzgaruvchilar, yoki fayllar) xabar va sinxrosignallar

dastur modullari

xabar va sinxrosignallar

axborot resurslari (operativ xotiradagi oʼzgaruvchilar, yoki fayllar)

Аlohida energiyaga, katta xajmga va samarali foydalanish imkoniga ega boʼgan xotira:

doimiy xotira deyiladi

tezkor xotira deyiladi

protsessor registrlari deyiladi

elektron disk

Xotiraning maʼlumotlar joylashadigan boʼlimi:

segment deyiladi

stek deyiladi

overley deyiladi

sahifa deyiladi

Xotiraning fiksirlangan boʼlimlarga boʼlishda:

xotira qatʼiy oʼlchamli boʼlaklarga oldindan boʼlingan boʼladi

maʼlumotlar-fayllar boʼlaklarga boʼlinadi

maʼlumotlar xajmi boʼyicha joylashtirib boriladi

xotira sahifalarga boʼlinadi

Ochiq kodli OT larda:

tizim kodlari ochiq, ixtiyoriy foydalanuvchi uni oʼzgartirishi mumkin

tizim kodlari ochiq, ammo ularni oʼzgartirish mumkin emas

Tizim kodlari faqat avtorlari uchun ochiq

dastur kodlari ochiq emas

Zamonaviy OT larda xotira:

segment sahifali boʼlinadi

oʼzgaruvchan boʼlimlarga boʼlinadi

segmentlarga boʼlinadi

qatʼiy boʼlimlarga boʼlinadi

Fayl tizimi orqali:

maʼlumotlarga ishlov beruvchi dasturlar bilan bogʼlaniladi va disk makoni markazlashgan holda taqsimlanadi

disk makoni taqsimlanadi

maʼlumotlar bazasi bilan bogʼlaniladi

Fayl tizimi orqali fayl taqsimlanadi

Zamonaviy fayllarni boshqaruv tizimi bu- :

NTFS

FAT

Super FAT

HPFS

Fayllar bilan ishlashni amalga oshiruvchi dasturiy taʼminot:

fayl menedjeri

dastur menedjeri

xotira mennedjeri

qurilma menedjeri

Fayllarni boshqaruvchi tizim maʼlumotlarni

Doimiy xotiraga (diskka) joylashtiradi

tezkor xotiraga joylashtiradi

fizik xotiraga joylashtiradi

svopingni bajaradi

Maʼlumotlarni kataloglar koʼrinishida tuzilishi

ierarxik koʼrinishda deyiladi

sahifali koʼrinish deyiladi

ketma-ket koʼrinishda deyiladi

mantiqiy koʼrinishda deyiladi

FAT fayl tizimi oʼz ichiga quyidagi maʼlumotlarni oladi:

hamma javoblar toʼgʼri

fayl yoki uning fragmentlari uchun ajratilgan mantiqiy diskning adreslanuvchi qismlari

disk makoni boʼsh sohalari

diskning defekt sohalari

FAT fayl tizimida, mantiqiy disk:

tizimli soxa va maʼlumotlar soxasiga boʼlinadi

maʼlumotlar soxasi va kataloglarga boʼlinadi

kataloglar soxasi va tizimli soxa

yuklanish qismlari

NTFS fayl tizimi bu:

yangi texnologiya fayl tizimi

yuqori unumdorlikka ega boʼlgan tizim

ishonchlilikka ega boʼlgan tizim

disk makonidan samarali foydalanadi

Operatsion tizim qanday asosiy qismlardan tashkil topgan

yadro, komanda interpritatori, tarjimon

yadro

qobiq, boshqaruvchi maxsus dasturlar

dastur qobigi, integrallashgan foydalanuvchi interfeysi

Operatsion tizim kengaytirilgan mashina sifatida

foydalanuvchiga real apparatura bilan ishlash o'rniga qulay interfeys yaratadi

qurilmalar bilan to'gridan-to'gri ishlaydi

fayllar bilan to'gridan-to'gri ishlaydi

dasturlar bilan ishlaydi

Fragmentattsiya deb nimaga aytiladi

xotira bo'limlarga ajratilganda qoladigan bo'l joyi

xotiraning bo'limlarga ajralmay qolishi

ma`lumotlarning bo'limlarga sigmay qolishi

xotiraning bir turi

Qanday texnologiya standart qurilmalarni avtommatlashgan rejimda o'rnatish imkonini beradi

plug and play

active install

master

object linking

Operatsion tizim 2 ta asosiy funktsiyani bajaradi

foydalanuvchi uchun qulay interfeys va kodlarni yashirish

resurslarni kuzatish va taqsimlash

dasturlarni nazorat qiladi

foydalanuvchiga kengaytirilgan mashina sifatida va resurslarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

Fayllar tuzilishining asosiy birligi nimalar

ma`lumotlar

kataloglar

xotira

grafiklar

Operatsion tizim xali mavjud bo'lmagan davr

rivojlanish 1-davri (1945-1955 y.)

rivojlanish 3-davri (1965-1980 y.)

rivojlanish 2-davri (1955-1965 y.)

rivojlanish 4-davri (1980-hozirgi vaqtgacha)

Mul tidasturlash rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar

rivojlanish 3-davriga yuzaga keldi

rivojlanish 1-davriga yuzaga keldi

rivojlanish 2-davriga yuzaga keldi

rivojlanish 4-davriga yuzaga keldi

Mul tidasturli, ko'pfoydalanuvchili operatsion tizimlar bu

UNIX operatsion tizimlar

Ms Dos

Windows 3x

Solaris

Birinchi paketli ishlov berish tizimlari paydo bo'lgan

rivojlanish 2-davri (1955-1965 y.)

rivojlanish 3-davri (1965-1980 y.)

rivojlanish 1-davri (1945-1955 y.)

rivojlanish 4-davri (1980-hozirgi vaqtgacha)

4-rivojlanish bosqichiad quyidagi operatsion tizim yuzaga keldi

taqsimlangan (resurslarni taqsimlovchi) tizimlar, ya`ni tarmoqda ishlaydigan tizim tizimi

paketli ishlov berish tizimi

ajratilgan vaqt tizimi

avtonom rejimda ishlaydigan tizim

Tizimning tarmoq funktsiyalari asosiy modullariga o'rnatilgan tarmoq operatsion tizimini ayting

Windows NT

Ms Dos

Lantastic

Lan manager

Windows XP operatsion tizimning qaysi turida NTFS fayllarni shifrlash imkoniyatisha ega emas

home edition

standart edition

professional

portable

Multidasturlash bu hisoblash jarayonini tashkil qilish usuli bo'lib, bitta protsessorda

bir necha dastur navbat bilan bajariladi

bitta dastur bajariladi

bitta dastur ham bajarilmaydi

bir necha dastur parallel bajariladi

Multi dasturlash bu

hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bitta protsessorda navbat bilan bir nechta dastur bajariladi

hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bir necha protsessorda navbat bilan bir nechta dastur bajariladi

hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bitta protsessorda bir vaqtning o'zida bir nechta dastur bajariladi

hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bir nechta protsessorda bitta dastur bajariladi

Windows OT larining boshqa ot lardan printsipial farqi

grafik interfeysi va bir nechta ilovalar bilan birgalikda ishlash

hisoblashlar ishonchliligi

dialogli ish rejimi

Komanda tili yo'qligi

Quyidagi tariflardan qay biri operatsion tizimning modullik printsipiga mos keladi

OT asosiy tarkibiy qismlarini, mustaqil, alohida qismlar modullarga bo'linishi

Aniq resurslardan alohida bo'lib, abstraktsiyalanishi

ot ni boshqa apparat platformaga ko'chish osonligi

boshqa tizimlarga yozilgan dasturlarni bajara olish xususiyati

Modullilik printsipi asosida qurilgan OT larda dastur

aloxida mustaqil bo'laklardan iborat bo'ladi

bitta monolit bo'lakdan

mustaqil bo'lmagan boglangan bo'laklardan iborat bo'ladi

bir techta sathdan iborat bo'ladi

Yechiladigan masala va hisoblash tizimining konfiguratsiyasida kelib chiqqan holda, ot ni sozlashga imkon beradigan ot yadrosini arxitekturasini tashkil etish

OT ni generatsiya qilish printsipi deyiladi

modullilik printsipi

standart xolatlar printsipi

chastota printsipi

OT larinng rivojlanishi birinchi davriga quyidagi xususiyatlarning qaysi punktda ko'rsatilganlari xos (1945-1955y)

hisoblash tizimi, operatsion tizimi mavjud emas; bir guruh mutaxassislar ham ht larni loyihalashda, ekspluotatsiya qilishda va dasturlashda qatanashadilar; faqat matematik va xizmatchi dasturlar kutubxonasi mavjud

birinchi kompliyator versiyalari yuzaga keldi

OT boshlangich versiyalari yuzaga keldi

hisoblash jarayonini boshqarish avtomatlashtirildi

OT ni qurish asosiy printsiplaridan biri bu modullilik printsipidir. Bu printsip modullilikka qaysi ta`rif mos keladi:

OT asosiy tarkibiy qismlarini, mustaqil, alohida qismlar modullarga bo'linishi

aniq resurslardan alohida bo'lib, abstraktsiyalanish

OT ni boshqa apparat platformaga ko'chish osonligi

boshqa tizimlarga yozilgan dasturlarni bajara olish xususiyati

Aynan bir amalni, xar xil vositalar yordamida bajarish, bu

funktsional ortiqchalik printsipi deyiladi

standart xolatlar printsipi deyiladi

generatsiya printsipi deyiladi

modullilik printsipi deyiladi

Dastur algoritmlarda, ishlov beriladigan massivlarda amal va kattaliklardan foydalanish chastotasiga qarab, funktsiyalarni ajratishga asoslangan printsip

chastota printsipi

modullilik printsipi

xavfsizlik printsipi

generatsiya printsipi

OT larni o'rnatish dasturi foydalanuvchiga tizim konfiguratsiyasin o'zi tanlaydigan o'rnatish stsenariysi quyidagicha ataladi.

foydalanuvchi

ixcham (kompakt

Tipik

mobil komp yuterlar uchun

Klient-server modelining ustunligi nimada

taqsimlangan tizimlarga qulay moslashadi

imtiyozli rejimda ishlaydi

eksplutatsiya xossallari samarali ishlaydi

bir xil tizimlarda samarali ishlaydi

Modullilik printsipi asosida tuzilgan OT larda ixtiyoriy modulni

ixtiyoriy boshqa modulga, mos interfeys mavjud bo'lsa almashtirish mumkin

imtiyozli modullarga almashtirish mumkin

hech qanday modulga almashtirish mumkin emas

boshqa interfeysga almashtirish

Foydalanuvchi tizim bilan ishlayotgan vaqtda, u o'rnatadigan parametrlarni qisqartirish, parametrlarni o'rnatish vaqtini tejashga imkon beradigan printsip

standart xolatlar (po umolchaniyu) printsipi

chastota printsipi

generatsiya printsipi

funktsional tanlanish printsipi

Ko'p sathli tizim bu:

N ta sath (qatlam)dan iborat bo'lib, ular orasida bog‘lanish juda yaxshi yo'lga qo'yilgan

tizim katta dasturdan iborat bo'lib, tarkibiy qismlari mustaqil emas

tarkibiy qismlari mustaqil modullardan iborat tizim

tarkibiy qismlarga ega bo'lmagan yaxlit tizim

Birinchi ko'p satxli tizimlarda nechta satx bo'lgan

6 ta

3 ta

4 ta

5 ta

Ko'p satxli tizimlar kamchiligi

biror satx olib tashlansa, satxlar orasida boglanishni yangidan tuzish kerak

satxlarni boglab bo'lmaydi

otni yangidan tuzish kerak

biror satx olib tashlansa, yangi sath tuzish kerak bo'ladi

Operatsion qobiqlar

operatsion tizim ishini boshqarish qulayligini oshiradigan qo'shimcha dasturdir

operatsion tizim himoyasini oshiradi

operatsion tizim ishini kuzatadi

kiritish-chiqarishni boshqaradi

Ko'p satxli tizimlar satxlari orasida boglanish quyidagicha bo'lgan

har bir satx o'zidan yuqori va past sath bilan boglangan

hamma satxlar bir-biri bilan boglangan

hamma satxlar faqat eng yuqori satx bilan boglangan (protsessorni taqsimlash va ko'p masalaning satxi-0 chi satx bilan)

faqat o'zidan yuqori sath bilan qoplangan

Monolit OT larda tuzilishi

2 ta bo'lakdan iborat (bosh dastur va protseduralar)

3 ta satxdan iborat (bosh dastur, protsedura va servis dasturlari)

6 ta satxdan iborat (ko'p satxli dastur)

5 ta satxdan iborat

Hamma qismlari bitta dastur tarkibiga kirib, ma`lumotlarning umumiy strukturalaridan foydalanadigan va bir-biri bilan bevosita protseduralarni chaqirish bilan bog‘lanuvchi yaxlit tuzilishga ega bo'lgan tizim:

monolit tizim

ko'p sathli tizim

makroyadroli tizim

mikroyadroli tizim

Monolit operatsion tizimlar

operatsion tizimlar hamma qismlari o'zaro mustaxkam boglangan u yoki bu qismni o'zgartirish mumkin emas

bir nechta mustaqil modullardan iborat

u yoki bu qismni o'zgartirish mumkin

biror qismini olib tashlash mumkin

Mikroyadroli OT larda mikroyadroda quyidagi funktsiyalar joylashgan

minimal zaruriy funktsiyalar

ot ni yuklash funktsiyalari

xotirani taqsimlash funktsiyalari

kiritish-chiqarish funktsiyalari

Operatsion tizim resurslarni samarali boshqarishi uchun

resurslarni rejalashtirish va resurs xolatini kuzatishi zarur

dasturlarni boshqarishi

qurilmalarni boshqarish

resurslarni taqsimlashi

Resurs mavjudligi, xaqiqiyligiga qarab

fizik va virtual

moslanuvchan va qat`iy

sun`iy va xaqiqiy

vaqtinchalik va doimiy

Iste`mol qilinadigan va iste`molchi uchun ma`lum qiymatga ega bo'lgan ob`ekt

resurs deyiladi

dastur vositasi deyiladi

apparat vositasi deyiladi

printsip deyiladi

Resurslarni ajratilishi va bo'shashi bilan bogliq amallar

ko'p martalik amallar

bir martalik amallar

jarayon prioritetini o'zgartiruvchi amallar

tayyor holatga o'tkazuvchi amallar

Operatsion tizim resurslarni boshqaruvchi sifatida

resurslarni rejalashtiradi (kimga, qachon va qancha) va resurslarni kuzatadi (bo'sh yoki band)

resurslarni to'gridan-to'gri taqsimlaydi

resurslarni rejalashtiradi

resurslarni kuzatadi

Matn redaktori Word bu

amaliy dasturiy ta`minotga kiradi

xizmatchi dasturiy ta`minotga kiradi

asos dasturiy ta`minotga kiradi

tizimli dasturiy ta`minotga kiradi

Jarayon vaqt kvanti tugaganda

jarayon tayyor holatga o'tadi

jarayon tugatiladi

jarayon kutish xolatiga o'tadi

jarayon uziladi

Jarayonni rejalashtirish darajalari

uzoq muddatli, o'rta muddatli va qisqa muddatli

cheksiz va chekli muddatli

aniq va aniq emas muddatli

faqat uzoq muddatli

Energiya manbasiga bogliq xotira

tezkor xotira deyiladi

doimiy xotira deyiladi

ikkilamchi xotira deyiladi

asosiy xotira deyiladi

Xotira ierarxiyasi bo'yicha, eng qimmat tezkor va qimmat xotira

protsessor registrlari

elektron disklar

asosiy xotira

tashqi xotira

Tizimda paydo bo'lgan har bir yangi jarayon

tayyor xolatga o'tadi

kutish holatiga o'tadi

bajarilish holatiga o'tadi

to'xtatiladi

Kutish holatidagi jarayonlar xodisa ro'y bergandan so'ng

bajarilish holatiga o'tadi

kutish holatiga o'tadi

tugatiladi

tayor holatga o'tadi

1. OT jarayonlar ustida quyidagi amallarni bajaradi:


hamma javoblar toʼgʼri
2. Resurslarni ajratilishi va bo‘shashi bilan bоgliq amallar
ko‘p martalik amallar
3. Qobiq dasturlarini ko‘rsating
MS-DOS
4. Operatsion sistema bu —
kompyuter ishining boshqaruvini va foydalanuvchi bilan muloqotni tashkil etadigan dasturlar kompleksi
5. Statik tezkor xotiraning har bir katakchasi uchun nechta tranzistor kerak bo‘ladi?
6
6. Operatsion tizimning interfeysda milliy tillardan foydalanadigan versiyalari:
lokallashtirilgan versiya deb ataladi
7. Multi dasturlash bu
hisоblash jarayonning tashkil qilish usuli bo‘lib, bitta prоtsessоrda navbat bilan bir nechta dastur bajariladi
8. Windows ОTlarining bоshqa OTlardan printsipial farqi
grafik interfeysi va bir nechta ilоvalar bilan birgalikda ishlash
9. Qaysi prinsip hisoblashlar unumdorligini oshirish maqsadida, doimiy ravishda operativ xotirada bо‘lishi kerak bо‘lgan modullarni ajratishni nazarda tutadi?
Chastota prinsipi
10. Linux tizimini kim yaratgan?
Linus Torvalds
11. Fоydalanuvchi tizim bilan ishlayotgan vaqtda, u o‘rnatadigan parametrlarni qisqartirish, parametrlarni o‘rnatish vaqtini tejashga imkоn beradigan printsip
standart xоlatlar printsipi
12. Klient-server mоdelining ustunligi nimada
taqsimlangan tizimlarga qulay mоslashadi
13. Windows XP оperatsiоn tizimning qaysi turida NTFS fayllarni shifrlash imkоniyatisha ega emas
home edition
14. ... tipidagi xotirada ma’lumotarni saqlash mumkin bo‘lib, o‘zgartirish mumkin emas.
ROM
15. EHMlarning ikkinchi avlodi nima asosida ishlaydi
tranzistor
16. … yagona markazlashgan sxemadan foydalanib, tizim strukturasini, jarayonlarni rejalashtiruvchilar va resurs taqsimlovchilari ma’lum majmuasi kо‘rinishida tasvirlashga imkon beradi.
Vittuallashtirish prinsipi
17. Fоydalanuvchi real apparatura bilan ish ko‘rishda mashina tilidan fоydalanmasdan, qulay interfeysda ishlashi uchun
оperatsiоn tizim kengaytirilgan mashina, virual mashina sifatida xizmat qiladi
18. Zamonaviy fayllarni boshqaruv tizimi bu- :
NTFS
19. FAT fayl tizimi oʼz ichiga quyidagi maʼlumotlarni oladi:
hamma javoblar toʼgʼri
20. Kompyuter qurilmalariga xizmat koʼrsatuvchi darsturlar qanday nomlanadi?
Drayver

1

O’rnatilgan tizimlar apparat tashkil etuvchilari personal yoki superkompyuterlarga nisbatan ...

A.

ko’proq cheklangan

B.

ko’proq cheklanmagan

C.

nisbatan quvvatilroq

D.

juda tezroq

2

O’rnatilgan tizimlar dasturiy tashkil etuvchilari personal yoki superkompyuterlarga nisbatan ...

A.

nisbatan quvvatilroq

B.

ko’proq cheklangan

C.

ko’proq cheklanmagan

D.

juda tezroq

3

O’rnatilgan tizimlar ... bajarish uchun loyihalashtiriladi.

