Хфх лек Хосилбеков

yo’naltiruvchi belgilar: 
• operatorning faolligi; 
• iqtidori; 
• tuzilishning tartibsizlanishi; 
• operatorni almashtirish; 
• tasniflash; 
• xavflarni yo’qotish; 
• tartiblash; 
• xavfni kamaytirish: 
texnik belgilari: 
• blokirovkalash; 
• vakuumlash; 
• germetiklash; 
• masofa bilan himoyalash; 
• mahkamlash; 
• to’siqlar orqali himoyalash; 
• ojiz zveno qo’llash; 
• siqilgan havo qo’llash; 
• harakatlarni sekinlashtirish. 
• 
tashkiliy belgilari: 
• vaqt bilan himoyalash; 
• axborot (ma’lumotlar); 
• zaxiralash; 
• mos kelmaslik; 
• me’yorlash; 
• xodimlar tanlash; 
• ergonomiklik. 
• 
boshqaruv: 
• moslik, nazorat; 
• qarshi aloqa; 
• rag’batlantirishlar; 
• boshqarish. 
• rejalilik; 
• javobgarlik; 
• samaradorlik; 
Xavfsizlikni ta’minlash qo’yidagi usullar orqali amalga oshiriladi: 
• gomosfera va nokosferani fazoviy va vaqt bo’yicha ajratib qo’yish, buni hal 
qilish uchun masofadan boshqarish, avtomatlashtirish, robotlashtirish vositalari 
yordamidan foydalaniladi; 
• xavflarni yo’qotish yo’li bilan nokosferani me’yorlashtirish. Bu usulga 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

9 
ishchilarning shovqin, gaz, changdan jarohatlanishidan saqlovchi shaxsiy va 
birgalikdagi himoya vositalarini qo’llashi kiradi; 
• ishchilarni tegishli muhitga moslashishga, ularni himoyalash darajasini 
ko’tarishga yo’naltirilgan har xil vositalar va usullar: 
• malakasiga qarab kasb tanlash, ruhiy ta’sir va (shaxsiy) himoya vositalari 
qo’llashni o’z ichiga oladi. Amalda esa yuqorida aytilgan usullar birgalikda 
qo’llaniladi. 
• xavfsizlikni ta’minlovchi vositalarga, jamoa va shaxsiy himoya vositalari kiradi 
(JHV va ShHV). Ular o’z navbatida xavflarning turi, tuzilishi, ishlatish sohasiga 
ko’ra guro’hlarga bo’linadi.