Himoyaga ruhsat etaman” tarmoq markazi direktori N. A. Muslimov 2021 yil

Maktabgacha davr – bu bolada motivatsiya, o‘z-o‘zini namoyon etish, barpo qilish, nimanidir bajarish xohish-istagi, intilishi rivojlanadigan davrdir. Ushbu davrda bola shaxs sifatida rivojlanishi uchun poydevor yaratiladi.
Ta’lim strategiyasi maktabgacha ta’limning yuqori sifatini kafolatlashi kerak. Aynan maktabgacha davrda bolaning kelajakdagi barcha faoliyat turlarida va umuman hayotda muvaffaqiyatli bo‘lishiga yordam beruvchi umuminsoniy xislatlari shakllanadi. Bularning barchasi bolaning shaxsiy faolligi orqali rasm chizish, qurish-yasash, musiqa va boshqa faoliyat turlarida rivojlanadi. YOshi bo‘yicha “kichik inson” shaxs sifatida rivojlanadigan bir qancha faoliyat turlari o‘yin tariqasida olib boriladi.
Maktabgacha ta’lim muassasasi o‘zining asosiy vazifasi etib har bir bola shaxsini maksimal rivojlantirish va uning keyingi rivojlanish bosqichiga tayyorgarligini ta’minlash maqsadida muassasada ijobiy psixologik mikroklimat va sharoit yaratishni belgilaydi.
Ota-onalar va tarbiyachilardan talab qilinadigan narsa esa katta sabr, mehr va bola tarbiyasiga ilmiy asoslangan yagona yondashuvdir. To‘g‘ri yo‘sinda olib borilgan tarbiya natijasida bola mustaqil fikr yuritishga va katta hayotga dadil qadam qo‘yishga tayyor bo‘ladi.
“Bola shaxsini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’limga asoslanib ishlayotgan maktabgacha ta’lim tashkilotlarida tarbiyalanayotgan bolalar an’anaviy dastur bo‘yicha tarbiyalanayotgan bolalarga nisbatan ancha qobiliyatli bo‘ladilar. CHunki bola shaxsini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’limda bolaga yaxlit shaxs sifatida qaraladi, unda tana, aql, hissiyot va ijodkorlik mujassamdir, shu bilan birga shaxsiy tarixi va ijtimoiy kelib chiqishi ham inobatga olinadi”.¹⁷
Bola shaxsini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’limning o‘ziga xosligi shundaki, bola kimningdir istagi, buyurtmasiga ko‘ra emas, o‘z imkoniyatlari, salohiyati, tabiati, xususiyatlariga mos ravishda shakllanadi.
Rivojlanish nuqtai nazaridan to‘g‘ri keladigan, bolaga yo‘naltirilgan maktabgacha ta’lim tashkilotlari dasturlariga quyidagilar kiritiladi:
• loyiha ishlari orqali turli qobiliyat va turli yosh guruhlarida shoshilmagan holda oldingi tajribalarni e’tiborga olib, yangi o‘rganishni birlashtirish;
• bolalarni ilk tajribalar olishga, jismlar, boshqa bolalar va kattalar bilan o‘zaro munosabatga kirishishga jalb qilish;
• nutqning rivojlanishi va mos keladigan savodxonlik oldi tajribalariga urg‘u berish;
• ota-onalar bilan axborot almashish uchun birgalikda ishlash, bolalarga maktabgacha ta’lim tashkilotlarida va uyda kitob o‘qib berishga ypg‘y berish, ota-ona bilan tarbiyachi o‘rtasidagi munosabatlarni yaxshilash, ya’ni tarbiyachi va ota-ona hamkorligini shakllantirish;
• kun davomidagi turli faoliyatlarda bolalarga individual, kichik guruhlarda va katta guruhda shug‘ullanishlariga sharoit yaratib berish va bunda muvozanatni ushlab turish;
• tarbiyachi kuzatuvi orqali bolaning rivojlanishi haqidagi qaydlarni, tizimli ravishda bajargan ishlarini jamlab borish, portfolio yaratish orqali takomillashtirib borish;
• bolalarning ijtimoiy ko‘nikmalari, shu jumladan, mojarolarni bartaraf etish strategiyalarini rivojlantirish va boshqalar.
Tajribalar shuni ko‘rsatadiki, bolaning intellektual, shaxsiy va ijtimoiy xulqi rivojlanishida ilk davrlar o‘ta muhim hisoblanadi.