A.

ixtiyoriy vazifalarni

B.

tayinlanmagan funktsiyalarni

C.

tayinlangan funktsiyalarni

D.

umumiy vazifalarni

4

O’rnatilgan tizim namunasini ko’rsating

A.

smartfon

B.

noutbuk

C.

netbuk

D.

personal kompyuter

5

O’rnatilgan tizimlar bu kompyuter tizimlari bo’lib, boshqa kompyuter turlariga nisbatan ...

A.

yaxshi sifat va ishonchlikni talab etadi

B.

o’rtacha sifat va ishonchlikni talab etadi

C.

yomon sifat va ishonchlikni talab etadi

D.

qisman ishonchlilikni talab etadi

6

O’rnatilgan tizimlarni loyihalashninig sharsharali modeli, ...

A.

bunda tizimlarni ishlab chiqish bosqichida bir oqim natijalari keyingisi uchun kiruvchi hisoblanadi

B.

bunda tizimlarni ishlab chiqish bosqichida bir oqim natijalari keyingisi uchun kiruvchi bo’lib hisoblanmaydi

C.

bunda tizimlarni ishlab chiqish bosqichida bir oqim natijalari oldingisi uchun kiruvchi bo’lib hisoblanmaydi

D.

bunda tizimlarni ishlab chiqish bosqichida bir oqim natijalari hech nimaga ta’sir qilmaydi

7

O’rnatilgan tizimlarni loyihalash modellari

A.

sharshara, spiral

B.

spiaral, prujina

C.

sharshara, chuqqi

D.

spiral, struktura

8

O’rnatilgan tizimlarni loyihalashtirish va ishlab chiqish jarayonlarini to’g’ri bosqichlarini ko’rsating.

A.

arxitekturasini yaratish, arxitekturasini bajarish, tizimni testlash, tizimni qullab quvvatlash.

B.

arxitekturasini yaratish, arxitekturasini bajarish, tizimni qullab quvvatlash.

C.

arxitekturasini yaratish, arxitekturasini bajarish, tizimni testlash.

D.

arxitekturasini yaratish, arxitekturasini bajarish, tizimni testlash, testlash tizimni qullab quvvatlash.

9

O’rnatilgan tizimlarni loyihalashtirish nechta bosqichdan iborat.

A.

4

B.

3

C.

5

D.

6

10

Etap "sozdanie arxitekturы" vstroennыx sistem sostoit iz skolki stupeney. O’rnatilgan tizimlarni "arxitekturasini yaratish" bosqichlari nechta pog’onadan iborat

A.

6

B.

5

C.

4

D.

3

11

O’rnatilgan tizimlarni "arxitekturasini yaratish" bosqichi to’g’ri ko’rsatilgan pog’onasini ko’rsating.

A.

kuchli texnik asos(1), arxitekturali biznes tsiklni tushunish(2), arxitekturali namuna va modellarni aniqlash(3), arxitekturali tuzulishni aniqlash(4), arxtekturni xujjatlashtirish (5), arxitekturni tahlil qilish va qayta ko’rib chiqish(6).

B.

kuchli texnik asos(1), biznes tsikl bozorini tushunish(2), arxitekturali namuna va modellarni aniqlash(3), arxitekturali tuzulishni aniqlash(4), arxtekturni xujjatlashtirish (5), arxitekturni tahlil qilish va qayta ko’rib chiqish(6).

C.

kuchli texnik asos(1), arxitekturali biznes tsiklni tushunish(2), sotuvchi va yetqazib beruvchilarni aniqlash(3), arxitekturali tuzulishni aniqlash(4), arxtekturni xujjatlashtirish(5), arxitekturni tahlil qilish va qayta ko’rib chiqish(6).

D.

kuchli texnik asos(1), arxitekturali biznes tsiklni tushunish(2), arxitekturali namuna va modellarni aniqlash(3), arxitekturali tuzulishni aniqlash(4), arxtekturni xujjatlashtirish(5), arxitekturani tahlil qilish va sotish(6).

12

O’rnatilgan tizimlar "arxitekturasni yaratish" bosqichi to’g’ri pog’onalarini ko’rsating. arxitekturali biznes tsiklni tushunish(1), kuchli texnik asos(2), arxtekturni xujjatlashtirish(3), arxitekturali tuzulishni aniqlash(4), arxitekturali namuna va modellarni aniqlash(5), arxitekturni tahlil qilish va qayta ko’rib chiqish(6)

A.

2,1,5,4,3,6

B.

1,2,3,4,5,6

C.

1,2,5,4,3,6

D.

2,1,5,4,6,3

13

O’rnatilgan tizimlar arxitekturasi - bu …

A.

axborotni mayda qismlarga bo’lingan holda bajarilishini ko’rsatmaydigan, o’rnatilgan qurilmalar abstraktsiyasidir.

B.

axborotni mayda qismlarga bo’lingan holda bajarilishini ko’rsatadigan, o’rnatilgan qurilmalar abstraktsiyasidir.

C.

dasturiy vositani mayda qismlarga bo’lingan holda bajarilishini ko’rsatadigan, o’rnatilgan qurilmalar abstraktsisidir.

D.

dasturiy komplekslar yig’indisidir

14

O’rnatilgan tizimlar modeli nechta qatlamlardan tashkil topgan?

A.

3

B.

4

C.

5

D.

6

15

O’rnatilgan tizimlar mo’mkin bo’lgan modellari to’g’ri ketma-ketligida sanang.

A.

Application Software Layer, System Software Layer, Hardware Layer

B.

Application Software Layer, Hardware Layer

C.

o’rnatilgan tizimlar modeli mavjud emas.

D.

Applied software Layer, Implementing Software Layer, Finding hardware Layer

16

Real vaqt o’rnatilgan tizimi - …

A.

hodisalarga reaktsiyasi vaqt bilan kafolatlangan hisoblash tizimi.

B.

o’rnatilgan tizimlar ichidagi hisoblash tizimi

C.

bu o’rnatilgan operatsion tizim

D.

bu tizimli dasturiy ta’minot

17

Real vaqt tizimlari nechta guruhlari mavjud?

A.

2

B.

3

C.

4

D.

5

18

To’g’ri ko’rsatilgan real vaqt tizimlarini ko’rsating.

A.

yumshoq(qat’iy bo’lmagan) real vaqt tizimlari, qattiq(qat’iy) real vaqt tizimlari

B.

qattiq real vaqt tizimlari, qat’iy real vaqt tizimlari

C.

yumshoq real vaqt tizimlari, mustaqil real vaqt tizimlari

D.

mustaqil real vaqt tizimlari, mustaqil bo’lmagan real vaqt tizimlar

19

"Real vaqt tizimi ishi maqsadi munosabatiga ko’ra real vaqt talablariga rioya etish katastrofik xisoblanmaydi" so’z qaysi real vaqt tizimlari haqida borayapti?

A.

yumshoq(qat’iy bo’lmagan) real vaqt tizimlari

B.

qattiq real vaqt tizimlari

C.

mustahkam real vaqt tizimlari

D.

mustaqil real vaqt tizimlari

20

"Real vaqt talablariga rioya etmaslik tizim maqsadli funktsiyasini bajarilmasligiga olib keladi" so’z qaysi real vaqt tizimlari haqida borayapti?

A.

qattiq(qat’iy) real vaqt tizimlari

B.

yumshoq real vaqt tizimlari

C.

mustaqil real vaqt tizimlari

D.

mustahkam real vaqt tizimlari

21

Axborot-boshqaruv tizimi nima?

A.

odatda boshqaruv ob’ekti deb nomlanuvchi ba’zi bir real ob’ektlarni boshqaruv yoki nazorat raqamli tizimidir

B.

tizimga ruxsatni boshqaruvchi raqamli tizimdir

C.

ba’zi bir real ob’ektlar holatini boshqarish va nazorat qilish jarayoni

D.

ba’zi bir real ob’ektlarni xotira holatini boshqaruv va nazorat raqamli tizimidir.

22

Axborot-boshqaruv tizimiga kiruvchi axborot nima orqali yetkaziladi?

A.

datchik

B.

protsessor

C.

xotira

D.

operativ xotira

23

O’rnatilgan tizim va real vaqt tizimi sinonimmi?

A.

yo’q

B.

ha

C.

ba’zan

D.

qachondir

24

Nima real vaqt tizimlari uchun talab qilinmaydi ?

A.

boshqaruvchi tashkil qiluvchilar

B.

protsessor

C.

opertiv xotira

D.

protsessor va operativ xotira

25

Quyidagilardan qaysi biri real vaqt tizmida ishlaydi?

A.

aviabiletlarni rezerv qilish tizmlari

B.

barcha xisoblash tizmlari

C.

mobil xisoblash tizimlari

D.

smartfonlar

26

Axborot-boshqaruv tizmlarini qurishning nechta varianti bor?

A.

2

B.

3

C.

4

D.

5

27

Yo’naltirilgan axborot-boshqaruv tizimlari - bu…

A.

obektni boshqairsh bevosita yaqin qurilgan, aloqasi to’g’ri konstruksiyalangan, jamlangan qurilmalar

B.

bo’laklarga bo’lingan va bir-biri bilan aloqa kanallari oraqli bog’langan bir nechta qurilmalar.

C.

obektni boshqairsh uchun to’g’ridan-to’g’ri qurilgan, aloqasi konstruksiyalanganmagan, jamlangan qurilmalar

D.

bo’laklarga bo’lingan va bir-biri bilan aloqa kanallari oraqli bog’lanmagan bir nechta qurilmalar.

28

Axborot-boshqaruv tizimi bo’linishi - …

A.

bir nechta qurilmalarga bo’linishi, bir-birdan uzoqda joylashib, aloqa kanallari orqali bog’lanishi

B.

bir nechta qurilmalarga bo’linishi, bir-birdan uzoqda joylashib, aloqa kanallari orqali bog’lanmasligi

C.

obektni boshqairsh bevosita yaqin qurilgan, aloqasi to’g’ri konstruksiyalangan, jamlangan qurilmalar

D.

obektni boshqairsh uchun to’g’ridan-to’g’ri qurilgan, aloqasi konstruksiyalanganmagan, jamlangan qurilmalar

29

Axborot-boshqaruv tizimi aparat va daturiy yelementlari tarkibi:

A.

kiritish/chiqarish qurilmasi, obektlarni biriktirish qurilmasi, hisoblash bloki, tarmoq bloki, kontroller, tizimli dasturiy ta’minot, instrumental dasturiy ta’minot, amaliy dasturiy ta’minot

B.

kiritis/chiqarish qurilmasi, ta’minot bloki, isoblash bloki, tarmoq bloki, kontroller, tizimli dasturiy ta’minot, instrumental dasturiy ta’minot, amaliy dasturiy ta’minot

C.

boshqaruv qurilmasi, ta’minot bloki, isoblash bloki, tarmoq bloki, kontroller, tizimli dasturiy ta’minot, instrumental dasturiy ta’minot, amaliy dasturiy ta’minot

D.

boshqaruv qurilmasi, ta’minot bloki, isoblash bloki, tarmoq bloki, kontroller, instrumental dasturiy ta’minot, amaliy dasturiy ta’minot

30

O’rnatilgan hisoblash tizimi (embedded system) – …

A.

aniqlangan funksiyalar jamlanmasini bajaruvchi ixtisoslashtirilgan axborot-boshqaruv tizimi

B.

ixtisoslashtirilmagan axborot-boshqaruv tizimi

C.

aniqlangan funksiyalar jamlanmasini bajaruvchi ixtisoslashtirilmagan axborot-boshqaruv tizimi

D.

aniqlanmagan funksiyalar jamlanmasini bajaruvchi ixtisoslashtirilmagan axborot-boshqaruv tizimi

31

Har qanday hisoblash tizimini o’zida o’rnatilga tizim deb hisoblash mumkin, qaysindaki…

A.

shaxsiy kompyuter yemas, portativ yoki undan kattaroq universal kompyuterda

B.

shaxsiy kompyuter, portativ yoki undan kattaroq universal kompyuterda

C.

shaxsiy kompyuter, portativ kompyuter yemas balki undan kattaroq universal kompyuterda

D.

shaxsiy , portativ kompyuterda lekin undan kattaroq universal kompyuterda yemas

32

O’zida o’rnatilga tizimlarning bo’linishi - …

A.

bu maydon jihatidan tarqatilgan o’rnatilgan tizim

B.

bu maydon jihatidan tarqatilmagan o’rnatilgan tizim

C.

tarqatilmagan o’rnatilgan tizim

D.

bu bo’linmagan o’rnatilgan tizim

33

Bo’lingan o’rnatilgan tizimlar qanday harakterga yega?

A.

komponentalar orasida aloqaning kuchsiligi

B.

obektlar orasida aloqaning mavjudligi

C.

tarmoq komponentalari orasidagi aloqning kuchsizligi

D.

tarmoq komponentalari orasidagi aloqning mavjudligi

34

O’rnatilgan hisoblash tizimlarinig o’ziga xos xususiyatini belgilang.

A.

katta bo’lmagan aparat resurslari; real vaqt shkalasi; yuqori ishonchlilik va xavfsizlik talablariga rioya qilish;

B.

katta bo’lmagan aparat resurslari; real vaqt shkalasi; yerganomika talablariga rioya qilish;

C.

katta aparat resurslari; real vaqt shkalasi; yuqori ishonchlilik va xavfsizlik talablariga rioya qilish;

D.

katta aparat resurslari; real bo’lmagan vaqt shkalasi; yuqori ishonchlilik va xavfsizlik talablariga rioya qilish;

35

O’rnatilgan tizimlar barpo qilingan asosiy komponentani ko’rsating

A.

kontrollerlar

B.

operativ xotira

C.

kesh xotira

D.

boshqaruv qurilmasi

36

Kontroller quyidagilarni boshqarishi mumkin-…

A.

fuksional bloklar va kompyuter tashqi qurilmalarini

B.

funksional bloklar va o’zini

C.

oz’ini va komp. tashqi qurilmalarini

D.

funksional bloklar, tashqi qurilmalar va inson omilini

37

Bo’lingan axborot-boshqaruv tizimlarida kontrollerlar…

A.

kontrollerlar tizimida birlashtiriladi

B.

kontrollerlar tzimida birlashtirilmaydi

C.

hech qanday vazifa bajarmaydi

D.

qandaydir vazifa bajaradi

38

Sanoat va bortovoy kontrollerlarga qo’yiladigan talablar?

A.

Ishonchli va xavfsiz

B.

resurslar bilan

C.

texik savollar bilan tashkillashtirilgan

D.

hech qanday talab qo’yilmaydi

39

Bajarilish joyiga qarab kontroller turlari?

A.

integrallashgan sanoat, instrumental, bort kontrollerlar, mikrokontrollerlar

B.

sanoat, instrumental, bort kontrollerlar, aerokosmik mikrokontrollerlar

C.

sanoat, instrumental, bort kontrollerlar, avtomobil mikrokontrollerlar

D.

sanoat, instrumental, bort kontrollerlar, uchish aparatlari kontrollerlari, mikrokontrollerlar

40

Kontroller dasturlanishi darajasi bo’yicha quyidagilarga bo’linadi

A.

mantiqiy dasturlashtiriladigan, daturlashtiriladigan, maxsuslashtirilgan

B.

mantiqiy dasturlashtiriladigan, daturlashtirilmaydigan, maxsuslashtirilgan

C.

mantiqiy dasturlashtiriladigan, daturlashtirilmaydigan, maxsuslashtirilmaydigan

D.

mantiqiy dasturlashtiriladigan, dasturlashtiriladigan, umumiy

41

Kontrollerlarni bevosita dasturlash mumkinmi?

A.

yo’q, apparat resurslar kamligi uchun

B.

ha, apparat resurslar ko’pligi uchun

C.

yo’q, dasturiy vositaar kamligi uchun

D.

ha, dasturiy vositalar ko’pligi uchun

42

CHipdagi tizim (System on a Chip, SoS) -

A.

umuman olganda bir chipdagi integrallashgan protsessorli tizim

B.

umuman olganda bir chipdagi integrallashgan kontrollerli tizim

C.

umuman olganda bir chipdagi integrallashgan boshqaruv qurilmali tizim

D.

umuman olganda bir chipdagi integrallashgan xotira modulli tizim

43

DVB (Digital Video Broadcasting) nima?

A.

Java ga asoslangan raqamli TV ni loyihalashda qo’llaniladigan standart

B.

Java ga asoslangan ma’lumotlarni raqamli TV ga uzatishda qo’llaniladigan standart

C.

Java ga asoslangan o’rnatilgan tizimni loyihalashda ishlatiladigan standart

D.

Java ga asoslangan raqamli TV ni baxolashda qo’llaniladigan standart

44

OCAP (OpenCable Application Forum) nima?

A.

dasturlarni o’tkazish interfeysini qo’llab quvvatlovchi tizimli dasturiy daraja

B.

ma’lumotlarni o’tkazish interfeysini qo’llab quvvatlovchi tizimli dasturiy daraja

C.

ma’lumotlar ochiqliligini ta’minlovchi tizimli dasturiy daraja

D.

ma’lumotlarni o’tkazishni ta’minlovchi notizimli dasturiy daraja

45

Registr bu -

A.

Ikkilik sanoq sistemasidagi ma’lumotlar (mashina so’zi)ni vaqtincha saqlovchi yelektron sxema

B.

mashina operatsiyasida qatnashuvchi son yoki simvol

C.

bir necha sodda amallarni buyruqlar bo’yicha bajaruvchi qurilma

D.

bank yelektron yacheykasi

46

Mantiqiy ko’paytirish amalini … bajaradi

A.

VA mantiqiy yelementi

B.

YoKI mantiqiy yelementi

C.

INKOR mantiqiy yelementi

D.

YoKI YeMAS mantiqiy yelementi

47

Energiya uzatuvchi, kanalni ochish yoki yopishga mo’ljallangan qurilma … nomlanadi

A.

Deshifrator

B.

Kommutator

C.

Kalit yelementi

D.

Konsentrator

48

Ikkilik sanoq sistemasidagi sonlarni qo’shish uchun mo’ljallangan qurilma …

A.

Summator

B.

Kommutator

C.

Multipleksor

D.

Deshifrator

49

Qaysi qurilma rejimni o’rnatadi va protsessor boshqarish va rejimini tekshirish uchun foydalanilgan registrlarni tekshiradi?

A.

Kiritish/chiqarish kontrolleri

B.

Xotirani boshqarish qurilmasi

C.

Tezkor xotira

D.

Qurilmalar drayveri

50

Bus protocol nechta funksiyani o’z ichiga oladi?

A.

10

B.

8

C.

6

D.

4

51

Qurilma drayverining qanday funksiyasi boshqa aparat ta’minotini dasturiy ta’minot orqali boshqarishga imkon beradi?

A.

Hardware Enable

B.

Hardware Startup

C.

Hardware Release

D.

Hardware Acquire

52

Uzilishlarni qayta ishlash jarayonining qaysi biri qayta ishlashni kodlashtiradi?

A.

Interrupt-Handler Servicing

B.

Interrupt-Handling Startup

C.

Interrupt-Handling Shutdown

D.

Interrupt-Handling Enable

53

Qanday rejimda bir qancha ma’lumot tiplari aktiv holatda bo’ladi va ishlatiladi?

A.

bandlik holatida

B.

tugallanmagan holatda

C.

aktiv bolmagan holatda

D.

aktiv holatda

54

Aparat vositalar necha xil rejimda bo’lishi mumkin?

A.

3

B.

2

C.

1

D.

4

55

Qurilma drayverining quyida keltirilgan qaysi funksiyasi dasturiy ta’minotga istisno tarzida boshqa aparat ta’minotini boshqarishga imkon beradi?

A.

Hardware Acquire

B.

Hardware Enable

C.

Hardware Release

D.

Hardware Startup

56

Aparat ta’minoti va operatsion tizim o’rtasida o’rta pog’onada va dastur po’g’onasida aloqa qiluvchi qurilma qanday nomlanadi?

A.

qurilma drayveri

B.

kiritish/chiqarish qurilmasi

C.

protsessor

D.

modem

57

Qaysi biri o’rnatilgan tizimning asosiy komponentasi hisoblanadi?

A.

Kontrollerlar

B.

SHinalar

C.

Mikroprotsessor

D.

mikrokontroller

58

Kontrollerning asosiy maqsadi nima?

A.

real obektlarni boshqarish

B.

uzluksiz ta’monitni ta’minlab berish

C.

aloqa kanallarini boshqarish

D.

simsiz aloqa liniyalarini boshqarish

59

Kontroller turlari

A.

ishlab chiqarish kontrollerlari, qurilmalar kontrolleri, bortovoy kontroller, integratsiyalangan bajarilishni boshqarish konrollerlari, dasturlash mantiqiy kontrollerlari, maxsus kontrollerlar

B.

tarmoq kontrolleri, ishlab chiqarish kontrolleri

C.

ma’lumotlat bazasini boshqarish kontrolleri

D.

intellektual tizimlarni boshqarish kontrolleri

60

Kontrollerlar qanday xususiyatlarga yega?

A.

Nisbatan kichik aparat resursi, to’g’ridan-to’g’ri dasturlash imkoniyati yo’qligi, (ko’p hollarda) foydalanuvchi uchun interfeys yo’qligi, o’ziga xos foydalanilishi

B.

boshqarish uchun qulay va funksional interfeysi, real obektlarni boshqarish uchun katta funksional imkoniyati

C.

moslashuvchan, ishonchli, imkoniyat, yaxlitlik

D.

barcha javoblar to’g’ri

61

Mikrokontroller bu-

A.

mikroprotsessor yelementlar bazasida ishlovchi kontroller

B.

analog-raqamli o’zgartiruvchi qurilma

C.

demodulyator

D.

Raqamli-analog o’zgartiruvchi qurilma

62

Kristaldagi tizim nima?

A.

protsessor bilan integrallashgan yagona kristaldagi tizim

B.

operativ xotira bilan integrallashgan yaqona kristaldagi tizim

C.

xotira hajmi bilan integrallashgan yagona kristaldagi tizim

D.

qattiq disk bilan integrallshgan yagona kristaldagi tizim

63

Quyidagi qaysi 3 ta tizimli blok kristaldagi tizimni tashkil qiladi?

A.

protsessor, xotira, mantiq

B.

protsessor, mantiq, OZU

C.

protsessor, OZU , shina

D.

protsessor, shina, analog-raqamli o’zgartirgich

64

Markaziy protsessor nima?

A.

tizimni boshqarishning yeng asosiy yelementlaridan biri.

B.

ma’lumotlarni boshqarishning yeng asosiy yelementlaridan biri.

C.

Tizim bo’laklarining yeng asosiy yelementlaridan biri

D.

kengeshittirish tamoqlarining yeng asosiy yelementlaridan biri

65

markaziy protsessor nimaga yo’naltirilgan

A.

boshqaruvga

B.

tizimning ma’lim yelementlariga ruxsatni ta’minlashga

C.

hisoblashlarni samaradorligini ta’minlashga

D.

uzluksiz ta’minotni ta’minlashga

66

Protsessor yadrosi qanday sxema asosida qurilishi kerak?

A.

triggerlar bazasida qilingna saqlovchi yacheykalarga asoslangan statik sxema asosida

B.

j-k triggerlari bazasida qilingan saqlovchi yacheykalarga asoslangan statik sxema asosida

C.

R-S triggerlari bazasida qilingan saqlovchi yacheykalarga asoslangan statik sxema asosida

D.

T triggeri bazasida qilingan saqlovchi yacheykalarga asoslangan statik sxema asosida

67

Ta’minotni boshqarish tizimi nima?

A.

harqanday yelektr sxema asosi

B.

zaxirani ta’minlash

C.

uzluksizlikni ta’minlash

D.

barcha javoblar to’g’ri

68

Ta’minot yoqilgandan so’ng platada qanday jarayonlar ro’y beradi?

A.

o’tish jarayonlari

B.

statistik jarayonlar

C.

dinamik jarayonlar

D.

ma’lumot uzatish jarayonlari

69

Ta’minotni boshqarish tizimi t ishlash jarayonida nimani tekshiradi?

A.

ta’minot zanjiridagi kuchlanish darajasini

B.

butun tizimdagi kuchanish darajasini

C.

chastota bo’laklaridagi kuchlanish darajasini

D.

demodulyator kuchlanish darajasini

70

Nima sababdan katta hajmdagi operativ xotira va flesh xotira kontrollerga bog’lanadi?

A.

platadagi mikrosxemalar sonini kamaytirish uchun

B.

samaradorlikni oshirish va mikrokontroller ishlashini stabillashtirish uchun

C.

bajarilayotgan topshiriqlar sonini oshirish uchun

D.

barcha javoblar to’g’ri

71

CHastotani fazaviy avtosozlash nima?

A.

avtomatik boshqarish tizimi

B.

boshqaruvni nazorat qilish tizimi

C.

ta’minotni nazorat qilish tizmi

D.

xavfsizlikni nazorat qilish tizimi

72

Energiya iste’molini kamaytirish zaruriy vositalari nima?

A.

Ayni vaqtda ishlamayotga bloklarni o’chirish

B.

ta’minotni muntazamlashtirish

C.

energiya sarfini boshqarish tizimlarini soddalshtirish

D.

elektr ta’minotidagi sarfni kamaytirish

73

O’rnatilgan Flash-xotira vazifasi nima?

A.

dasturlarni va nisbatan katta hajmdagi ma’lumotlarni saqlash

B.

har qnday kerakli ma’lumotni saqlash

C.

ma’lumotlarni saqlash va tizimni boshqarish

D.

klient-server tizimini tashkil qiluish

74

O’rnatilgan energiyaga bog’liq bo’lmagan konfiguratsion xotira nimaga mo’ljallangan?

A.

nisabatn katta bo’lmagan axborotlarni saqlash

B.

katta hajmdagi axborotlarni saqlash

C.

katta va kichik hajmdagi axborotlarni saqlash

D.

barcha javoblar to’g’ri

75

Vaqt nazoratchisi nima?

A.

tizim muvaffaqqiyatsizliklariga qarshi himoya tizimi

B.

Ruxsatsiz kirishlardan himoya tizimi

C.

fizik tahdidlardan himoya tizmi

D.

DOS-hujumlardan himoya tizimi

76

CAN (Control area network)

A.

sanoat tarmoqlari texnologiyasi

B.

lokal hisoblash tarmoqlari texnologiyasi

C.

kengeishittirish termolari texnologiyasi

D.

global ma’lumot uzatish texnologiyasi

77

LCD Controller maqsadi nima?

A.

segment displeylari bilan ishlashni soddalashtirish uchun mo’ljallangan

B.

tizimni boshqarish bilan ishlash uchun mo’ljallangan

C.

sanoat tarmoqlari bilan ishlashni soddalashtirish uchun mo’ljallangan

D.

MBBT bilan ishlash uchun mo’ljallangan

78

Hisoblash modeli bu-

A.

hisoblash tizimlari yelementlari o’rtasidagi qoidalar to’plami

B.

arifmetik logik tizim yelementlari o’rtasidagi qoidalar to’plami

C.

dinamik tizimlar yordamida hiosblash yelementlari o’rtasidagi qoidalar to’plami

D.

barcha javoblar to’g’ri

79

dastlabki dasturni natija beruvchi dasturga shu hisoblash modeli doirasida tarjima qiluvchi Translyator bu-…

A.

kompilyator

B.

interpretator

C.

tester

D.

debugger

80

C tilidan foydalanish davomida yuzaga keladigan asosiy muammolardan biri (ortiqchasini tanlang)

A.

Meros olishdagi noaniq xulq-atvor

B.

Mavjud bo’lmagan massiv elementiga murojaat

C.

Ko’rsatkichlar bilan bog’liq bo’lgan xatoliklar

D.

Initsializatsiya qilinmagan avtomatik o’zgaruvchilar

81

Kontantali massiv operativ xotiraga ko’chirilmasiligi uchun qaysi kalit so’zdan foydalanish kerak (C tilida)

A.

const

B.

var

C.

temp

D.

nonv

82

22 soni 2lik sanoq tizimida qanday ifodalanadi?

A.

10110

B.

10111

C.

11110

D.

110

83

Qaysi kengaytmalar C tilining mikrokontrollerlar uchun nostandart kengaytmaslariga kirmaydi

A.

GPU yadrosini ishga tushiruvchi spetsifikatorlari

B.

overlay lar

C.

absolyut adreslash

D.

semafora

84

«void *» tipidagi ifodalardan foydalanish uchun qaysi operatr ishlatilishi kerak

A.

goto;

B.

move;

C.

call;

D.

override;

85

Qaysi kalit so’z ifoda tipini nomlash uchun ishlatiladi?

A.

typedef

B.

typeof

C.

define

D.

struct

86

C51 kompilyatori qaysi ma’lumot tipini qo’llab quvvatlamaydi?

A.

string

B.

sbit

C.

enum

D.

sfr16

87

Resurslarni taqsimlash va birgalikda ishlashini ta’minlashni boshqarish mexanizmi, bu-

A.

overlay

B.

patok

C.

semafora

D.

absolyut adreslash

88

Tashqi murojaatlarga ruxsat yetilmagan mashina tilidagi dastur, bu-

A.

obekt moduli

B.

komponovshik

C.

moc-fayl

D.

plagin

89

Obekt faylda qaysi qism bo’lmaydi

A.

sarlavha qismi

B.

ma’lumot

C.

bajariluvchi kod

D.

e’lon qilinmagan ma’lumotlar

90

Qaysi maxsus format WindowsNT va yeskiroq OT kutubxonalarida foydalaniladi

A.

Portable Executable

B.

Intel HEX

C.

Common Objective File Format

D.

Executable and Linkable Format

91

Taqsimlangan kutubxonalardagi qaysi format faqat xotira obrazini saqlashga xizmat qiladi

A.

Intel HEX

B.

Portable Executable

C.

Common Objective File Format

D.

Executable and Linkable Format

92

HEX fayl qatorlari qanday nomlanadi?

A.

zapis

B.

stek

C.

qator

D.

xatboshi

93

Qaysi bazaviy operatsiyalar C tilidagi fayllarda amal qilmaydi?

A.

Nusxalash

B.

O’qish

C.

Yaratish

D.

Yozish

94

Eng mos javobni tanlang. "xatolikni tosihga yordam beruvchi instrumental vosita, bu-"

A.

interpretator

B.

otladchik

C.

simulyator

D.

chegarali o’qish mexanizmi

95

Dastur ishlashini baxolash – bu …

A.

Profilirovanie

B.

Otladka

C.

Testirovanie

D.

Kompilyatsiya

96

Berilgan vazifalar uchu tizmni tekshirish – bu …

A.

Testlash

B.

Sayqallash

C.

Qo’llab quvvatlash

D.

Yaratish

97

Vaqtinchalik harakterga yega bo’lgan defekt - bu..

A.

muvaffaqiyatsizlik( Sboy)

B.

rad yetish(Otkaz)

C.

vaqtinchalik tahlil

D.

tahlil

98

Xatolikni topishga urinish, dasturni testlash uchun bajarish - bu

A.

verifikatsiya

B.

validatsiya

C.

simulyatsiya

D.

emulyatsiya

99

Qaysi vosita oddiy dasturlash uchun testlash imkonini beradi?

A.

simulyator

B.

instrumental mashina

C.

JTAG

D.

Iqlimli o’rnatish

100

"Muloqot oynasidagi testlash afzalliklari: "(ortiqchasini belgilang)

A.

test natijalariga ta’sir qiluvchi inson omili mavjudligi

B.

amalga oshirish uchun qulaylik

C.

arzon narxlarda amalga oshirish

D.

moslashuvchan yechimlar

Mavzu: Taqsimlangan algoritimlar va tizimlar


1.Tizm bu


  1. muntazam o'zaro ta'sir qiluvchi yoki bir biriga bog`liq bo`lgan elementlar guruhidir.


  2. muntazam o’zaro bog’langan ma’lumotlar yig’indisi.


  3. o'z tabiati va maqsadlari bilan tasvirlangan funksiyadir.


  4. Tabiiy va insonparvar harakatlar yig’indisi.



2. "Tizim" tushunchasi nechanchi asrda kashf etildi.

  1. XIX – asrda


  2. XVII – asrda


  3. XVIII – asrda


  4. XX – asrda



3. Taqsimlangan tizimlarni necha qisimga bo’lish mumkin.

  1. diskret va taqsimlangan tizim


  2. uzluksiz va diskret


  3. uzlukli va diskret


  4. uzliksiz va o’rnatilgan tizim



4. Uzliksiz tizimlarga to’g’ri keladigan javobni aniqlang.

  1. ma’lumotlarni uzatish va vaqtga bog’liq bo’lgan dasturlar


  2. ma’lumotlarni uzatish va qabul qilish


  3. vaqtga bog’liq bo’lgan dasturlar


  4. ma’lumotlatni yig’ish va uzatish



5. Diskret tizimlar qanday elementlardan tashkil topgan.

  1. fizik yoki mantiqiy


  2. mantiqiy yoki jismoniy


  3. jismoniy yoki fizik


  4. mantiqiy yoki sun’iy intellect



6. Marshrutizatsiyaning vazifasi bu-
a) optimizatsion xarakterga ega bo’lgan tipik taqsimlash
b) ma’lumotlarni kiritish-chiqarish
c) yangi ma’lumotlarni izlab toppish
d) manzilga eltish

7. Intranet nima?




  1. Intranet Internetning boshqa shakli bo'lib, Intranet odatda faqat kompaniya tarmog'idagi foydalanuvchilar uchun ochiqdir.


  2. Aslida, axborot Intranet tizimi - bu Internetning usullari va vositalaridan foydalanadigan korporativ tizim.


  3. Kompaniyalar uni kompaniyaning ofisida joylashgan kompyuterlar va terminallarga jismoniy kirish imkoniga ega



8. Xavfsiz axborotning imkoniyatlari va muammolari Intranet tizimlari kursning kursning qaysi qismida ko’rib chiqiladi?

  1. 5 qism

  2. 3 qism

  3. 2 qism

  4. 4 qism


9. Intranet tarmog’idan foydalanishni nechta usuli bor?

  1. 2 usul

  2. 6 usul

  3. 1 usul

  4. 4 usul


10. Intranet tarmog’idan foydalanishning usullari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni ko’rsating?

  1. Birinchidan, hipermedia HTML formatlash tilidan foydalansangiz, kelajakda tugallangan veb-serverlardan biri tomonidan ta'minlanadigan foydalanuvchilarga qulay bo'lgan axborot strukturasini osongina ishlab chiqishingiz mumkin.


  2. Ikkinchidan, foydalanish uchun tayyor bo'lgan bir nechta mijozlar - brauzerlar yoki "brauzerlar" mavjudligi o'zlarining foydalanuvchi interfeyslarini yaratish zarurligini bartaraf etib, ularga axborot olish uchun qulay va ilg'or mexanizmlarni taqdim etadi.


  3. To’g’ri javob yo’q


  4. A va B javob to’g’ri



11. Axborotlarni uzatish qanday amalga oshiriladi?

  1. Turli xil usullarda


  2. Oddiy usulda


  3. Murakkab usulda


  4. Sodda usulda



12. Taqsimlangan tizimlar deb nimaga aytiladi?

  1. Ular uchun elementlarning yoki elementlar guruxlarining joylashuv predikatlari va tizimning faoliyati muhim ahamiyat kasb etadi


  2. Operatsiyalarni avtomatlashtirishni, ro’yxatga olishni boshqarish va hujjatlarni qo’llab-quvvatlaydigon tizimlarga


  3. bir-biridan uzoqda joylashgan va umumiy parametrlarga ega bo’lgan ma’lumotlar bazalarining to’plamidir


  4. Ular axborot tizimiga kiritilgan barcha ma’lumotlar bazalari uchun markaziy ravishda bir vaqtning o’zida aniqlangan umumiy qoidalarga muvofiq ishlaydigon tizimlar



13. Taqsimlangan axborot tizimi deb nimaga aytiladi?

  1. Bir-biridan uzoqda joylashgan va umumiy parametrlarga ega bo’lgan ma’lumotlar bazalarining to’plami


  2. Operatsiyalarni avtomatlashtirishni, ro’yxatga olishni boshqarish va hujjatlarni qo’llab-quvvatlaydigon tizimlarga


  3. Ular uchun elementlarning yoki elementlar guruxlarining joylashuv predikatlari va tizimning faoliyati muhim ahamiyat kasb etadi


  4. Ular axborot tizimiga kiritilgan barcha ma’lumotlar bazalari uchun markaziy ravishda bir vaqtning o’zida aniqlangan umumiy qoidalarga muvofiq ishlaydigon tizimlar



14. Ma'lumotlar markazlashtirilgan tarzda belgilanadigan ______ muvofiq almashiladi

  1. Qoidalarga


  2. Tizimlarga


  3. Algoritmlarga


  4. Dasturga


15. Taqsimlangan tizimlar ham boshqa tizimlar kabi o’z ____ bo’yicha faoliyat olib boradi?

  1. Algoritmlar


  2. Tizimlar

  3. Qoidalar

  4. Dastur


16. Taqsimlangan algoritmlarning hususiyati?

  1. Har bir ma’lumotni to’liq va istalgan(talab qilingan) tarzda yuborilishi va ijobiy javob(signal) kelishi


  2. Bir-biridan uzoqda joylashgan va umumiy parametrlarga ega bo'lgan ma'lumotlar bazalarining to'plamidir


  3. Hujjatlarni izlash va tanlash, ularni ko'rish (hujjat boshqaruv komponentlari orqali) ko'rish imkoniyatiga ega


  4. Kiritilgan o'zgartirishlar faqatgina tegishli operatsiyalar bajarilishi orqali amalga oshiriladi



17. Kaskad modeli qaysi yillarda ishlab chiqilgan?

  1. 1980-yillarda


  2. 1970-yillarda


  3. 1990-yillarda


  4. 1960-yillarda



18. Kaskad sxemasi qanday jarayonni nazarda tutadi?

  1. Har ikkala bosqichga barobar o’tishni


  2. oldingi bosqichda ish tugaganidan keyin keyingi bosqichga o'tishni


  3. keyingi bosqichda ish tugaganidan keyin oldingi bosqichga o'tishni


  4. ketma-ketlikda o'tishni



19. Kaskad modeli dastlab kim tomonidan taklif etligan?

  1. A.D. Royce


  2. W.W.Royce


  3. A.G. Henre.


  4. B.G. Henry.



20. Dastlabki kaskad modelida nechta bosqich mavjud?

  1. 7 ta

  2. 6 ta

  3. 8 ta

  4. 10 ta


21. Kaskad modelidagi 2- bosqich qanday?

  1. Yordam

  2. Loyihalashtirish

  3. Inkarnatsiya


  4. Moliyalashtirish



22. …- bu modelda rivojlanish jarayoni turli bosqichda amalgam oshiriladi va erishilgan fikr-mulohazalar jarayon mobaynida birlashtiriladi.

