73
Xulosa va takliflar
Joriy z q 16 f z p
f z z f
q q .
H z O z ekistonda turizmning milliy modelini
shakllantirish jarayoni davom etmoqda. Mutaxassislarning fikricha, respublikada
q 1 % p q ,
p . T z
iqtisodiyotning istiqbolli sohalardan biriga aylanmoqda, uning mamlakat yalpi
ichki mahsulotidagi ulushi oshib bormoqda.
Jahon
moliyaviy-iqtisodiy inqirozi sharoitida mamlakatdagi korxonalar
xalqaro raqobatda muvaffaqiyat qozonishga intilishi lozim. Buning uchun har bir
f q , z e'molchilarining
q q q q q q erak.
S
siyosatini tashkil etish, buhgalteriya hisobini takomillashtirishga erishish zarurdir.
Dunyo mamalakatlari, shu jumladan respublikamiz iqtisodiyotida turizm
z z . q, Respublikamizning turli
hududlarida joylshgan turistik-mehmonxona majmualari quvvatidan foydalanish
darajasi pastligicha qolmoqd . U q
sharoitida emas.
T z z q
hisoblanadi,
adabiyotlarda
ularning
keng
qamrovli
tasnifiy
asoslari
yaratilmaganligi tufayli mazkur dissertatsiya ishida ularning sakkizta belgisi
f tizimi tavsiya etildi (2-rasm). Fikrimizcha mazkur dissertatsiya
q q T
,
q , z
adabiyotlar judayam kam.
Turistik mehmonxona majmualarida buhgalteriya hisobini tashkil etish
mavzuidagi dissertatsiya ishini yoritishda oldimizga 4 ta mu z f q
74
edi. Mazkur dissertatsiya ishida ana shu vaz f q ,
vazifalarni muvaffaqiyatli ado etish uchun ishda quyidagi xulosa va takliflar
keltirildi:
Birinchidan, q q ,
, , q
q p , z f
,
moliyaviy- f , -
sharoitlardan oqilona foydalanishga erishish zarur.
Ikkinchidan, turistik-mehmonxona majmualari faoliyatining turli tumanligi,
mos ravishda, olinayotgan daromadlar va qilinayotgan sarf-xarajatlarning xilma-
xilligi kabi xususiyatlaridan kelib chiqib, ular hisob siyosatining asosiy
q . M z
z b berildi,
hamda turistik mehmonxona majmualari uchun hisob siyosatini tuzishda
tavsiyalar, xususan ular uchun amortizasiya usullari, ishchi schyotlar rejasi,
, TMZ
, z z
f z . z q
q ,
uchun ham turistik mehmon z z
f q z z,
q .
Uchinchidan, turistik-mehmonxona majmualarida turistik xizmatlar,
mehmonxona xizmatlari, chakana savdo va umumiy ovqatlantirish faoliyatiga doir
daromadlar tarkibiga kiritilishi lozim sotish operasiyalari turlari belgilandi, ularni
respublikamizda qonun hujjatlari bilan mustahkamlash zarurati asoslandi, hamda
mazkur dissertatsiya ishida turistik mehmonxona majmualari daromadlarini asosiy
f .
T f
75
chiqilib, aynan shu faoliyat specifikasiga oid daromadlar tarkibi belgilandi.
Bundan tashqari, turistik mehmonxona majmualarida daromadlarni hisobot
davrlarida sarflangan xarajatlarga qarab tan olish usuli mavjud 3ta usul orasida
eng qulay va u boshqa usullarga nisbatan daromadlarni real aniqlash imkonini
berishi olib borilgan tadqiqotlar natijasida aniqlandi, hamda maxsus jadvalda
hisob-kitoblar keltirildi.
T , turistik mehmonxona majmualarida xarajatlarni tasniflash va
ular hisobini yuritish hamda
pasaytirishga erishish uchun asosiy vositalarga amortizatsiya ajratmalarini mavjud
quvvatlardan haqiqatda foydalanish koeffitsiyentiga qarab hisoblash usulini
, f
berilgan sanadan boshlab hisobdan chiqarish tartibini bekor qilish hamda bu
boyliklarni foydalanishga berilgan sanasida ular qiymatini joriy xarajatlarga emas,
balki muddati uzaytirilgan xarajatlarga olib borish, keyin esa bir maromda
hisobdan chiqarib borish zarurligi asoslandi.
Ammo FAYZLI MEHMON MC J stik mehmonxona majmuasida olib
borilgan tadqiqotlar natijasida q q
q q gi taklif va xulosalarni bayon etamiz:
H p q
mavjud resurslardan optimal darajada foydalanib maksimal darajada foyda
. f
takomillashtirishdan maqsad qilinayotgan sarf xarajatlar ustidan kuchli nazorat
f
iboratdir. Turistik mehmonxona majmualarida joriy hisobot davrida xarajatlarni
optimallashtirish v f z
kuchaytirish maqsadida mazkur dissertatsiya ishida ularni foydalanishga berilgan
sanada dastlab maxsus 3230- F
schyotida aks ettirish , keyin esa bir maromda xizmat muddati davomida ushbu
z ;
76
Turistik mehmonxona majmuasi asosiy faoliyati xususiyatlaridan
kelib chiqib ular uchun daromadlar hisobini yuritish uchun mahsus ishchi schyotlar
rejasi tavsiya etildi;
K p q
q ,
z q z maqsadga
f q f .
D z q
FAYZLI MEHMON MC J
q ,
f , p q f
taqdirda ham qilingan davr xarajatlari, sotilgan xizmatlarning tannarxini
pasaytirmasa pirovardida kam miqdorda yalpi foyda erishadi. Yuqori darajadagi
yalpi foydaga erishish uchun, korxona buhgalteriyasi tomonidan har tomonidan
q p q -
tadbirlar ishlab chiqilishi lozim. Ayniqsa xozirgi iqtisodiy sharoitda korxona
raqobatbardoshligini kuchaytirish, sifatli va zamon talablariga javob beradigan
p z z z
oshib bormoqda. Bunday sharoitda qilinayotgan xarajatlar ustidan kuchli nazorat
, z z
q f z f ,
f
q.
Yuqorida buhgalteriya hisobini takomillashtirish uchun berilgan xulosa va
tavsiyalardan amaliyotda foydalanilsa, turistik mehmonxona majmualarining
rentabellik darajasi oshishiga, tannarxning pasaytirilishiga, raqobatbardoshlik
qobiliyatining oshirilishiga erishish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |