“Himoyaga tavsiya etilsin” Kasbiy ta`lim fakulteti

                         

3.3 Bug‘ о‘ta qizdirgichining parametrlarini aniqlash hamda   issiqlik 

hisobini bajarish 

1.O‘ta  qizish  harorati 

2

0

510

b

t

S

 

  va  bosimi 

9,8

p

М Pа



 

2

230

/

G

t

s



  bug‘ 

ishlab  chiqarish  bug‘  qozonining  bug‘  o‘ta  qizdirgichi  ilonizisining  uzunligi 

va sonini aniqlang va issiqlik hisobini bajaring. Bug‘ o‘ta qizdirgichga quruq 

to‘yingan  suv  bug‘i  keladi.  Bug‘  diametri 

2

1

/

32 / 2 8

d

d

m m



  bo‘lgan  po‘lat 

---

                                                                                              

      48 

quvurlarda o‘rtacha 

2

17

/

w

m s



 tezlikda harakatlanadi 





0

2 2

/

q

V t

m

S















. 

Quvurlar  dastasiga  nisbatan  ko‘ndalangiga 

1

500

/

G

t

s



  miqdorda  tutun 

gazlari   





2

2

13% ,

11%

СО

Н О





  harakatlanmoqda.  Kirishdagi  gazning 

harorati 

1

0

1100

.

g

t

S

 

  quvurlar  dastasining  qisqa  kesimida  gazning  o‘rtacha 

tezligi 

1

14

/

w

m s



. 

 

Quvurlar  oqimga  nisbatan  bo‘ylamasiga 

2

2

3

s

d



  ko‘ndalangiga 

1

2

2,3

s

d



 

oraliqda karidor tartibida joylashtirilgan. Hisoblashda bug‘ o‘ta qizdirgichning 

uzunligi  bo‘yicha  bug‘  bosimining  o‘zgarishini  hisobga  olmang.  Qizdirgich 

yuzasi 

2

764

;

F

m



.  

Yechilishi. 

9,8

p

МPа



  da  to‘yinish  harorati 

2

0

309,5

d

b

t

t

S







.  Bunday  haroratda  bug‘ 

entalpiyasi 

2

2728

/

i

кJ kg

 

 

[6].  Bug‘  o‘ta  qizdirgichdan  chiqishda 

2

0

2

510

;

3401

/

b

t

S i

кJ кg









  bo‘lganda,  mos  ravishda  bug‘  qabul  qilgan  issiqlik 

miqdori 

                              









3

4

2

2

2

230 10

3401 2728

4,3 10

3600

Q

G i

i

кVt



 













 

Bug‘ning o‘rtacha arifmetik harorati 

                                  









2

2

0

2

0,5

0,5 309,5 510

410

b

b

b

t

t

t

S















 

Bunday  haroratda bug‘ning  fizik parametrlari  mos  ravishda 

2

3

36,5

/

;

b

кg m





            





2

0

0, 0708

/

;

b

Vt

m S







 

2

6

2

0, 704 10

/ ;

b

m

s









  

2

Pr

1, 09

b



 teng [7]. 

 

Bug‘ oqimi uchun Reynolds soni 

---

                                                                                              

      49 

                              

2

2

2

5

2

1

6

17 2,8 10

Re

6, 77 10

0, 704 10

b

b

w d





















 

Devordan bug‘ga issiqlik berish koeffitsiyenti va Nusselt soni 









2

2

2

0,8

0,43

0,8

0,43

5

0, 021Re

Pr

0, 021 6, 77 10

1, 09

1000;

d

b

b

Nu









 

                                 





2

2

2 0

2

1

0, 0708

1000

2530

/

0, 028

b

d

Nu

Vt

m

S

d













 

Dastlab  gazning  issiqlik  sig‘imini  taqriban 





1

0

1,31

/

g

p

c

кJ

кg S





  qabul  qilib, 

bug‘ o‘ta qizdirgichdan chiqishdagi gazning haroratini topamiz: 

                                     

1

1

1

4

0

3

1

4,3 10 3600

1100

863

;

500 10 1,31

g

g

g

p

Q

t

t

S

G c























 

u  holda 









1

1

1

0

0,5

0,5 1100 863

982

g

g

g

t

t

t

S















  ga  taxminan  teng  bo`lib, 

bunday  haroratda 





1

0

1,303

/

g

p

c

кJ

кg S





.  Mos  ravishda  berilgan  tarkibdagi 

tutun  gazlarining 

1

0

982

g

t

S



  haroratdagi  fizik  xossalari  quyidagilarga  teng 

bo‘ladi. 

                               





1

1

3

0

0, 28

/

;

0,1075

/

;

g

g

кg m

Vt m S











 

                                       

1

1

6

2

170 10

/ ;

0,58

g

g

m

s

Рr











 

Gaz oqimi uchun Reynolds soni 

                                          

1

1

2

1

2

6

14 3, 2 10

Re

2640

170 10

g

g

w d

v

















 

Quvur  devorlariga  gazlardan  konvektiv  issiqlik  berish  koeffitsiyenti  va 

Nusselt sonini topamiz. Oqim bo‘ylamasiga quvur qatorining soni noma’lum 

bo‘lganligi  uchun,  hisoblashni  uchinchi  qator  quvurlar  uchun  olib  boramiz. 

Koridor tartibida joylashtirilgan  quvurlar uchun 

1

1

1

0,65

0,33

0, 26 Re

Pr

,

g

g

g

s

Nu





 

Bu yerda  

                                  

 

0,15

0,15

2

2

3

0,85

s

s

d

























 

   va                          



 



1

0,65

0,33

0, 26 2640

0,58

0,85

31;

g

Nu





 

---

                                                                                              

      50 

                             





1

1

2 0

1

2

0,1075

31

104

/

0, 032

g

g

Nu

Vt

m

S

d





 







 

Qizdirish  yuzasini  ifloslanishi  natijasida  issiqlik  berish  koeffitsiyentini 

birmuncha pasayishini hisobga olsak [8]: 

                                  





2 0

1

1

0,8

0,8 104

83

/

Vt

m

S

















 

 

Gaz  oqimidan  nurlanish  usulida  quvur  devoriga  issiqlik  berish 

koeffitsiyentini aniqlaymiz. 

 

Nur yo‘lining o‘rtacha uzunligi 

                              





1 2

2

2

2

1, 08

0, 785

1, 08 0, 032 2,3 3 0, 785

0, 212

s s

d

m

d













 











 

Suv  bug‘i  va  uglerod  ikki  oksidi  porsial  bosimining  nur  yo‘li  o‘rtacha 

uzunligiga ko‘paytmasi: 

                                                

2

0,13 0, 212

0, 0276

. ;

CO

P

m аt

 





 

                                                  

2

0,11 0, 212

0, 0233

. ;

Н О

P

m аt

 





 

Gazlarning  o‘rtacha 

1

0

982

g

t

S



  haroratida  tutun  gazlarining  qoralik 

darajasini grafiklardan topamiz [5]: 

                               

2

2

0, 066 1, 08 0, 037

0,106

g

CO

H O



















 

 

Gazning yutilish qobiliyatini hisoblash uchun quvur yuzasini haroratini 

2

0

40

450

q

g

t

t

S







  qabul  qilamiz.  Bunday  haroratda  grafik  yordamida 

quyidagini topamiz: 

1

2

2

0,65

0,65

1255

0, 068

1, 08 0, 067

0,169

733

g

g

CO

H O

p

T

A

T













































 

Qobiqning 

qoralik darajasi samaradorligi 

                                  









'

0,5

1

0,5 0,8 1

0,9

q

q







 

 

 

 

Nurlanish hosil qilgan issiqlik oqimining zichligi 

                               

1

4

4

'

0

4

4

4

2

0,9 5, 7

100

100

1255

733

0,106

0,169

1,1 10

/

100

100

g

d

n

d

g

g

T

T

q

C

A

Vt m





















 













































































 

---

                                                                                              

      51 

 

Nurlanish hosil qilgan issiqlik berish koeffitsiyenti 

,

n



 

                          





1

4

2 0

1,1 10

20, 7

/

982 450

n

n

g

d

q

Vt

m

S

t

t

















 

 

Tutun  gazlaridan  quvur  devorlariga  issiqlik  berish  koeffitsiyentining 

yig‘indisi 

                               





2 0

0

1

20, 7 83 103, 7

/

n

Vt

m

S



 













 

Issiqlik uzatish koeffitsiyenti 

                                





2 0

3

0

2

1

1

98,5

/

1

1

1

2 10

1

103, 7

22

2530

d

d

k

Vt

m

S





























 

1

2

1

2

1100 510

1, 07 1,5

863 309,5

g

b

g

b

t

t

t

t























  hisobga  olib  teskari  oqim  sxemasida  o‘rtacha 

harorat bosimini hisobini aniqlaymiz. 

                                           

1

2

0

982 410

572

n

a

g

b

t

t

t

t

S

   









 

Quvurning tashqi yuzasining harorati 

                                                

1

1

0

0

98,5 572

982

440

103, 7

d

g

k t

t

t

S

















 

Nurlanish  issiqlik  almashishini  hisoblashda 

0

450

d

t

S



  qabul  qilingan  edi. 

0



 

hisoblash  uchun  bunday  moslik  yetarli  darajada  aniq  va  qayta  hisoblashning 

zarurati yo‘q. Bug‘ o‘ta qizdirgichning qizdirish yuzasi  

                                          

7

2

4,3 10

764

98,5 572

n

Q

F

m

k t













 

Ilonizisimonlar soni 

                                





2

3

2

2

2

2

0

1

2

4

4 230 10

168

3600

36,5 3,14 2,8 10

17 3600

G

n

d w

 



















 

 

Har bir ilonizisimonning uzunligi  

                                          

1

2

2

764

45, 2

3,14 3, 2 10

168

F

l

m

d n