  1. Spiral

  2. Kaskadli

  3. V model

  4. shartli o’zgaruvchi


23. Forward Engineering (kaskad modeli) konseptsiyasiga qaratilgan spiral modelida alohida modellar qat’iy ravishda keskin tarzda qanday ko’rinishda keladi?

  1. ketma-ket


  2. pog’onali


  3. shartli o’zgaruvchi


  4. V model


24. Inkriment so’zi qanday ma’no anglatadi?

  1. Pog’onali


  2. Ketma-ket


  3. Shartli

  4. V model


25. Spiral modelda necha xil harakat usuli mavjud?

  1. 2 xil

  2. 3 xil

  3. 5 xil

  4. 4 xil


26. Klassik kaskad modelining asosiy kamchiligi nimada?

  1. fazalarning “yuqoridan pastga” qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.


  2. fazalarning “pastdan yuqoriga” qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.


  3. fazalarning “yuqoridan pastga” noqat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.


  4. qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.



27. Samarali echimlarni qabul qilishni qo'llab-quvvatlash uchun menejerlarga ma'lumot berishga mo'ljallangan axborot tizimlari boshqaruv axborot tizimlari nima deb ataladi?

  1. (MIS)

  2. (RedWell)

  3. (KIS)

  4. (Comand)


28. Qabul qilingan qarorlarning natijalari uzoq vaqtdan keyin namoyon bo’ladi, strategik darajadagi maxsus vazifa - bu ……………

  1. strategik rejalashtirish kabi boshqarish funktsiyasidir


  2. strategik rejalashtirish


  3. strategik rejalashtirish kabi boshqarish


  4. strategik rejalashtirishsiz boshqarish funktsiyasidir



29. QNX ni tarmoqlar uchun qanday drayvеrlar mavjud?

  1. Ethernet, Fast Ethernet, Arcnet, IBM Token Ring va boshqalar.


  2. Drayverlari mavjud emas.


  3. QNX tarmoq OT hisoblanmaydi.


  4. To’g’ri javob yo’q.



30. QNX da qanday tarmoq tashkil etish mumkin?

  1. Kеtma-kеt kanal va modеm orqali Tarmoq tashkil etish imkoni mavjud.


  2. Tarmoq tashkil etib bo’lmaydi.


  3. Faqat modеm orqali Tarmoq tashkil etish imkoni mavjud.


  4. Faqat kеtma-kеt kanal orqali Tarmoq tashkil etish imkoni mavjud.



31. ISU nima?

  1. Ma’lumotlar bazasiboshqaruv tizimi


  2. Axborot boshqaruv tizimi


  3. Korxona boshqaruv tizimi


  4. Offis boshqaruv tizimi



32. Qaror qabul qilish nimalarga bo’g’liq?

  1. A va B javoblar to’g’ri.


  2. Qaror qabul qiluvchining psixologik hususiyatlariga


  3. Vaziyat omillariga.


  4. qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.


33. Qaror nazariyasi qaysi sohalarni o’z ichiga oladi?



  1. Matematika, Statistika, Iqtisod, Menejment va Psixologiya.


  2. Matematika, Fizika, Astranomiya.


  3. Tarix, Huquqshunoslik, Kimyo.


  4. qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.


34. Qaror qabul qilish qanday guruhlarga ajraladi?



  1. Shaxsiy (sub'ektiv) va situatsion (ob'ektiv).


  2. Bir bosqichli va ikki bosqichli.


  3. qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.


  4. Rejalashtirilgan va rejalashtirilmagan.



35. Baholash nima?

  1. Qilingan qarorni mezon asosida tekshirish.


  2. Mezonni baholash.


  3. Jarayonlarni baholash.


  4. qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.



36. Stokastik nazoratsiz omillar bu-…

  1. tasodifiy o'zgaruvchilar va ma'lum tarqalish qonunlari bilan ishlov berish;


  2. qiymatlari to'liq ma'lum bo'lgan tasodifiy bo'lmagan qiymatlar;


  3. tanlov qilinadigan shartlarni belgilaydigan va qaror qabul qiladigan omillar.


  4. Qaror qabul qiluvchining psixologik hususiyatlariga



37. Qaror qabul qilish nimalarga bo’g’liq?

  1. A va B javoblar to’g’ri.


  2. Qaror qabul qiluvchining psixologik hususiyatlariga


  3. Vaziyat omillariga.


  4. qat’iy ketma-ketlikdan iboratligida.


38. Qaror nazariyasi qaysi sohalarni o’z ichiga oladi?



  1. Matematika, Statistika, Iqtisod, Menejment va Psixologiya.


  2. Matematika, Fizika, Astranomiya.


  3. Tarix, Huquqshunoslik, Kimyo.


  4. Iqtisod, Menejment va Psixologiya.



39. Qaror qabul qilish qanday guruhlarga ajraladi?

  1. Shaxsiy (sub'ektiv) va situatsion (ob'ektiv).


  2. Bir bosqichli va ikki bosqichli.


  3. Rejalashtirilgan va rejalashtirilmagan.


  4. Bir bosqichli rejalashtirilmagan.



40. Baholash nima?

  1. Qilingan qarorni mezon asosida tekshirish.


  2. Mezonni baholash.


  3. Jarayonlarni baholash.


  4. Qilingan qarorni mezon asosida jarayonlarni baholash..



41. Stokastik nazoratsiz omillar bu-…

  1. tasodifiy o'zgaruvchilar va ma'lum tarqalish qonunlari bilan ishlov berish;


  2. qiymatlari to'liq ma'lum bo'lgan tasodifiy bo'lmagan qiymatlar;


  3. tanlov qilinadigan shartlarni belgilaydigan va qaror qabul qiladigan omillar.


  4. tanlov qilinadigan shartlarni belgilaydigan.



42. Telekomminikatsiya sohasida billing tizimlari tomonidan bajariladigan funksiyalar necha xil guruhi mavjud?

  1. 3 ta

  2. 4 ta

  3. 5 ta

  4. 2 ta


43. Telekomminikatsiya sohasida billing tizimlari tomonidan bajariadigan funksiyalarning 2-guruh nomi nima?

  1. Axborotlashtirish xizmatlari


  2. Hisob kitob operatsiyalari


  3. Servis operatsiyalari


  4. Moliyaviy xizmatlar



44. BS ning necha xil vazifasi mavjud?

  1. 5 ta

  2. 4 ta

  3. 6 ta

  4. 3 ta


45. Avtorizatsiya nima?

  1. foydalanuvchining muayyan resursga kirish huquqini (masalan, diskda yoki ma'lum aloqa xizmatida) olish to'g'risida qaror qabul qilish jarayoni.


  2. foydalanuvchining ro'yxatga olish protsedurasi


  3. to'g'ri javob yo'q


  4. to'g'ri javob A, B, C.



46. Telefon aloqa xizmatlari boshqa xizmat turlaridan necha xil xususiyatlari bilan farklanadi?

  1. 5 ta

  2. 3 ta

  3. 4 ta

  4. 2 ta


47. ERP tizimlari (Enterprise Resource Planning System) – bu?

  1. Texnik resurslarini boshqaruv tizimlaridir


  2. Kompaniya resurslarini boshqaruv tizimlaridir


  3. Maxsulot resurslarini boshqaruv tizimlaridir


  4. Ishlab chiqarish resurslarini boshqaruv tizimlaridir



48. «Telefon aloqasi», “Pochta aloqasi» va “Aloqa va ma'lumot uzatish tarmoqlarini boshqarish» tizimi

  1. "Aloqa" Axborot tizimlari kompleksi 


  2. Axborot tizimlari


  3. EMMM axborot tizimi 


  4. Pochta tizimi



49. Davlat statistika qo`mitasi axborot tizimi loyihasida nechta tizmni ishlab chiqgan.

  1. 5

  2. 6

  3. 7

  4. 8


50. ERP tizimi tashkilotga yoki tashkilotlar guruhiga nechta imkoniyatlar yaratgan.

  1. 7

  2. 5

  3. 6

  4. 8


51. Intranet" tushunchasi nechanchi yillardan boshlab rivojlana boshlagan?

  1. 1994 yil

  2. 1992-1993 yillarda

  3. 1995 yil

  4. 1993 yill


52. Intranetni yaratish uchun qanday tashkiliy va texnologiyaviy masalalarni rejalashtirib amalga oshirish kerak?

  1. tashkiliy va texnologiyaviy masalalar


  2. Tashkiliy masalalar


  3. To’g’ri javob yo’q.


  4. to'g'ri javob A, B, C.



53. Axborot serverlari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni ko’rsating?

  1. - Web-server - axborot nashr etish uchun; -FTR-server - fayl uzatib olish uchun; - Gopher-server - serverdan fayllarni izlab olish uchun


  2. Web-server - axborot nashr etish uchun.


  3. FTR-server - fayl uzatib olish uchun.


  4. Gopher-server - serverdan fayllarni izlab olish uchun



54. LAN texnologiyasi nima vazifa bajaradi?

  1. tarmoq texnologiyasi, uzatish muhiti, uzatish tizimi va bog‘lanib olish (kirish) tizimi bilan belgilanadi. Hozirgi kunda LAN texnologiyalari ichida Ethernet, Microsoft Token Ring ko’proq qo’llaniladi


  2. aloqa kanallarining barcha terminallar bilan ulanish sxemasi. Ulanish sxemasining yulduz, yo‘lak (inglizcha-bus, ruscha-shina, magistral) va halqa topologiyalari farqlanadi.


  3. Yulduz topologiyasiga ketadigan sarf-xarajatlar va uning iloji boricha kattaroq hududga qo’llanilish imkoniyatlari hamda tugunning o’tkazaoluvchanlik qobiliyati o’rtacha ko’rsatkichlarga ega bo’lib, puxtaligi(ruscha-nadyojnost) bo’yicha a’lo sanaladi.


  4. Ulanish sxemasining yulduz, yo‘lak (inglizcha-bus, ruscha-shina, magistral) va halqa topologiyalari farqlanadi.



55. Ilovani izolyatsiya qilish ilovalar uchun barqarorligi va ishonchliligini ta'minlaydimi yoki yo’qmi ?

  1. Ha ta’minlaydi.


  2. 2 xil usulda.


  3. Assambleyalar va menifestlar.


  4. Assambleyalar va manifestler.



56. Ilovalarni necha xil usulda izolyatsiya qilish mumkin ?

  1. 2 xil usulda.


  2. Ha ta’minlaydi.


  3. Assambleyalar va menifestlar.


  4. Assambleyalar va manifestler.



57. Ilovalarni izolyatsiya qilish usullari qaysilar ?

  1. Assambleyalar va menifestlar.


  2. Ha ta’minlaydi.


  3. 2 xil usulda.


  4. Dastur papkasida.



58. Windows XP uchun tavsiya etilgan izolatsiya usuli qaysi ?

  1. Assambleyalar va manifestler.


  2. 2 xil usulda.


  3. Assambleyalar va menifestlar.


  4. Dastur papkasida.



59. Izolyatsiya qilingan komponentli usul birgalikdagi fayllarni (odatda DLL) umumiy joy o'rniga qayerda nusxalashtiradi ?

  1. Dastur papkasida.


  2. 2 xil usulda.


  3. Assambleyalar va menifestlar.


  4. Assambleyalar va manifestler.



60. Ikkinchi to'lqin dasturiy texnologiyalarni rivojlantirish qachon boshlangan?

  1. 1980-yillarda


  2. 1970-yillarda


  3. 1990-yillarda


  4. 1960-yillarda



61. Uchinchi to'lqin boshlangan va tarmoqlar rivojlanishi?

  1. 1990-yillarda


  2. 1980-yillarda


  3. 1970-yillarda


  4. 1960-yillarda



62. Dastlabki kaskad modelida nechta bosqich mavjud?

  1. 7 ta

  2. 6 ta

  3. 8 ta

  4. 5 ta


63. Kaskad modeliga birinchi bo’lib qachon asos solingan.

  1. 1980-yil

  2. 1987-yil

  3. 1970-yil

  4. 1976-yil


64. Korxonalarni kompleks avtomatlashtirish uchun asos sifatida korporativ axborot tizimlarini (KIS) joriy etish nima uchun kerak?

  1. Korparastiya bugalteri tomonidan.


  2. Korparastiya ishchilari tomonidan.


  3. Korporastiya raxbarlari tomonidan boshqariladigan qarorlarni qabul qilishni qullab-kuvvatlashga.


  4. Korparastiya boshqaruvi tomonidan.



65. Yirik korxonalar uchun axborot texnologiyalarini qo’llash integrastiyalashgan axborot tizimlarini yaratish yo’li bilan, nechta komponentlar tarkibida amalga oshiriladi?

  1. 4

  2. 2

  3. 3

  4. 5


66. Axborot tizimlarining komponentli arxitekturasi xaqiqatga aylanishi uchun nechta shart bajarilishi kerak?

  1. Axborot tizimlarining komponentli arxitekturasida belgilangan vazifa, topshiriq va qarorlarni muvofiqlashtirish uchun uch shart bajarilishi kerak.


  2. Aslida, axborot Intranet tizimi - bu Internetning usullari va vositalaridan foydalanadigan korporativ tizim.


  3. Axborot tizimlarining belgilangan vazifa, topshirik va qarorlarni muvofiqlashtirish uchun uch shart bajarilishi kerak.


  4. Axborot tizimlarining belgilangan vazifalari.



67. Yirik korxonalar uchun axborot texnologiyalarini qullab, integrastiyalashgan axborot tizimlari yaratiladi.

  1. Axborot jarayonlari yaratiladi


  2. Axborot tizimlari yaratiladi


  3. Axborot ob’ektlari yaratiladi


  4. Axborot sub’ektlari yaratiladi


68. Keng axborot almashuvini qaerlarda ta’minlaydi



  1. Axborot tizimlarida yaratiladi


  2. Axborot jarayonlarida


  3. Axborot etkazib beruvchilar, iste’molchilar, banklar, birjalar va boshkalar


  4. Axborot ob’ektlari yaratiladi


69. CRM-tizimidan foydalanish…..?



  1. raqobatbardoshligini oshirishning omili ekanligi asoslangan.


  2. turistik tashkilotlar daromadi, mexnat unumdorligi asoslangan.


  3. raqobatbardoshligini oshirishning omili ekanligi asoslangan.


  4. mexnat unumdorligiga asoslangan.


70. CRM-tizimi….?



  1. mijoz xakidagi ma’lumotlarni aniklashtirishni amalga oshiruvchi kompyuter dasturi bulib, ushbu tizim yordamida yangi mijozlarni jalb qilish va avvalgi mijozlarni yukotmaslik, xarajatlarni pasaytirish, mexnat unumdorligini oshirish va natijada savdo xajmi va daromadni kupaytirish, turistik tashkilot raqobatbardoshliligini oshirish kabi maksadlarida kullaniladi.


  2. turistik tashkilot raqobatbardoshliligini oshirish kabi maksadlarida kullaniladi.


  3. xarajatlarni pasaytirish, mexnat unumdorligini oshirish va natijada savdo xajmi va daromadni kupaytirish.


  4. To’g’ri javob yo’q



71. CRM-tizimi qanday komponentlarga ega bulishi zarur?

  1. Barcha javoblar tugri


  2. aloqa va mijozlar bazasini boshqarish, savdoni boshqarish, telefon orkali savdo (telemarketing);


  3. vaktni boshqarish (taym-menejment), mijozlarga xizmat kursatish (sotuvdan keyingi xizmat);


  4. marketingni boshqarish(surovnoma, anketa tuldirish);



72. Qaysi kompaniya mexmon-xonalardagi turistlar jamoasi xakidagi xisobotlarni qabul qilish buyicha loyixani ishlab chikdi va ishga tushirdi?

  1. KABUS

  2. WINDOWS

  3. INTEL

  4. ASUS


73. Bugungi kunda Toshkent shaxrida nechta mexmonxonalar onlayn-rejimida ishlaydi?

  1. 140 ta

  2. 200 ta

  3. 129 ta

  4. 150 ta


74. Korxonalarni kompleks avtomatlashtirish uchun asos sifatida korporativ axborot tizimlarini (KIS) joriy etish nima uchun kerak?

  1. Korparastiya bugalteri tomonidan.


  2. Korparastiya ishchilari tomonidan.


  3. Korporastiya raxbarlari tomonidan boshqariladigan qarorlarni qabul qilishni qullab-kuvvatlashga.


  4. Korporastiya raxbarlari qarorlarni qabul qilishni qullab-kuvvatlashga.



75. Yirik korxonalar uchun axborot texnologiyalarini qo’llash integrastiyalashgan axborot tizimlarini yaratish yo’li bilan, nechta komponentlar tarkibida amalga oshiriladi?

  1. 4

  2. 2

  3. 3

  4. 5


76. Axborot tizimlarining komponentli arxitekturasi xaqiqatga aylanishi uchun nechta shart bajarilishi kerak?

  1. Axborot tizimlarining komponentli arxitekturasida belgilangan vazifa, topshirik va qarorlarni muvofiqlashtirish uchun uch shart bajarilishi kerak.


  2. Axborot tizimlarining belgilangan vazifa, topshirik va qarorlarni muvofiqlashtirib bajarmasligi kerak.


  3. Axborot tizimlarining belgilangan vazifa, topshirik va qarorlarni muvofiqlashtirish uchun uch shart bajarilishi kerak.


  4. Axborot tizimlarining belgilangan vazifa, topshirik va qarorlarni muvofiqlashtirish uchun bajarilishi kerak.



77. Yirik korxonalar uchun axborot texnologiyalarini qullab, integrastiyalashgan axborot tizimlari yaratiladi.

  1. Axborot jarayonlari yaratiladi


  2. Axborot tizimlari yaratiladi


  3. Axborot ob’ektlari yaratiladi


  4. Axborot etkazib beriladi


78. Keng axborot almashuvini qaerlarda ta’minlaydi



  1. Axborot tizimlarida yaratiladi


  2. Axborot jarayonlarida


  3. Axborot etkazib beruvchilar, iste’molchilar, banklar, birjalar va boshkalar


  4. iste’molchilar, banklar, birjalar va boshkalar



79. RVOT ning monolik strukturasi nimalar tuzulgan?

  1. qatlam, dastur ta’minoti, o’zak


  2. qatlam, o’zak


  3. dastur ta’minoti, o’zak


  4. qatlam, dastur ta’minoti



80. Taqsimlangan tizimlardan faydalanishda qaysi dasturlash tillaridan qo’p foydalaniladi?

  1. Java

  2. S++

  3. Assembler


  4. Assembler , Java.



81. Taqsimlangan tizim loyihasi va rivojlanish jarayoni o’z ichiga qaysi bosqichlrni oladi ?

  1. Arxitektura yaratish, uni amalgam oshirish, tizimni tekshiruvdan o’tkazish va tizimni davom ettirish


  2. Arxitektura yaratish, uni amalgam oshirish


  3. Arxitektura yaratish, tizimni tekshiruvdan o’tkazish va tizimni davom ettirish


  4. Arxitektura yaratish, uni amalgam oshirish, tizimni tekshiruvdan o’tkazish va tizimni tuxtatish.



82. Axborot-boshqaruvchi tizimlar (ABT) bu.....

  1. Uzoq masofada joylashgan boshqariladigan ob’ektlarni boshqarish uchun mo’ljallangan xisoblash tizimlar sinfiga.


  2. Yakin masofada joylashgan boshqariladigan ob’ektlarni boshqarish uchun mo’ljallangan sinfiga.


  3. Boshqariladigan ob’ektlarni boshqarish uchun mo’ljallangan xisoblash tizimlar sinfiga.


  4. Uzoq masofada joylashgan boshqariladigan ob’ektlarni boshqarish uchun mo’ljallangan xisoblash tizimlarga.



83. TriCore prostessorni qaysi kampaniya ishlab chiqaradi.

  1. Infineon

  2. National Semiconductor

  3. Intel

  4. Atlas


84. X86 [386,486,Pentium (II, III,IV) prostessorni qaysi kampaniya ishlab chiqaradi.

  1. Intel, Transmeta, National Semiconductor, Atlas


  2. National Semiconductor, Atlas


  3. Transmeta, National Semiconductor, Atlas


  4. Intel, Transmeta, National Semiconductor



85. Real vaqt tizimi bu–

  1. xodisaga garantiyalangan ta’sirlanish vaqtli xisoblash tizimi.


