“Himoyaga tavsiya etilsin” Kasbiy ta`lim fakulteti

2.3- rasm. Barabanli bug‘  qozoninig chizmasi: 

1 - о‘choq kamerasi; 2 - ekran quvurlari; 3 - yondirgich; 4 - tushuvchi quvurlar; 

5 - baraban;  6 - radiatsion bug‘ о‘taqizdirgich; 7 - konvektiv bug‘ о‘taqizdirgich; 8 - 

oraliq bug‘ о‘taqizdirgich; 9 -ekonomayzer; 10 - о‘tish hududi; 11 - havo isitgich

  

О‘ta  qizigan  bug‘  kо‘rsatkichlari  uning  bosimiga  va  haroratiga  bog‘liq. 

IES  da  о‘rnatiladigan  qozonlar,  bosimi  bо‘yicha  uch  xilga  bо‘linadi;  bular 

о‘rta  (10  MPa  gacha),  yuqori  (14  MPa)  va  о‘ta  yuqori  (25  MPa)  bosimli 

qozonlardir. 

Bug‘  qozoni  va  bug‘  turbinasi  energetik  blokni  tashkil  etadi.  IES  da 

quriladigan bloklarning quvvati 300, 500, 800 va 1200 MVt ga ega bо‘ladi.. 

Qozonlar markasida P belgisi kо‘rsatilsa, u tо‘g‘ri oqimli, Е - tabiiy 

sirkulyatsiyali, P

р

 - majburiy sirkulyatsiyali, P

т

 - tо‘g‘ri oqimli oraliq bug‘ 

---

                                                                                              

      26 

о‘taqizdirgichli, Е - tabiiy sirkulyatsiyali oraliq bug‘ о‘taqizdirgichli qozon 

bо‘ladi. 

Masalan, P-950-255 markali qozon quyidagini bildiradi: 

tо‘g‘ri  oqimli, bug‘  unumdorligi  soatiga 950  tonna,  о‘ta  qizigan  bug‘  bosimi 

25 MPa (255 kgs/sm

2

), qattiq yoqilg‘i ishlatiladi. 

Agar  markadan  keyin  M  belgisi  kо‘rsatilsa  -  suyuq  yoqilg‘i,  G  -  gaz, 

GM - gaz va mazut ishlatiladi. 

Katta  bosimda  suvdagi  tuzlar,  eritmaga  aylanib,  bug‘ni  ifloslantiradi. 

Barabanli  qozonlarda  bug‘dagi  zararli  moddalarni  tozalash  uchun,  bug‘  toza 

suv bilan yuviladi. Odatda toza suv sifatida ta’minlash suvi ishlatiladi. Bug‘ni 

yuvish  uchun  barabanning  bug‘  hajmiga  teshik  tog‘orali  qalqon  о‘rnatiladi. 

Qalqonga  ta’minlash  suvi  beriladi  va  bug‘  suv  qatlamidan  о‘tib,  zararli 

moddalardan  tozalanadi  va  yuvilgan  bug‘  separatsiyalanib  о‘taqizdirgichga 

beriladi.