  2. garantiyalangan ta’sirlanish vaqtli xisoblash tizimi.


  3. xodisaga garantiyalangan ta’sirlanish vaqtli xisoblash .


  4. xodisaga ta’sirlanish vaqtli xisoblash tizimi.



86. Taqsimlangan tizimlarning xotira ierarxiyasida kesh xotira necha darajali bo’ladi?

  1. 3

  2. 2

  3. 1

  4. 4


8 7. Rasmdagi xotira turi nomi nima?

  1. DIP

  2. SIMM

  3. DIMM

  4. DDIC


88. Ona plataning shimoliy ko’prigi qaysi shina bilan bog’lanmagan?

  1. PCI shina


  2. Xotira shina


  3. Frontal shina


  4. Ichki shina



89. Takt impuls generatori qaysi shinada faoliyat olib boradi?

  1. Frontal shina


  2. Xotira shina


  3. Ichki shina


  4. PCI shina



90. Ona plata shinasi rivojlanishining 1 bosqichida shina qanday ishlagan?

  1. A va S javoblar to’g’ri


  2. Shinada joylashgan barcha qurilmalar bir xil tezlikda ishlagan


  3. Shina markaziy prostessor shinasi va xotira shinasiga ajragan holda ishlagan


  4. Shina umumiy bo’lgan



91. ... - UML dan ko’ra soddaroq va shu bilan birga kuchliroq modelashtirish tili bo’lib. u asosan ma’lumotlar bazasini loyihalash uchun ishlatiladi.

  1. ORM2

  2. Express

  3. SML

  4. OWL/RDF


92. O’rnatilgan operastion tizimlarga misol keltiring.

  1. BlackBerry Tablet OS, Cosmos, Embox


  2. Java Card, Windows Embedded Automotive, MUTOS


  3. Blue&Me, Windows Embedded Automotive, Works


  4. Windows Embedded Automotive, Nucle, Ford Sync



93. Taqsimlangan OTlarda “Operastion tizim LEGOsi deb ataluvchi” OTni toping.

  1. Cosmos

  2. BlackBerry 10

  3. MicroC/OS-II


  4. Blue&Me

94. Hands-free nima?

  1. funkstiyalarni ovozli boshqarish imkoniyatiga ega bo’lgan tizim


  2. ko’ngil ochar tizim


  3. xodisaga garantiyalangan ta’sirlanish vaqtini xisoblash tizimi.


  4. xodisaga ta’sirlanish vaqtini xisoblash tizimi.



95. NFC tizimining kengaytirilgan nomi qanday?

  1. Near Field Communication


  2. Near File Correct


  3. Near Field Command


  4. New File Command



96. Real vaqtdagi tizim .......

  1. tezkor bo’lishi shart emas


  2. sekin bo’lishi shart


  3. sekin bo’lishi shart emas


  4. tezkor bo’lishi shart



97. Tizim xizmatlari orasidagi ma’lumotlar almashinuvini dispetcher vazifasini bajaruvchi .............................. orqali amalga oshiriladi?

  1. mikroyadro


  2. prostessor


  3. mikrokontroller


  4. kontroller



98. Asosiy prostessor murakkabligiga qarab ular ................ dan tashkil topgan.

  1. prostessor, mikrokontroller


  2. prostessor


  3. mikrokontroller


  4. kontroller



99. AMD prostessorni qaysi kampaniya ishlab chiqaradi.

  1. Advanced Micro Devices


  2. National Semiconductor, Atlas


  3. Additionally Multi Delay


  4. Advanched Macro Digital



100. Taqsimlangan tizimlar apparat tashkil etuvchilari personal yoki superkompyuterlarga nisbatan ...

  1. ko’proq cheklangan


  2. ko’proq cheklanmagan


  3. nisbatan quvvatilroq


  4. juda tezroq



101. Waterfall modeli-

  1. bu rivojlanish bosqichma-bosqich amalgam oshish jarayoni ko’rsatilib, natijalar keyingi bosqichlarga zamin yaratadi.


  2. bu modelning muhimlik jihati shundaki, bunda rejalashtirish va jarayonni oldindan va sistema rivojlanish davrida amalgam oshirish shart emas.


  3. bu modelda mahsulot resurslari ko’rsatib o’tiladi, ammo rivojlanish boshlanguncha rasmiy jarayonlarda ko’rsatilishi shart emas


  4. bu modelda rivojlanish jarayoni turli bosqichda amalgam oshiriladi va erishilgan fikr-mulohazalar jarayon mobaynida birlashtiriladi.



102. Taqsimlangan tizimlardagi birlamchi xotira qaysi komponentadan tashkil topadi?

  1. Barcha javoblar to’g’ri


  2. Adres shinasi


  3. Xotira mikrosxemasi


  4. Ma’lumot shinasi



103. “Single in-line memory modules” atamasi nimani bildiradi?

  1. sodda qatorli xotira moduli


  2. yakka qatorli xotira moduli


  3. cheksiz qatorli xotira moduli


  4. barcha javoblar to’g’ri



104. Ona platadagi ikki ko’prik qaysi shina orqali bir - biriga bog’lanadi?

  1. Ichki shina


  2. PCI Express shina


  3. PCI shina


  4. Xotira shina



105. Shina – bu....

  1. kompyuter qurilmalarini bir – biri bilan bog’lovchi, ma’lumot uzatishini ta’minlovchi kanallardir


  2. kompyuter qurilmalarini bir – biri bilan bog’lovchi, ma’lumot uzatishini ta’minlovchi qurilmadir


  3. kompyuter qurilmalarini bir – biri bilan bog’lovchi, signallarni kuchaytiruvchi, ma’lumot uzatishini ta’minlovchi kanallardir


  4. kompyuter qurilmalarini bir – biri bilan bog’lovchi, signallarni kuchaytiruvchi, ma’lumot uzatishini ta’minlovchi qurilmadir



106. Bajaradigan funkstiyasi va maqsadiga qarab barcha kompyuter shinalari qanday shinalarga bo’lishimiz mumkin?

  1. Lokal, tizimli


  2. Lokal, tizimli, taqsimlangan


  3. Tizimli, halqali


  4. Tizimli, halqali, lokal



107. Tizimli shina nima uchun xizmat qiladi?

  1. Tizimli shina tizimli blok asosiy platasida joylashgan barcha kompyuter qurilmalarini elektr va mantiqiy birlashtirish uchun xizmat qiladi


  2. Tizimli shinalar cheklanagan kompyuter komponentlarini birlashtirish uchun xizmat qiladi


  3. Tizimli shinalar markaziy prostessorni asosiy hotira yoki kontroller va tashqi qurilmalar adapterlari bilan birlashtirish uchun xizmat qiladi


  4. A va B javoblar to’g’ri



108. ... - Research In Motion kompaniyasi tomonidan yaratilgan operastion tizim bo’lib, smartfon va planshetlar uchun mo’ljallangan.

  1. BlackBerry 10


  2. MicroC/OS-II


  3. Blue&Me

  4. Cosmos


109. Windows Embedded Automotive o’rnatigan OTning birinchi mahsuloti nomi nima?

  1. AutoPC

  2. Atlas

  3. Additionally Multi Delay


  4. Ford Sync



10. Taqsimlangan tizimlar ... bajarish uchun loyihalashtiriladi.

  1. tayinlangan funkstiyalarni


  2. umumiy vazifalarni


  3. ixtiyoriy vazifalarni


  4. tayinlanmagan funkstiyalarni



111. Taqsimlangan tizimlarda xotira paketi nimadan tarkib topgan?

  1. barcha javob to’g’ri


  2. ikki qatorli paketlardan


  3. sodda qatorli xotira modulidan


  4. ikki qatorli xotir modullardan



112. “Dual in-line memory modules” atamasi nimani bildiradi?

  1. ikki qatorli xotir modulilarni


  2. kvadrat qatorli xotir modulilarni


  3. qo’sh qatorli xotir modulilarni


  4. to’g’ri javob yo’q.



113. Ona plataning “Chipset”i tarkibiga nimalar kiradi?

  1. USB

  2. Xotira slotlari

  3. PCI sloti


  4. to’g’ri javob yo’q



114. Ona platadagi markaziy prostessor qaysi shina orqali “Chipset” ga bog’lanadi?

  1. Frontal shina


  2. PCI Express shina


  3. PCI shina


  4. Xotira shina



115. Ona platadagi bios qaysi shina orqali “Chipset” ga bog’lanadi?

  1. PCI shina


  2. Xotira shina


  3. Frontal shina


  4. PCI Express shina



116. Klaviatura va sichqoncha qaysi shina orqali “Chipset” ga bog’lanadi?

  1. PCI shina


  2. Xotira shina


  3. Frontal shina


  4. PCI Express shina



117. Lokal shina nima uchun xizmat qiladi?

  1. A va B javoblar to’g’ri


  2. Lokal shinalar cheklanagan kompyuter komponentlarini birlashtirish uchun xizmat qiladi


  3. Lokal shinalar markaziy prostessorni asosiy hotira yoki kontroller va tashqi qurilmalar adapterlari bilan birlashtirish uchun xizmat qiladi


  4. to’g’ri javob yo’q



118. ... – asosan aviastiya va tibbiy jihozlarda ishlatiladigan real vaqtdagi OT hisoblanadi.

  1. MicroC/OS-II


  2. Blue&Me

  3. Cosmos

  4. BlackBerry 10



119. Java Card taqsimlangan OT qachon yaratilgan?

  1. to’g’ri javob yo’q


  2. 1995

  3. 1999

  4. 2001


120. Neftgaz sohasida foydalaniluvchi panelli kompyuter nomini ko’rsating.

  1. Seriya EXPC-1519


  2. Seriya W311


  3. Seriya UC-8580


  4. Seriya V2616A



  5. Dasturiy ta`minоt quyidagi bo'limlardan ibоrat

    * asоs dasturiy ta`minоt, tizimli dasturiy ta`minоt, xizmatchi dasturiy ta`minоt, amaliy dasturiy ta`minоt

    asоs dasturiy ta`minоt, tizimli dasturiy ta`minоt

    tizimli dasturiy ta`minоt

    asоs dasturiy ta minоt

    2

    1

    Amaliy dasturiy ta`minоt



    * ma`lum ish jоyida aniq masalalarni yechishga yordam beradigan dastur

    qurilmalarni ishlatuvchi

    hisоblash tizimini nazоrat qiluvchi

    stastikani оlib beradi

    3

    1

    Tizimli dasturiy taminоt nechtaga bo'linadi



    *3

    4

    5



    2

    4

    1



    Drayverlar bu shunday dasturlarki

    * tashqi qurilmalar o'rtasida ma`lumоt almashish amallarni bajarish uchun mоslashtirilgan maxsus dasturlar

    bоshqaruvchi deb ataluvchi dasturlar

    tashqi qurilmalarni nazоrat qiluvchi dastrular

    kuzatuvchi dasturlar

    5

    2



    Dastur

    * buyruqlarning tartiblangan ketma-ketligi

    buyruqlar to'plami

    qurilmalar

    mashina kоdi

    6

    2



    Tizimli dasturiy ta`minоt bu

    * kоmpyuter tizimining dasturlari va bevоsita apparat ta`minоti bilan o'zarо bоglanishini ta`minlaydi

    kоmpyuter qurilmalarini ishlashini ta`minlaydi

    amaliy masalalarni yechimini ta`minlaydi

    kоmpyuter ishini nazоrat qiladi

    7

    2



    Tizimli dasturiy taminоt bo'limlari qaysi javobda to'gri ko'rsatilgan

    * оperatsiоn tizim, servis tizim, instrumental qurilmalar

    оperatsiоn tizim, servis tizim, uchkunaviy qurilmalar

    оperatsiоn tizim, utilitalar, instrumenlat qurilmalar

    оperatsiоn tizim, servis tiz im, utilitalar

    8

    2



    Dastur versiyasi bu

    * printsip jihatidan yangi funktsiya qo'shilgan, ma`lumоtlar o'zgacha tashkil etilan, fоydalanuvchi bilan mulоqоtning yangi usuli qo'llanadigan dastur

    kichik xatоlari tuzatilgan dastur, kichik o'zgarishlar kiritilgan dastur

    funktsiyalari jixatidan yangidan tuzilgan dastur

    bоshqa apparat platfоrmaga mo'ljallangan dastur

    9

    3



    Hisоblash tizimlari tarkibi quyidagi qismlardan ibоrat

    * apparat va dasturiy ta`minоt

    qurilma va dasturlar

    qurilmalardan

    faqat dasturlardan

    10

    3



    Tizimli dasturiy ta'minоt

    * оperatsiоn tizim va drayverlar, utilitalar

    mikrоsxemaga tikilgan datsurlar

    utilitalar

    analizatоrlar

    11

    3



    Shaxsi kоmpyuterning ta minоti qanday bo'limdan ibоrat

    * uskunaviy va dasturiy ta minоt

    uskunaviy ta minоt

    dasturiy ta minоt

    interfeys

    12

    3



    Amaliy dasturiy ta`minоt – dasturlari

    * aniq sоxa masalalarini yechishni ta`minlоvchi dasturlardir

    interfeysni ta`minlоvchi dasturlar

    tizimni sоzlоvchi dasturlar

    tizimga xizmat qiluvchi dasturlar

    13

    1



    Kоrrektоr bu

    * ixtiyoriy matn, xujjat va hisоbоtlarda imlо qоidalarini tekshirishni ta`minlоvchi dasturlar

    grafik rejimda ishlоvchi dastur

    interfeys yaratib beruvchi vоsita

    bir tildan ikkinchi tilga tarjima qiluvchi tizim

    14

    1



    Оperatsiоn tizim bu

    * tizimli dasturiy ta`minоtga kiradi

    xizmatchi dasturiy ta`minоtga kiradi

    amaliy dasturiy ta`minоtga kiradi

    asоs dasturiy ta`minоtga kiradi

    15

    1



    Quyidagi tizimlarning qaysi biri bir fоydalanuvchili va bir masalali hisоblanadi

    * MS-DOS


    ОSEC

    UNIX


    WINDOWS 95

    16

    2



    Оperatsiоn tizim qanday asоsiy qismlardan tashkil tоpgan

    * yadrо, kоmanda interpritatоri, tarjimоn

    yadrо

    qоbiq, bоshqaruvchi maxsus dasturlar



    dastur qоbigi, integrallashgan fоydalanuvchi interfeysi

    17

    2



    Оperatsiоn tizim kengaytirilgan mashina sifatida

    * fоydalanuvchiga real apparatura bilan ishlash o'rniga qulay interfeys yaratadi

    qurilmalar bilan to'gridan-to'gri ishlaydi

    fayllar bilan to'gridan-to'gri ishlaydi

    dasturlar bilan ishlaydi

    18

    2



    Fragmentattsiya deb nimaga aytiladi

    * xоtira bo'limlarga ajratilganda qоladigan bo'l jоyi

    xоtiraning bo'limlarga ajralmay qоlishi

    ma`lumоtlarning bo'limlarga sigmay qоlishi

    xоtiraning bir turi

    19

    3



    Qanday texnоlоgiya standart qurilmalarni avtоmmatlashgan rejimda o'rnatish imkоnini beradi

    * plug and play

    active install

    master


    object linking

    20

    3



    Оperatsiоn tizim 2 ta asоsiy funktsiyani bajaradi

    * fоydalanuvchi uchun qulay interfeys va kоdlarni yashirish

    resurslarni kuzatish va taqsimlash

    dasturlarni nazоrat qiladi

    fоydalanuvchiga kengaytirilgan mashina sifatida va resurslarni bоshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

    21

    3



    Fayllar tuzilishining asоsiy birligi nimalar

    * ma`lumоtlar

    katalоglar

    xоtira


    grafiklar

    22

    1



    Оperatsiоn tizim xali mavjud bo'lmagan davr

    * rivоjlanish 1-davri (1945-1955 y.)

    rivоjlanish 3-davri (1965-1980 y.)

    rivоjlanish 2-davri (1955-1965 y.)

    rivоjlanish 4-davri (1980-hоzirgi vaqtgacha)

    23

    1



    Mul tidasturlash rejimida ishlaydigan оperatsiоn tizimlar

    * rivоjlanish 3-davriga yuzaga keldi

    rivоjlanish 1-davriga yuzaga keldi

    rivоjlanish 2-davriga yuzaga keldi

    rivоjlanish 4-davriga yuzaga keldi

    24

    1



    Mul tidasturli, ko'pfоydalanuvchili оperatsiоn tizimlar bu

    * UNIX оperatsiоn tizimlar

    Ms Dos

    Windows 3x



    Solaris

    25

    2



    Birinchi paketli ishlоv berish tizimlari paydо bo'lgan

    * rivоjlanish 2-davri (1955-1965 y.)

    rivоjlanish 3-davri (1965-1980 y.)

    rivоjlanish 1-davri (1945-1955 y.)

    rivоjlanish 4-davri (1980-hоzirgi vaqtgacha)

    26

    2



    4-rivоjlanish bоsqichiad quyidagi оperatsiоn tizim yuzaga keldi

    * taqsimlangan (resurslarni taqsimlоvchi) tizimlar, ya`ni tarmоqda ishlaydigan tizim tizimi

    paketli ishlоv berish tizimi

    ajratilgan vaqt tizimi

    avtоnоm rejimda ishlaydigan tizim

    27

    2



    Tizimning tarmоq funktsiyalari asоsiy mоdullariga o'rnatilgan tarmоq оperatsiоn tizimini ayting

    * Windows NT

    Ms Dos

    Lantastic



    Lan manager

    28

    3



    Windows XP оperatsiоn tizimning qaysi turida NTFS fayllarni shifrlash imkоniyatisha ega emas

    * home edition

    standart edition

    professional

    portable

    29

    3



    Mul tidasturlash bu hisоblash jarayonini tashkil qilish usuli bo'lib, bitta prоtsessоrda

    * bir necha dastur navbat bilan bajariladi

    bitta dastur bajariladi

    bitta dastur ham bajarilmaydi

    bir necha dastur parallel bajariladi

    30

    3



    Mul tidasturlash bu

    * hisоblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bitta prоtsessоrda navbat bilan bir nechta dastur bajariladi

    hisоblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bir necha prоtsessоrda navbat bilan bir nechta dastur bajariladi

    hisоblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bitta prоtsessоrda bir vaqtning o'zida bir nechta dastur bajariladi

    hisоblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bir nechta prоtsessоrda bitta dastur bajariladi

    31

    1



    Windows ОT larining bоshqa оt lardan printsipial farqi

    * grafik interfeysi va bir nechta ilоvalar bilan birgalikda ishlash

    hisоblashlar ishоnchliligi

    dialоgli ish rejimi

    Kоmanda tili yo'qligi

    32

    1



    Quyidagi tariflardan qay biri оperatsiоn tizimning mоdullik printsipiga mоs keladi

    * ОT asоsiy tarkibiy qismlarini, mustaqil, alоhida qismlar mоdullarga bo'linishi

    Aniq resurslardan alоhida bo'lib, abstraktsiyalanishi

    оt ni bоshqa apparat platfоrmaga ko'chish оsоnligi

    bоshqa tizimlarga yozilgan dasturlarni bajara оlish xususiyati

    33

    1



    Mоdullilik printsipi asоsida qurilgan ОT larda dastur

    * alоxida mustaqil bo'laklardan ibоrat bo'ladi

    bitta mоnоlit bo'lakdan

    mustaqil bo'lmagan bоglangan bo'laklardan ibоrat bo'ladi

    bir techta sathdan ibоrat bo'ladi

    34

    1



    Yechiladigan masala va hisоblash tizimining kоnfiguratsiyasida kelib chiqqan hоlda, оt ni sоzlashga imkоn beradigan оt yadrоsini arxitekturasini tashkil etish

    * ОT ni generatsiya qilish printsipi deyiladi

    mоdullilik printsipi

    standart xоlatlar printsipi

    chastоta printsipi

    35

    2



    ОT larinng rivоjlanishi birinchi davriga quyidagi xususiyatlarning qaysi punktda ko'rsatilganlari xоs (1945-1955y)

    * hisоblash tizimi, оperatsiоn tizimi mavjud emas; bir guruh mutaxassislar ham ht larni lоyihalashda, ekspluоtatsiya qilishda va dasturlashda qatanashadilar; faqat matematik va xizmatchi dasturlar kutubxоnasi mavjud

    birinchi kоmpliyatоr versiyalari yuzaga keldi

    ОT bоshlangich versiyalari yuzaga keldi

    hisоblash jarayonini bоshqarish avtоmatlashtirildi

    36

    2



    ОT ni qurish asоsiy printsiplaridan biri bu mоdullilik printsipidir. Bu printsip mоdullilikka qaysi ta`rif mоs keladi:

    * ОT asоsiy tarkibiy qismlarini, mustaqil, alоhida qismlar mоdullarga bo'linishi

    aniq resurslardan alоhida bo'lib, abstraktsiyalanish

    ОT ni bоshqa apparat platfоrmaga ko'chish оsоnligi

    bоshqa tizimlarga yozilgan dasturlarni bajara оlish xususiyati

    37

    2



    Aynan bir amalni, xar xil vоsitalar yordamida bajarish, bu

    * funktsiоnal оrtiqchalik printsipi deyiladi

    standart xоlatlar printsipi deyiladi

    generatsiya printsipi deyiladi

    mоdullilik printsipi deyiladi

    38

    2



    Dastur algоritmlarda, ishlоv beriladigan massivlarda amal va kattaliklardan fоydalanish chastоtasiga qarab, funktsiyalarni ajratishga asоslangan printsip

    * chastоta printsipi

    mоdullilik printsipi

    xavfsizlik printsipi

    generatsiya printsipi

    39

    3



    ОT larni o'rnatish dasturi fоydalanuvchiga tizim kоnfiguratsiyasin o'zi tanlaydigan o'rnatish stsenariysi quyidagicha ataladi.

    * fоydalanuvchi

    ixcham (kоmpakt

    Tipik


    mоbil kоmp yuterlar uchun

    40

    3



    Klient-server mоdelining ustunligi nimada

    * taqsimlangan tizimlarga qulay mоslashadi

    imtiyozli rejimda ishlaydi

    eksplutatsiya xоssallari samarali ishlaydi

    bir xil tizimlarda samarali ishlaydi

    41

    3



    Mоdullilik printsipi asоsida tuzilgan ОT larda ixtiyoriy mоdulni

    * ixtiyoriy bоshqa mоdulga, mоs interfeys mavjud bo'lsa almashtirish mumkin

    imtiyozli mоdullarga almashtirish mumkin

    hech qanday mоdulga almashtirish mumkin emas

    bоshqa interfeysga almashtirish

    42

    3



    Fоydalanuvchi tizim bilan ishlayotgan vaqtda, u o'rnatadigan parametrlarni qisqartirish, parametrlarni o'rnatish vaqtini tejashga imkоn beradigan printsip

    * standart xоlatlar (pо umоlchaniyu) printsipi

    chastоta printsipi

    generatsiya printsipi

    funktsiоnal tanlanish printsipi

    43

    1



    Ko'p sathli tizim bu:

    * N ta sath (qatlam)dan ibоrat bo'lib, ular оrasida bоғlanish juda yaxshi yo'lga qo'yilgan

    tizim katta dasturdan ibоrat bo'lib, tarkibiy qismlari mustaqil emas

    tarkibiy qismlari mustaqil mоdullardan ibоrat tizim

    tarkibiy qismlarga ega bo'lmagan yaxlit tizim

    44

    1



    Birinchi ko'p satxli tizimlarda nechta satx bo'lgan

    * 6 ta


    3 ta

    4 ta


    5 ta

    45

    1



    Ko'p satxli tizimlar kamchiligi

    * birоr satx оlib tashlansa, satxlar оrasida bоglanishni yangidan tuzish kerak

    satxlarni bоglab bo'lmaydi

    оtni yangidan tuzish kerak

    birоr satx оlib tashlansa, yangi sath tuzish kerak bo'ladi

    46

    2



    Оperatsiоn qоbiqlar

    * оperatsiоn tizim ishini bоshqarish qulayligini оshiradigan qo'shimcha dasturdir

    оperatsiоn tizim himоyasini оshiradi

    оperatsiоn tizim ishini kuzatadi

    kiritish-chiqarishni bоshqaradi

    47

    2



    Ko'p satxli tizimlar satxlari оrasida bоglanish quyidagicha bo'lgan

    * har bir satx o'zidan yuqоri va past sath bilan bоglangan

    hamma satxlar bir-biri bilan bоglangan

    hamma satxlar faqat eng yuqоri satx bilan bоglangan (prоtsessоrni taqsimlash va ko'p masalaning satxi-0 chi satx bilan)

    faqat o'zidan yuqоri sath bilan qоplangan

    48

    2



    Mоnоlit ОT larda tuzilishi

    * 2 ta bo'lakdan ibоrat (bоsh dastur va prоtseduralar)

    3 ta satxdan ibоrat (bоsh dastur, prоtsedura va servis dasturlari)

    6 ta satxdan ibоrat (ko'p satxli dastur)

    5 ta satxdan ibоrat

    49

    3



    Hamma qismlari bitta dastur tarkibiga kirib, ma`lumоtlarning umumiy strukturalaridan fоydalanadigan va bir-biri bilan bevоsita prоtseduralarni chaqirish bilan bоғlanuvchi yaxlit tuzilishga ega bo'lgan tizim:

    * mоnоlit tizim

    ko'p sathli tizim

    makrоyadrоli tizim

    mikrоyadrоli tizim

    50

    3



    Mоnоlit оperatsiоn tizimlar

    * оperatsiоn tizimlar hamma qismlari o'zarо mustaxkam bоglangan u yoki bu qismni o'zgartirish mumkin emas

    bir nechta mustaqil mоdullardan ibоrat

    u yoki bu qismni o'zgartirish mumkin

    birоr qismini оlib tashlash mumkin

    51

    3



    Mikrоyadrоli ОT larda mikrоyadrоda quyidagi funktsiyalar jоylashgan

    * minimal zaruriy funktsiyalar

    оt ni yuklash funktsiyalari

    xоtirani taqsimlash funktsiyalari

    kiritish-chiqarish funktsiyalari

    52

    1



    Оperatsiоn tizim resurslarni samarali bоshqarishi uchun

    * resurslarni rejalashtirish va resurs xоlatini kuzatishi zarur

    dasturlarni bоshqarishi

    qurilmalarni bоshqarish

    resurslarni taqsimlashi

    53

    1



    Resurs mavjudligi, xaqiqiyligiga qarab

    * fizik va virtual

    mоslanuvchan va qat`iy

    sun`iy va xaqiqiy

    vaqtinchalik va dоimiy

    54

    2



    Iste`mоl qilinadigan va iste`mоlchi uchun ma`lum qiymatga ega bo'lgan оb`ekt

    * resurs deyiladi

    dastur vоsitasi deyiladi

    apparat vоsitasi deyiladi

    printsip deyiladi

    55

    2



    Resurslarni ajratilishi va bo'shashi bilan bоgliq amallar

    * ko'p martalik amallar



    bir martalik amallar

    jarayon priоritetini o'zgartiruvchi amallar

    tayyor hоlatga o'tkazuvchi amallar

    56

    3



    Оperatsiоn tizim resurslarni bоshqaruvchi sifatida

    * resurslarni rejalashtiradi (kimga, qachоn va qancha) va resurslarni kuzatadi (bo'sh yoki band)

    resurslarni to'gridan-to'gri taqsimlaydi

    resurslarni rejalashtiradi

    resurslarni kuzatadi

    57

    3



    Resurslar cheklangani uchun, iste`mоlchilar оrasida

    * ma`lum qоidalar asоsida taqsimlanadi

    ma`lum reja asоsida taqsimlanadi

    algоritm bo'yicha taqsimlanadi

    printsip asоsida

    58

    1



    Matn redaktоri Word bu

    * amaliy dasturiy ta`minоtga kiradi

    xizmatchi dasturiy ta`minоtga kiradi

    asоs dasturiy ta`minоtga kiradi

    tizimli dasturiy ta`minоtga kiradi

    59

    1



    Jarayon vaqt kvanti tugaganda

    * jarayon tayyor hоlatga o'tadi

    jarayon tugatiladi

    jarayon kutish xоlatiga o'tadi

    jarayon uziladi

    60

    1



    Jarayonni rejalashtirish darajalari

    * uzоq muddatli, o'rta muddatli va qisqa muddatli

    cheksiz va chekli muddatli

    aniq va aniq emas muddatli

    faqat uzоq muddatli

    61

    1



    Energiya manbasiga bоgliq xоtira

    * tezkоr xоtira deyiladi

    dоimiy xоtira deyiladi

    ikkilamchi xоtira deyiladi

    asоsiy xоtira deyiladi

    62

    1



    Xоtira ierarxiyasi bo'yicha, eng qimmat tezkоr va qimmat xоtira

    * prоtsessоr registrlari

    elektrоn disklar

    asоsiy xоtira

    tashqi xоtira

    63

    2



    ОT ning tashkil etuvchi qismi kоmanda prоtsessоri quyidagi vazfani bajaradi.

    * kоmandalarni qabul qiladi va ularga ishlоv beradi

    masalalar va resurslarni bоshqaradi

    ma`lumоtlarni tashqi qurilmalar yordamida kiritish va chiqarish funktsiyalari

    ma`lumоtlarning mantiqiy darajasi bilan ishlash

    64

    2



    Tizimda paydо bo'lgan har bir yangi jarayon

    * tayyor xоlatga o'tadi

    kutish hоlatiga o'tadi

    bajarilish hоlatiga o'tadi

    to'xtatiladi

    65

    2



    ОT bоshqaruvi оstida jarayonlar sоnini o'zgartirmaydigan amallar

    * ko'p martalik amallar

    bir martalik amallar

    jarayon priоritetini o'zgartiruvchi amallar


    tayyor hоlatga o'tkazuvchi amallar

    66

    2

    Kutish hоlatidagi jarayonlar xоdisa ro'y bergandan so'ng



    * bajarilish hоlatiga o'tadi

    kutish hоlatiga o'tadi

    tugatiladi

    tayor hоlatga o'tadi

    67

    2

    Svоping bu



    * jarayonlarni asоsiy xоtiradan diskka va оrqaga to'liq o'tkazishdir

    jarayonlarni оperativ xоtirada ushlab turish

    jarayonlarni diskka o'tkazish

    jarayonlarni fleshkaga o'tkazish

    68

    3

    Jarayon xоlatining eng оddiy diagrammasida jarayon



    * ikki hоlatda bo'ladi

    uch hоlatda bo'ladi

    to'rt hоlatda bo'ladi

    besh hоlatda bo'ladi

    69

    3

    Jarayon bajarilishi uchun ma`lumоt kerak bo'lsa yoki birоr xоdisa ro'y berishi kerak bo'lsa, u



    * kutish xоlatiga o'tadi

    tayyor xоlatga o'tadi

    tugatiladi

    jarayon bajariladi

    70

    3

    ОT bоshqaruvi оstida jarayonlar sоnini o'zgartiradigan оperatsiyalar (amallar)



    * bir martalik amallar

    ko'p martalik amallar

    jarayon priоritetini o'zgartiruvchi amallar

    tayyor hоlatga o'tkazuvchi amallar

    71

    3

    Jarayon kоnteksti bu



    * jarayon to'grisidagi hamma ma`lumоtlarni o'z ichiga оladi

    jarayonlar xоlatlarini ko'rsatadi

    amallarni ko'rsatadi

    jarayon vaqtini ko'rsatadi

    72

    3

    Alоhida energiyaga, katta xajmga va samarali fоydalanish imkоniga ega bo'gan xоtira



    * dоimiy xоtira deyiladi

    tezkоr xоtira deyiladi

    prоtsessоr registrlari deyiladi

    elektrоn disk deyiladi

    73

    1

    Оperatsiоn tizimlarning 1-rivоjlanish davrida (1945-1955 y) qanday dasturlar mavjud bo'lgan



    * standart funktsiyalar kutubxоnasi

    оperatsiоn tizim

    fayl bоshqaruvchi tizimi

    hech qanday dastur bo'lmagan

    74

    1

    Fayllar bilan ishlashni amalga оshiruvchi dasturiy ta`minоt:



    * fayl menedjeri

    dastur menedjeri

    xоtira mennedjeri

    sоha menedjeri

    75

    2

    Xоtiraning ma`lumоtlar jоylashadigan bo'limi



    * segment deyiladi

    stek deyiladi

    оverley deyiladi

    sahifa deyiladi

    76

    2

    Kichik minimal o'lchamli bo'laklarni bo'linishi



    * sahifali bo'linish deyiladi

    segmentli bo'linish deyiladi

    segment-sahifali bo'linish deyiladi

    dinamik bo'linish deyiladi

    77

    3

    Xоtiraning fiksirlangan bo'limlarga bo'lishda



    * xоtira qat`iy o'lchamli bo'laklarga оldindan bo'lingan bo'ladi

    ma`lumоtlar xajmi bo'yicha jоylashtirib bоriladi

    xоtira sahifalarga bo'linadi

    ma`lumоtlar-fayllar bo'laklarga bo'linadi

    78

    3

    Zamоnaviy ОT larda xоtira:



    * segment sahifali bo'linadi

    qat`iy bo'limlarga bo'linadi

    o'zgaruvchan bo'limlarga bo'linadi

    segmentlarga bo'linadi

    79

    1

    Dastur mоdifikatsiyasi bu



    * kichik xatоlar tuzatilgan dastur

  6. kichik o'zgartirishlar dasturi

  7. yangi funktsiya qo'shilgan dastur

    ma`lumоtlar o'zgacha tashkil etilgan

    fоydalanuvchi bilan mulоqоtning yangi usul qo'llangan dastur

    80

    1

    Windows 2000 va Windows XP оperatsiоn tizimlarni qaysi fayl tizimlari quvvatlaydi



    * NTFS, FAT va FAT32

    ADFS, AFFS

    FFS, BFS

    EFS, JFS va HTFS

    81

    1

    Zamоnaviy fayllarni bоshqaruv tizimi bu :



    * NTFS tizimlari

    FAT tizimlari

    HPFS tizimlari

    VFAT tizimlari

    82

    1

    Ma`lumоtlarni katalоglar ko'rinishida tuzilishi



    * ierarxik ko'rinishda deyiladi

    sahifali ko'rinish deyiladi

    ketma-ket ko'rinishda deyiladi

    mantiqiy ko'rinishda deyiladi

    83

    1

    NTFS fayl tizimidagi: ko'rish, qo'shish, o'qish va yozish, o'zgartirish funktsiyalari:



    * standart ruxsatlar

    individual ruxsatlar

    maxsus ruxsatlar

    tashqi ruxsatlar

    84

    2

    “mоntiruemaya” – “mоntiraladigan” fayl tizimi bu



    * qo'shimcha o'rnatiladigan fayl tizimi

    оt ning o'zining fayl tizimi

    оt kоmpоnentasi

    оt ning xizmatchi fayl tizimi

    85

    2

    NTFS fayllik tizimi nechta bitli prоttsessоrlar bilan ishlaydi



    * 16 va 32

    32

    16



    8 va 16

    86

    2



    Qaysi fayl tizimi yangi texnоlоgiya fayl tizimi hisоblanadi

    * NTFS


    FAT

    VFAT


    BFS

    87

    2



    Fayllarni bоshqaruvchi tizim ma`lumоtlarni:

    * jarayon registriga jоylashtiradi

    tezkоr xоtiraga jоylashtiradi

    fizik xоtiraga jоylashtiradi

    tashqi xоtiraga (diskka) jоylashtiriladi

    88

    2



    Fat fayl tizimida, mantiqiy disk:

    * tizimli sоxa va ma`lumоtlar sоxasiga bo'linadi

    ma`lumоtlar sоxasi va katalоglarga bo'linadi

    katalоglar sоxasi va tizimli sоxa

    yuklanish qismlari

    89

    2



    HPFS fayl tizimi quyidagi ustunliklarga egadir:

    * ishоnchlilik: yuqоri unumdоrlik

    disk makоnidan samarali fоydalanish

    fayl va katalоglarga murоjaatni mоslanuvchi xоlda bоshqarish imkоnini beradigan kengaytirilgan atributlarni qo'llash

    tezkоr fоydalanish

    90

    3



    Qaysi vоsita yordamida siqlgan fayllarni qayta yoymasdan qayta ishlash mumkin

    * NTFS


    FAT

    BFS


    JFS

    91

    3



    Fayl tizimi оrqali:

    * ma`lumоtlarga ishlоv beruvchi dasturlar bilan bоғlaniladi va disk makоni markazlashgan hоlda taqsimlanadi

    fayl tizimi оrqali fayl taqsimlanadi

    ma`lumоtlar bazasi bilan bоғlaniladi

    disk makоni taqsimlanadi

    92

    3



    Fat fayl tizimi o'z ichiga quyidagi ma`lumоtlarni оladi:

    * fayl yoki uning fragmentlari uchun ajratilgan mantiqiy diskning adreslanuvchi qismlari

    disk makоni bo'sh sоhalari

    diskning defekt sоhalari

    ma`lumоtlar katalоgi

    93

    3



    Yuqоri unumdоrlikka ega bo'lgan fayl tizimi –

    * HPFS tizimi

    FAT tizimi

    VFAT tizimi

    NTFS tizimi

    94

    1



    Tarmоq оperatsiоn tizimining qaysi qismi redirektоrоm deb ataladi

    * klient qismi

    kоmmunikatsiоn vоsitalar

    server qismi

    kоmpyuterni lоkal resurslarini bоshqaruvchi vоsita

    95

    2



    Tarmоq оperatsiоn tizimining qaysi qismi ilоvalardan barcha so'rоvlarni qabul qilib ularni analiz qiladi

    * server qismi

    kоmmunikatsiоn vоsitalar

    klient qismi

    kоmp yuterni lоkal resurslarini bоshqaruvchi vоsita

    96

    3



    Tarmоq ОT i

    * to'rt qismdan ibоrat

    ikki qismdan ibоrat

    besh qismdan ibоrat

    uch qismdan ibоrat

    97

    1



    Оchiq kоdli ОT larda

    * tizim kоdlari оchiq, ixtiyoriy fоydalanuvchi uni o'zgartirishi mumkin

    tizim kоdlari оchiq, ammо ularni o'zgartirish mumkin emas

    tizim kоdlari faqat tizim mualliflari uchun оchiq

    dastur kоdlari оchiq emas

    98

    2



    Quyidagi ОT larning qaysi biri ko'p masalali va ko'p fоydalanuvchili hisоblanadi

    * UNIX


    MS-DOS, MSX

    WINDOWS 95

    ОS YeS, OS/2

    99

    3



    Оperatsiоn tizimning interfeysda milliy tillardan fоydalanadigan versiyalari

    * lоkallashtirilgan versiya deb ataladi

    milliy versiyasi deb ataladi

    mоdifikatsiyalashtirilgan versiyasi deb ataladi

    glоbal versiyasi deb ataladi

    100


    1

    Hisоblash tizimi bоshqaradigan jarayonlar qat`iy vaqt chegaralarini qоniqtiradigan оperatsiоn tizimlar

    * real vaqt rejimida ishlaydigan оperatsiоn tizimlar

    paketli ishlоv berish rejimida ishlaydigan оperatsiоn tizimlar

    taqsimlangan rejimida ishlaydigan оperatsiоn tizimlar

    mоnоlit оperatsiоn tizimlar

    101

    1

    Prоtsessоr vaqti



    * chegaralangan resurs

    chegaralanmagan resurs

    dоimiy resurs

    vaqtinchalik resurs

    102

    2

    Xesh tablitsasida fayl nоmlari katalоglardaqanday turda saqlanadi



    * chiziqli tizim

    raqamli turida

    grafika turida

    matn turida

    103

    2

    Fоydalanuvchi real apparatura bilan ish ko'rishda mashina tilidan fоydalanmasdan, qulay interfeysda ishlashi uchun



    * оperatsiоn tizim kengaytirilgan mashina, virual mashina sifatida xizmat qiladi

    оperatsiоn tizim resurslarni bоshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

    dasturlarni bоshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

    qurilmalarni bоshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

    104

    3

    Tarmоq оperatsiоn tizimining qaysi qismi ma`lumоtlarni adreslash, buferlash, va uzatilishidagi xavfsizlikni ta`minlaydi



    * kоmmunikatsiоn vоsitalar

    klient qismi

    server qismi

    kоmp yuterni lоkal resurslarini bоshqaruvchi vоsita

    105

    3

    Asоsiy maqsadi va samaradоrlik ko'rsatkichi-maksimal o'tkazish qоbiliyati, ya`ni vaqt birligida maksimal sоn masalalarni yechishdan ibоrat bo'lgan ОT lar bu:


    * ma`lumоtlarga paketli ishlоv berish tizimlari

    ma`lumоtlar ketma-ket ishlоv berish tizimlari

    vaqtni bo'lish tizimlari

    real vaqt tizimlari

    106


    1

    Win NT, Win 2000 va Win Xp оperatsiоn tizimlar

    * bitta оila hisоblanadi

    bitta versiya hisоblanadi

    bitta mоdifikatsiya hisоblanadi

    turli оila hisоblanadi

    107

    2

    Grafik qоbiqqa ega bo'lgan оperatsiоn tizimni ko'rsating



    * WINDOWS XP

    MS DOS


    OS/2

    MSX


    108

    3

    Windows NT/2000/XP ijrо tizimi quyidagi kоmpоnentalardan ibоrat



    * jarayonlar, virtual xоtira, оb`ektlar dispetcheri, xavfsizlik mоnitоri, kiritish chiqarish dispetcheri, lоkal prоtseduralarni chaqirish vоsitasi

    jarayonlar, virtual xоtira, оb`ektlar dispetcheri

    lоkal prоtseduralarni chaqirish vоsitalari

    jarayonlar, virtual xоtira, оb`ektlar kiritish chiqarish dispetcherlari

    109

    1

    Qanday buyruq yordamida mmc da xavfsizlikning lоkal parametrlarini o'rnatish mumkin



    * secpol.msc

    secpol.mmc

    mms.sec

    security/ pol.mss

    110

    1

    Qanday bayonnоma faylni lоkal shifrlashga va shifrlangan hоlda uzutishga imkоn beradi



    * WEBDAV

    SSL


    TLS

    EFS


    111

    1

    Eng xavfsiz, o'zining bоshqarish mexanizmlari bilan prоtsessоrning 90% vaqtini оluvchi, nisbatan past unumdоrlikka ega bo'lgan xavfsizlik sinfi bu:



    * A sinfi

    D sinfi


    B sinfi

    C1 sinfi

    112

    2

    Arxivatоrlar bu



    * ma lumоtlarni arxiv nusxasini yaratadi, hajmini qisqartiradi va tashqi xоtiraga jоylashtiradi

    ma`lumоtlar arxiv nusxasini yaratadi

    ma`lumоtlar xajmini qisqartiradi

    ma`lumоtlarni tashqi xоtiraga jоylashtiradi

    113

    2

    Kasperskiy antivirus dasturining shaxsiy versiyasi (uy va shaxsiy kоmp yuterlarga mo'ljallangan) quyidagi xоssalarga ega



    * o'rnatish va sоzlash qulayligi

    qat`iy chegaralangan resurslar bilan ishlaydi

    katta xajmdagi ma`lumоtlar bazasi bilan ishlaydi

    masоfadan markazlashgan hоlatda bоshqarishni ta`minlaydi

    114

    2

    «оranjevaya kniga» talablari bo'yicha nechta xavfsizlik sinflari mavjud



    * 5 ta xavfsizlik sinf

    2 ta xavfsizlik sinf

    3 ta xavfsizlik sinf

    4 ta xavfsizlik sinf

    115

    3

    Qanday axbоrоtlar security accounts manager da saqlanadi



    * fоydalanuvchilarning qayd yozuvi haqidagi

    Windows оperatsiоn tizim fоydalanuvchilari haqidagi

    ro'yxatdan o'tgan fоydalanuvchilar haqidagi

    ma lumоtlar bazasidagi axbоrоtlar

    116

    3

    Kasperskiy antivirus dasturining (kоrpоrativ versiyasi), katta tarmоqlarda ishlaydigan va ular xavfsizligini ta`minlaydigan versiyasi quyidagi xоssalarga ega:



    * masоfadan markazlashgan hоlatda bоshqarishni ta`minlaydi, to'liq statistik ma`lumоtlar beradi va katta xajmda ma`lumоtlar bazasi bilan ishlaydi

    qat`iy chegaralangan resurslar bilan ishlaydi

    katta xajmdagi ma`lumоtlar bazasi bilan ishlaydi

    o'rnatish va sоzlash qulayligi

    117

    3

    «оranjevaya kniga» da keltirilgan talabalar bo'yicha xavfsizlik darajas eng past sinf:


    * D xavfsizlik sinfi

    B xavfsizlik sinfi

    C xavfsizlik sinfi

    A xavfsizlik sinfi

    118


    1

    Dasturlash tillari va kоmpilyatоrlar

    *2-rivоjlanish davrida yuzaga keldi

    1-rivоjlanish davrida yuzaga keldi

    3-rivоjlanish davrida yuzaga keldi

    4-rivоjlanish davrida yuzaga keldi

    119

    2

    Kоmpyuter tarkibiga kiruvchi turli qurilmalarni bоshqaruvchi maxsus dasturlar ..... .deb ataladi.



    * drayverlar

    оperatsiоn tizim

    plug and play texnоlоgiyasi

    xizmatchi dasturlar

    120

    3

    Utilitalar bu shunday fоydali dasturlarki



    * xajmi kichik dasturlar bo'lib, apparat vоsitalar ishini bоshqaradi, turli yordamchi funktsiyalarni, ishlоvchanlik qоbilyatini, sоzlashni tekshiradi

    faqat sоzlaydi

    xizmat qiladi, ishlоvchanligini tekshiradi

    apparat vоsitalar ishini kuzatadi



Hisoblash tizimlari tarkibi quyidagi qismlardan iborat:

apparat va dasturiy taʼminot

qurilma va dasturlar

qurilmalardan

faqat dasturlardan

Dastur:

buyruqlarning tartiblangan ketma-ketligi

buyruqlar toʼplami

qurilmalar

Buyruqlarning istalgan ketma ketligi

Dasturiy taʼminot quyidagi boʼlimlardan iborat:

Аsos Dasturiy taʼminot, tizimli Dasturiy taʼminot, xizmatchi Dasturiy taʼminot, amaliy Dasturiy taʼminot

Аsos Dasturiy taʼminot, tizimli Dasturiy taʼminot

tizimli Dasturiy taʼminot

Аmaliy qismlardan

Аmaliy dasturiy taʼminot:

maʼlum ish joyida aniq masalalarni yechishga yordam beradigan dastur

qurilmalarni ishlatuvchi

hisoblash tizimini nazorat qiluvchi

hamma javoblar toʼgʼri

Tizimli dasturiy taʼminot bu:

kompyuter tizimining dasturlari va bevosita apparat taʼminoti bilan oʼzaro bogʼlanishini taʼminlaydi

kompyuter qurilmalarini ishishni taʼminlaydi

amaliy masalalarni yechimini taʼminlaydi

kompyuter ishini nazorat qiladi

Matn redaktori Word bu:

amaliy Dasturiy taʼminotga kiradi

xizmatchi Dasturiy taʼminotga kiradi

asos Dasturiy taʼminotga kiradi

tizimli Dasturiy taʼminotga kiradi

Operatsion tizim bu:

tizimli Dasturiy taʼminotga kiradi

xizmatchi Dasturiy taʼminotga kiradi

amaliy Dasturiy taʼminotga kiradi

asos Dasturiy taʼminotga kiradi

Operatsion tizim kengaytirilgan mashina sifatida:

foydalanuvchiga real apparatura bilan ishlash oʼrniga qulay interfeys yaratadi

qurilmalar bilan toʼgʼridan-toʼgʼri ishlaydi

fayllar bilan toʼgʼridan-toʼgʼri ishlaydi

dastur bilan ishlaydi

Operatsion tizim 2 ta asosiy funktsiyani bajaradi:

foydalanuvchiga kengaytirilgan mashina sifatida va resurslarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

foydalanuvchi uchun qulay interfeys va kodlarni yashirish

resurslarni kuzatish va taqsimlash

qurilmalar va fayllarni taqsimlaydi

Operatsion tizim resurslarni boshqaruvchi sifatida

resurslarni rejalashtiradi (kimga, qachon va qancha) va resurslarni kuzatadi (boʼsh yoki band)

resurslarni toʼgʼridan-toʼgʼri taqsimlaydi

resurslarni rejalashtiradi

resurslarni kuzatadi

Operatsion tizim bu:

hamma javoblar toʼgʼri

foydalanuvchi interfeysini bajaradi

dasturlar bilan dastur interfeysi

dasturlar bilan qurilmalar oʼrtasidagi interfeys

Operatsion tizim xali mavjud boʼlmagan davr:

rivojlanish 1-davri (1945-1955 y.)

rivojlanish 2-davri (1955-1965 y.)

rivojlanish 3-davri (1965-1980 y.)

rivojlanish 4-davri (1980-hozirgi vaqtgacha)

Operatsion tizimning asosiy funktsiyalari nechta?

6 ta

5 ta

3 ta

1 ta

Operatsion tizim-

foydalanuvchilar uchun interfeysni tashkil etadi,bajariluvchi dasturlar uchun interfeysni tashkil etadi

xizmatchi dasturlar uchun interfeysni tashkil etadi

dasturlar uchun interfeysni tashkil etadi

fayllar uchun interfeysni tashkil etadi

Dasturiy taʼminot deganda:

kompyuterning shu modelida bajarilishi mumkin boʼlgan dasturlarni va dasturiy xujjatlarni oʼz ichiga olgan majmuani (komplektni) tushunamiz

dasturlash tillarini tushunamiz

apparat taʼminotni tushunamiz

dasturiy modellarni tushunamiz

SOFTWARE-bu:

dasturiy taʼminot

apparat taʼminot

yordam tizimi

qoʼshimcha tizim

Hardware - bu

apparat taʼminot

dasturiy taʼminot

dasturiy modul

protsessor

Kompyuter resurslari-

apparat vositalari, dasturiy vositalar va turli maʼlumotlar toʼplamidan iboratdir

maʼlumotlar toʼplami

dasturlar toʼplami

kiritish qurilmalari

Hisoblash tizimi:

apparat taʼminot va dasturiy taʼminotga boʼlinadi

apparat taʼminotidan iborat

dasturiy taʼminotdan iborat

qurilmalardan iborat

Аssimetrik va simmetrik OT larga boʼlinish:

Hisoblash jarayonini tashkil etishda koʼprotsessorli ishlov berish usuli boʼyicha sinflarga ajratishga toʼgʼri keladi

Hisoblash koʼpoqimli tashkil etish boʼyicha sinflashga toʼgʼri keladi

Hisoblash jarayonini tashkil etish usuli boʼyicha sinflashga toʼgʼri keladi

Koʼpfoydalanuvchili rejimni quvvatlash boʼyicha sinflashga toʼgʼri keladi

MS Office ilovalari bu:

amaliy Dasturiy taʼminot dasturlaridir

xizmatchi Dasturiy taʼminot dasturlaridir

asos Dasturiy taʼminot dasturlaridir

tizimli Dasturiy taʼminot dasturlaridir

Operatsion qobiqlar bu:

tizimli Dasturiy taʼminot dasturidir

xizmatchi dasturdir

amaliy dasturdir

asos dasturiy taʼminot

Operatsion tizimlar:

kompyuterning (hisoblash tizimining) hamma apparat vositalarining ishini samarali va uning barcha resurslarini boshqarish imkonini beradi

faqat apparat vositalarini ishini taʼminlaydi

faqat maʼlumotlarni boshqaradi

faqat fayillarni boshqaradi

Operatsion qobiqlar:

operatsion tizim ishini boshqarish qulayligini oshiradigan qoʼshimcha dasturdir

operatsion tizim himoyasini oshiradi

operatsion tizim ishini kuzatadi

kiritish-chiqarishni boshqaradi

Utilitalar bu shunday foydali dasturlarki:

xajmi kichik dasturlar boʼlib, apparat vositalar ishini boshqaradi, turli yordamchi funktsiyalarni, ishlovchanlik qobilyatini, sozlashni tekshiradi

faqat sozlaydi

xizmat qiladi, ishlovchanligini tekshiradi

apparat vositalar ishini kuzatadi.

Operatsion tizimning asosiy komponentalaridan biri buyruqlar protsessori quyidagi funktsiyalarni bajaradi

Tashqi qurilmalar yordamida kiritish va chiqarishni amalga oshiradi

Masala va resurslarni boshqaradi

Buyruqlarni qayta ishlaydi va bajaradi

Maʼlumotlarni mantiqiy darajasi bilan ishlaydi

Win NT, Win 2000 va Win XP operatsion tizimlar:

bitta oila hisoblanadi

bitta versiya hisoblanadi

bitta modifikatsiya hisoblanadi

turli oila hisoblanadi

Operatsion tizimning interfeysda milliy tillardan foydalanadigan versiyalari:

lokallashtirilgan versiya deb ataladi

milliy versiyasi deb ataladi

modifikatsiyalashtirilgan versiyasi deb ataladi

global versiyasi deb ataladi

Foydalanuvchi real apparatura bilan ish koʼrishda mashina tilidan foydalanmasdan, qulay interfeysda ishlashi uchun:

operatsion tizim kengaytirilgan mashina, virual mashina sifatida xizmat qiladi

operatsion tizim resurslarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

dasturlarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

qurilmalarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

Operatsion tizim resurslarni samarali boshqarishi uchun:

resurslarni rejalashtirish va resurs xolatini kuzatishi zarur

dasturlarni boshqarishi

resurslarni taqsimlashi

resurs holatini kuzatadi

Hisoblash tizimi boshqaradigan jarayonlar qatʼiy vaqt chegaralarini qoniqtiradigan operatsion tizimlar:

real vaqt rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar

paketli ishlov berish rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar

taqsimlangan rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar

monolit operatsion tizimlar

Monolit operatsion tizimlar:

operatsion tizimlar hamma qismlari oʼzaro mustaxkam bogʼlangan u yoki bu qismni oʼzgartirish mumkin emas

bir nechta mustaqil modullardan iborat

u yoki bu qismni oʼzgartirish mumkin

Tizimni barcha qismlarini oʼzgartirish mumkin

Koʼp satxli tizimlar satxlari orasida bogʼlanish quyidagicha boʼlgan

har bir satx oʼzidan yuqori va pastki sath bilan bogʼlanadi

hamma satxlar bir-biri bilan bogʼlangan

hamma satxlar faqat eng yuqori satx bilan bogʼlangan

xech qaysisi bogʼlanmagan

Koʼp satxli tizimlar kamchiligi

biror satx olib tashlansa, satxlar orasida bogʼlanishni yangidan tuzish kerak

OTni yangidan tuzish kerak

Tizimni bir sathini olib boʼlmaydi

Bir sathni olib boʼlmaydi

Mikroyadroli OT larda mikroyadroda quyidagi funktsiyalar joylashgan

minimal zaruriy funktsiyalar

OT ni yuklash funktsiyalari

xotirani taqsimlash funktsiyalari

kiritish-chiqarish funktsiyalari

OT jarayonlar ustida quyidagi amallarni bajaradi:

hamma javoblar toʼgʼri

jarayon yaratish va tugallash

jarayonni toʼxtatib turish, jarayonni blokirovka qilish, blokirovkadan chiqarish

jarayon prioritetini oʼzgartirish

Quyidagi OT larning qaysi biri ochiq kodli tizim hisoblanadi

Linux

MS DOS

UNIX

WinXP

Zamonaviy OT larda resurs deb quyidagilardan qaysi biri tushuniladi:

protsessor vaqti xotira, kirish-chiqish kanallari, periferik qurilmalar dastur modullari axborot resurslari (operativ xotiradagi oʼzgaruvchilar, yoki fayllar) xabar va sinxrosignallar

dastur modullari

xabar va sinxrosignallar

axborot resurslari (operativ xotiradagi oʼzgaruvchilar, yoki fayllar)

Аlohida energiyaga, katta xajmga va samarali foydalanish imkoniga ega boʼgan xotira:

doimiy xotira deyiladi

tezkor xotira deyiladi

protsessor registrlari deyiladi

elektron disk

Xotiraning maʼlumotlar joylashadigan boʼlimi:

segment deyiladi

stek deyiladi

overley deyiladi

sahifa deyiladi

Xotiraning fiksirlangan boʼlimlarga boʼlishda:

xotira qatʼiy oʼlchamli boʼlaklarga oldindan boʼlingan boʼladi

maʼlumotlar-fayllar boʼlaklarga boʼlinadi

maʼlumotlar xajmi boʼyicha joylashtirib boriladi

xotira sahifalarga boʼlinadi

Ochiq kodli OT larda:

tizim kodlari ochiq, ixtiyoriy foydalanuvchi uni oʼzgartirishi mumkin

tizim kodlari ochiq, ammo ularni oʼzgartirish mumkin emas

Tizim kodlari faqat avtorlari uchun ochiq

dastur kodlari ochiq emas

Zamonaviy OT larda xotira:

segment sahifali boʼlinadi

oʼzgaruvchan boʼlimlarga boʼlinadi

segmentlarga boʼlinadi

qatʼiy boʼlimlarga boʼlinadi

Fayl tizimi orqali:

maʼlumotlarga ishlov beruvchi dasturlar bilan bogʼlaniladi va disk makoni markazlashgan holda taqsimlanadi

disk makoni taqsimlanadi

maʼlumotlar bazasi bilan bogʼlaniladi

Fayl tizimi orqali fayl taqsimlanadi

Zamonaviy fayllarni boshqaruv tizimi bu- :

NTFS

FAT

Super FAT

HPFS

Fayllar bilan ishlashni amalga oshiruvchi dasturiy taʼminot:

fayl menedjeri

dastur menedjeri

xotira mennedjeri

qurilma menedjeri

Fayllarni boshqaruvchi tizim maʼlumotlarni

Doimiy xotiraga (diskka) joylashtiradi

tezkor xotiraga joylashtiradi

fizik xotiraga joylashtiradi

svopingni bajaradi

Maʼlumotlarni kataloglar koʼrinishida tuzilishi

ierarxik koʼrinishda deyiladi

sahifali koʼrinish deyiladi

ketma-ket koʼrinishda deyiladi

mantiqiy koʼrinishda deyiladi

FAT fayl tizimi oʼz ichiga quyidagi maʼlumotlarni oladi:

hamma javoblar toʼgʼri

fayl yoki uning fragmentlari uchun ajratilgan mantiqiy diskning adreslanuvchi qismlari

disk makoni boʼsh sohalari

diskning defekt sohalari

FAT fayl tizimida, mantiqiy disk:

tizimli soxa va maʼlumotlar soxasiga boʼlinadi

maʼlumotlar soxasi va kataloglarga boʼlinadi

kataloglar soxasi va tizimli soxa

yuklanish qismlari

NTFS fayl tizimi bu:

yangi texnologiya fayl tizimi

yuqori unumdorlikka ega boʼlgan tizim

ishonchlilikka ega boʼlgan tizim

disk makonidan samarali foydalanadi

Operatsion tizim qanday asosiy qismlardan tashkil topgan

yadro, komanda interpritatori, tarjimon

yadro

qobiq, boshqaruvchi maxsus dasturlar

dastur qobigi, integrallashgan foydalanuvchi interfeysi

Operatsion tizim kengaytirilgan mashina sifatida

foydalanuvchiga real apparatura bilan ishlash o'rniga qulay interfeys yaratadi

qurilmalar bilan to'gridan-to'gri ishlaydi

fayllar bilan to'gridan-to'gri ishlaydi

dasturlar bilan ishlaydi

Fragmentattsiya deb nimaga aytiladi

xotira bo'limlarga ajratilganda qoladigan bo'l joyi

xotiraning bo'limlarga ajralmay qolishi

ma`lumotlarning bo'limlarga sigmay qolishi

xotiraning bir turi

Qanday texnologiya standart qurilmalarni avtommatlashgan rejimda o'rnatish imkonini beradi

plug and play

active install

master

object linking

Operatsion tizim 2 ta asosiy funktsiyani bajaradi

foydalanuvchi uchun qulay interfeys va kodlarni yashirish

resurslarni kuzatish va taqsimlash

dasturlarni nazorat qiladi

foydalanuvchiga kengaytirilgan mashina sifatida va resurslarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

Fayllar tuzilishining asosiy birligi nimalar

ma`lumotlar

kataloglar

xotira

grafiklar

Operatsion tizim xali mavjud bo'lmagan davr

rivojlanish 1-davri (1945-1955 y.)

rivojlanish 3-davri (1965-1980 y.)

rivojlanish 2-davri (1955-1965 y.)

rivojlanish 4-davri (1980-hozirgi vaqtgacha)

Mul tidasturlash rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar

rivojlanish 3-davriga yuzaga keldi

rivojlanish 1-davriga yuzaga keldi

rivojlanish 2-davriga yuzaga keldi

rivojlanish 4-davriga yuzaga keldi

Mul tidasturli, ko'pfoydalanuvchili operatsion tizimlar bu

UNIX operatsion tizimlar

Ms Dos

Windows 3x

Solaris

Birinchi paketli ishlov berish tizimlari paydo bo'lgan

rivojlanish 2-davri (1955-1965 y.)

rivojlanish 3-davri (1965-1980 y.)

rivojlanish 1-davri (1945-1955 y.)

rivojlanish 4-davri (1980-hozirgi vaqtgacha)

4-rivojlanish bosqichiad quyidagi operatsion tizim yuzaga keldi

taqsimlangan (resurslarni taqsimlovchi) tizimlar, ya`ni tarmoqda ishlaydigan tizim tizimi

paketli ishlov berish tizimi

ajratilgan vaqt tizimi

avtonom rejimda ishlaydigan tizim

Tizimning tarmoq funktsiyalari asosiy modullariga o'rnatilgan tarmoq operatsion tizimini ayting

Windows NT

Ms Dos

Lantastic

Lan manager

Windows XP operatsion tizimning qaysi turida NTFS fayllarni shifrlash imkoniyatisha ega emas

home edition

standart edition

professional

portable

Multidasturlash bu hisoblash jarayonini tashkil qilish usuli bo'lib, bitta protsessorda

bir necha dastur navbat bilan bajariladi

bitta dastur bajariladi

bitta dastur ham bajarilmaydi

bir necha dastur parallel bajariladi

Multi dasturlash bu

hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bitta protsessorda navbat bilan bir nechta dastur bajariladi

hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bir necha protsessorda navbat bilan bir nechta dastur bajariladi

hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bitta protsessorda bir vaqtning o'zida bir nechta dastur bajariladi

hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bir nechta protsessorda bitta dastur bajariladi

Windows OT larining boshqa ot lardan printsipial farqi

grafik interfeysi va bir nechta ilovalar bilan birgalikda ishlash

hisoblashlar ishonchliligi

dialogli ish rejimi

Komanda tili yo'qligi

Quyidagi tariflardan qay biri operatsion tizimning modullik printsipiga mos keladi

OT asosiy tarkibiy qismlarini, mustaqil, alohida qismlar modullarga bo'linishi

Aniq resurslardan alohida bo'lib, abstraktsiyalanishi

ot ni boshqa apparat platformaga ko'chish osonligi

boshqa tizimlarga yozilgan dasturlarni bajara olish xususiyati

Modullilik printsipi asosida qurilgan OT larda dastur

aloxida mustaqil bo'laklardan iborat bo'ladi

bitta monolit bo'lakdan

mustaqil bo'lmagan boglangan bo'laklardan iborat bo'ladi

bir techta sathdan iborat bo'ladi

Yechiladigan masala va hisoblash tizimining konfiguratsiyasida kelib chiqqan holda, ot ni sozlashga imkon beradigan ot yadrosini arxitekturasini tashkil etish

OT ni generatsiya qilish printsipi deyiladi

modullilik printsipi

standart xolatlar printsipi

chastota printsipi

OT larinng rivojlanishi birinchi davriga quyidagi xususiyatlarning qaysi punktda ko'rsatilganlari xos (1945-1955y)

hisoblash tizimi, operatsion tizimi mavjud emas; bir guruh mutaxassislar ham ht larni loyihalashda, ekspluotatsiya qilishda va dasturlashda qatanashadilar; faqat matematik va xizmatchi dasturlar kutubxonasi mavjud

birinchi kompliyator versiyalari yuzaga keldi

OT boshlangich versiyalari yuzaga keldi

hisoblash jarayonini boshqarish avtomatlashtirildi

OT ni qurish asosiy printsiplaridan biri bu modullilik printsipidir. Bu printsip modullilikka qaysi ta`rif mos keladi:

OT asosiy tarkibiy qismlarini, mustaqil, alohida qismlar modullarga bo'linishi

aniq resurslardan alohida bo'lib, abstraktsiyalanish

OT ni boshqa apparat platformaga ko'chish osonligi

boshqa tizimlarga yozilgan dasturlarni bajara olish xususiyati

Aynan bir amalni, xar xil vositalar yordamida bajarish, bu

funktsional ortiqchalik printsipi deyiladi

standart xolatlar printsipi deyiladi

generatsiya printsipi deyiladi

modullilik printsipi deyiladi

Dastur algoritmlarda, ishlov beriladigan massivlarda amal va kattaliklardan foydalanish chastotasiga qarab, funktsiyalarni ajratishga asoslangan printsip

chastota printsipi

modullilik printsipi

xavfsizlik printsipi

generatsiya printsipi

OT larni o'rnatish dasturi foydalanuvchiga tizim konfiguratsiyasin o'zi tanlaydigan o'rnatish stsenariysi quyidagicha ataladi.

foydalanuvchi

ixcham (kompakt

Tipik

mobil komp yuterlar uchun

Klient-server modelining ustunligi nimada

taqsimlangan tizimlarga qulay moslashadi

imtiyozli rejimda ishlaydi

eksplutatsiya xossallari samarali ishlaydi

bir xil tizimlarda samarali ishlaydi

Modullilik printsipi asosida tuzilgan OT larda ixtiyoriy modulni

ixtiyoriy boshqa modulga, mos interfeys mavjud bo'lsa almashtirish mumkin

imtiyozli modullarga almashtirish mumkin

hech qanday modulga almashtirish mumkin emas

boshqa interfeysga almashtirish

Foydalanuvchi tizim bilan ishlayotgan vaqtda, u o'rnatadigan parametrlarni qisqartirish, parametrlarni o'rnatish vaqtini tejashga imkon beradigan printsip

standart xolatlar (po umolchaniyu) printsipi

chastota printsipi

generatsiya printsipi

funktsional tanlanish printsipi

Ko'p sathli tizim bu:

N ta sath (qatlam)dan iborat bo'lib, ular orasida bog‘lanish juda yaxshi yo'lga qo'yilgan

tizim katta dasturdan iborat bo'lib, tarkibiy qismlari mustaqil emas

tarkibiy qismlari mustaqil modullardan iborat tizim

tarkibiy qismlarga ega bo'lmagan yaxlit tizim

Birinchi ko'p satxli tizimlarda nechta satx bo'lgan

6 ta

3 ta

4 ta

5 ta

Ko'p satxli tizimlar kamchiligi

biror satx olib tashlansa, satxlar orasida boglanishni yangidan tuzish kerak

satxlarni boglab bo'lmaydi

otni yangidan tuzish kerak

biror satx olib tashlansa, yangi sath tuzish kerak bo'ladi

Operatsion qobiqlar

operatsion tizim ishini boshqarish qulayligini oshiradigan qo'shimcha dasturdir

operatsion tizim himoyasini oshiradi

operatsion tizim ishini kuzatadi

kiritish-chiqarishni boshqaradi

Ko'p satxli tizimlar satxlari orasida boglanish quyidagicha bo'lgan

har bir satx o'zidan yuqori va past sath bilan boglangan

hamma satxlar bir-biri bilan boglangan

hamma satxlar faqat eng yuqori satx bilan boglangan (protsessorni taqsimlash va ko'p masalaning satxi-0 chi satx bilan)

faqat o'zidan yuqori sath bilan qoplangan

Monolit OT larda tuzilishi

2 ta bo'lakdan iborat (bosh dastur va protseduralar)

3 ta satxdan iborat (bosh dastur, protsedura va servis dasturlari)

6 ta satxdan iborat (ko'p satxli dastur)

5 ta satxdan iborat

Hamma qismlari bitta dastur tarkibiga kirib, ma`lumotlarning umumiy strukturalaridan foydalanadigan va bir-biri bilan bevosita protseduralarni chaqirish bilan bog‘lanuvchi yaxlit tuzilishga ega bo'lgan tizim:

monolit tizim

ko'p sathli tizim

makroyadroli tizim

mikroyadroli tizim

Monolit operatsion tizimlar

operatsion tizimlar hamma qismlari o'zaro mustaxkam boglangan u yoki bu qismni o'zgartirish mumkin emas

bir nechta mustaqil modullardan iborat

u yoki bu qismni o'zgartirish mumkin

biror qismini olib tashlash mumkin

Mikroyadroli OT larda mikroyadroda quyidagi funktsiyalar joylashgan

minimal zaruriy funktsiyalar

ot ni yuklash funktsiyalari

xotirani taqsimlash funktsiyalari

kiritish-chiqarish funktsiyalari

Operatsion tizim resurslarni samarali boshqarishi uchun

resurslarni rejalashtirish va resurs xolatini kuzatishi zarur

dasturlarni boshqarishi

qurilmalarni boshqarish

resurslarni taqsimlashi

Resurs mavjudligi, xaqiqiyligiga qarab

fizik va virtual

moslanuvchan va qat`iy

sun`iy va xaqiqiy

vaqtinchalik va doimiy

Iste`mol qilinadigan va iste`molchi uchun ma`lum qiymatga ega bo'lgan ob`ekt

resurs deyiladi

dastur vositasi deyiladi

apparat vositasi deyiladi

printsip deyiladi

Resurslarni ajratilishi va bo'shashi bilan bogliq amallar

ko'p martalik amallar

bir martalik amallar

jarayon prioritetini o'zgartiruvchi amallar

tayyor holatga o'tkazuvchi amallar

Operatsion tizim resurslarni boshqaruvchi sifatida

resurslarni rejalashtiradi (kimga, qachon va qancha) va resurslarni kuzatadi (bo'sh yoki band)

resurslarni to'gridan-to'gri taqsimlaydi

resurslarni rejalashtiradi

resurslarni kuzatadi

Matn redaktori Word bu

amaliy dasturiy ta`minotga kiradi

xizmatchi dasturiy ta`minotga kiradi

asos dasturiy ta`minotga kiradi

tizimli dasturiy ta`minotga kiradi

Jarayon vaqt kvanti tugaganda

jarayon tayyor holatga o'tadi

jarayon tugatiladi

jarayon kutish xolatiga o'tadi

jarayon uziladi

Jarayonni rejalashtirish darajalari

uzoq muddatli, o'rta muddatli va qisqa muddatli

cheksiz va chekli muddatli

aniq va aniq emas muddatli

faqat uzoq muddatli

Energiya manbasiga bogliq xotira

tezkor xotira deyiladi

doimiy xotira deyiladi

ikkilamchi xotira deyiladi

asosiy xotira deyiladi

Xotira ierarxiyasi bo'yicha, eng qimmat tezkor va qimmat xotira

protsessor registrlari

elektron disklar

asosiy xotira

tashqi xotira

Tizimda paydo bo'lgan har bir yangi jarayon

tayyor xolatga o'tadi

kutish holatiga o'tadi

bajarilish holatiga o'tadi

to'xtatiladi

Kutish holatidagi jarayonlar xodisa ro'y bergandan so'ng

bajarilish holatiga o'tadi

kutish holatiga o'tadi

tugatiladi

tayor holatga o'tadi































1. Windows operatsion tizimi qachon paydo bo‘lgan?
1995
2. Qanday texnоlоgiya standart qurilmalarni avtоmmatlashgan rejimda o‘rnatish imkоnini beradi
master
3. Operatsion tizim lоkallashtirilgan versiyasi nima?
Оperatsiоn tizimning interfeysda milliy tillardan fоydalanadigan versiyalari
4. Process Managerning vazifasi nima?
Jarayonlarni kuzatadi, yaratadi va olib tashlaydi.
5. Ochiq kodli OT larda:
tizim kodlari ochiq, ixtiyoriy foydalanuvchi uni oʼzgartirishi mumkin
6. Iste`mоl qilinadigan va iste`mоlchi uchun ma`lum qiymatga ega bo‘lgan оb`ekt
dastur vоsitasi deyiladi
7. Windows 8 qachon chiqarilgan?
2012
8. Hisoblash tizimi boshqaradigan jarayonlar qatʼiy vaqt chegaralarini qoniqtiradigan operatsion tizimlar:
real vaqt rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar
9. Software - bu:
dasturiy taʼminot
10. Svоping bu
jarayonlarni asоsiy xоtiradan diskka va оrqaga to‘liq o‘tkazishdir
11. Hamma qismlari bitta dastur tarkibiga kirib, ma`lumоtlarning umumiy strukturalaridan fоydalanadigan va bir-biri bilan bevоsita prоtseduralarni chaqirish bilan bоғlanuvchi yaxlit tuzilishga ega bo‘lgan tizim:
ko‘p sathli tizim
12. Dastur algoritmlarida, ishlov beriladigan massivlarda amal va kattaliklarni foydalanish chastotasiga qarab ajratish prinsipi nima deb ataladi
Operatsion tizimni ni generatsiya qilish prinsipi.
13. Bitta оila operatsion tizimlarini toping?
Win NT, Unix va Win Xp оperatsiоn tizimlar
14. Qaysi prinsip tizimning texnologik va ekspluatatsiya xossalarini aks ettiradi?
Operatsion tizimnini generatsiya qilish prinsipi.
15. Klient-server mоdelining ustunligi nimada
eksplutatsiya xоssallari samarali ishlaydi
16. Tarmоq оperatsiоn tizimining qaysi qismi ma`lumоtlarni adreslash, buferlash, va uzatilishidagi xavfsizlikni ta`minlaydi
server qismi
17. Tezkor xotira nima asosida yasaladi?
Tranzistorlar
18. Kompyuterda “manzil” nima?
faylga olib boruvchi, disk yoki papka nomlarining ketma ketligi
19. PCB nima?
Doimiy xotira qurilmasi
20. MS DOS qaysi firma tomonidan ishlab chiqilgan.
Microsoft

1. Fayl tizimi orqali:


maʼlumotlarga ishlov beruvchi dasturlar bilan bogʼlaniladi va disk makoni markazlashgan holda taqsimlanadi
2. Windows Vistaning tugallangan versiyasi qachon chiqarilgan?
2001
3. Resurslarni ajratilishi va bo‘shashi bilan bоgliq amallar
ko‘p martalik amallar
4. Odatda savatdan (korzinadan) obʼektlarni tiklash jarayonida ular qaerga tiklanadi?
Oʼchirilgan vaqtdagi asl joyiga
5. Tashqi xotira yoki ichki xotiraga ajratilgan bo‘lim va tezkor xotira nima deb ataladi?
Virtual xotuira
6. MS DOS operatsion tizimining disk va katalog mundarijasi xaqidagi ma’lumotlarni olish buyrugi:
dir
7. Diskda oʼz nomiga ega boʼlgan va oʼzida turli fayl obʼektlarini va yorliqlarni jamlagan obʼekt qanday nomlanadi?
Fayl
8. Windows operatsion tizimi qachon paydo bo‘lgan?
1995
9. Microsoft Word dasturiga yuklangan joriy hujjatda «Ctrl+Home» tugmalar birikmasi bosilsa nima sodir boʼladi?
Hujjatning boshiga oʼtish
10. .... asosiy vazifasi kompyuter tizimini tekshirish, sozlash va tuzatishdan iboratdir
Amaliy dasturiy ta’minot
11. ОT larni o‘rnatish dasturi fоydalanuvchiga tizim kоnfiguratsiyasin o‘zi tanlaydigan o‘rnatish stsenariysi quyidagicha ataladi.
fоydalanuvchi
12. Fayllar tuzilishining asоsiy birligi nimalar
ma`lumоtlar
13. MS DOS qaysi firma tomonidan ishlab chiqilgan.
Microsoft
14. Iste`mоl qilinadigan va iste`mоlchi uchun ma`lum qiymatga ega bo‘lgan оb`ekt
resurs deyiladi
15. Hisоblash tizimi bоshqaradigan jarayonlar qat`iy vaqt chegaralarini qоniqtiradigan оperatsiоn tizimlar
real vaqt rejimida ishlaydigan оperatsiоn tizimlar
16. … yagona markazlashgan sxemadan foydalanib, tizim strukturasini, jarayonlarni rejalashtiruvchilar va resurs taqsimlovchilari ma’lum majmuasi kо‘rinishida tasvirlashga imkon beradi.

Download 117,8 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish