Хфх лек Хосилбеков

Ammiakni tashishda juda ehtiyot bo’lmoq kerak. Transportning harakat tezligi soatiga 40 km dan yuqori bo’lmasligi lozim. Ammiakni kechasi, quyuq tumanda va yaxmalakda tashish mumkin emas, tik ko’tarilgan yoki qiyalikli yo’llar orqali, ochiq alanga bor joylar orqali harakatlanish, chorvachilik fermalari va aholi yashaydigan 200 m dan yaqin bolgan joylarda qoldirib ketish qat’iyan man etiladi. Suyuq mineral o’g’itlarni transportda tashish uchun
ishlatiladigan idishlar zich yopiladigan, havo kiritadigan va chiqaruvchi saqlagich klapanlarga, aniqlovchi chizig’i va yozuviga ega bo’lishi kerak. Havo tarkibida ammiak bug’ining 16-27% li aralashmasi portlash xavfini kuchaytiradi.
64

5. Bino va tuproqlarga ishlov berish

Zararli organizmlar yashovchi muhitga (issiqlik, oziq-ovqat va ekish materiallariga, tuproqqa, omborxonaga, don saqlaydigan joylarga, elevator va boshq.) gaz va bug’simon
pestitsidlarni yuborish fumigatsiya demakdir. Fumigatsiya bo’yicha ishlar o’ta xavfliligi sababli
ularni yuqori malakali ishchilar maxsus o’qishdan so’ng bajarishlariga ruxsat etiladi. Bunda ishni
boshlashdan oldin o’simliklarni himoya qilish mutaxassisi boshchilig’i maxsus ruxsatnoma varaqasi
(naryad-ruxsat)ni rasmiylashtirishi shart.
Xonalar etarli darajada germetiklangan holda gazlashtiriladi. Ular turar joylardan 200 m va ishlab chiqarish binolaridan 100 m uzoqlikda bo’lishi kerak. Xonalarni fumigatsiya qilishda havoning harorati 10-35° (issiq kunlari ertalab) va havoning tezligi 7 m/s dan yuqori bo’lmagan hollarda o’tkaziladi. Fumigatsiyani o’tkazishdan oldin xonalardan oziq-ovqatlar, suv, kimyoviy moddalar va boshqa narsalar olib chiqiladi. Xonalarga kimyoviy ishlov berish (ballonlardan gaz chiqarish, fumigantlarni changlatish, suyuq preparatlarni to’kish, fumigantlar bilan shimdirilgan
lattalarni osib tashlash va boshq.) uch kishidan kam bo’lmagan maxsus ruxsatnomaga ega bo’lgan
va ShHV vositalari bilan ta’minlangan guro’h tomonidan amalga oshirilishi shart.
Ish tugashi bilan, ishlov berilgan bino kirish eshigi qulflanib elimli lenta bilan zichlanadi va eshik tepasida zaharlilik to’g’risida ogohlantiruvchi yozuv yoki belgi osib qo’yilishi shat.
Fumigatsiya muddati (24-96 soat) o’tgandan keyin, bino havosi tabiiy va mexanik yo’l bilan almashtirilishi, kerak bo’lsa, fumigantlar kuchini yo’qotishda kimyoviy moddalardan foydalanish
mumkin. Bu ishlarning hammasi gazniqoblar yordamida olib borilishi shart. Yirik ob’ektlarni gazlardan tozalash sekin-asta olib boriladi, bu yuqori miqdordagi zaharli gazlarni atmosferaga ko’p
miqdorda chiqishidan saqlaydi. Xona va ob’ektlar gazlardan tozalanganligini va ish boshlash mumkinligini faqat ma’muriyat buyrug’i bilan tuzilgan komissiya aniqlab beradi. Xo’jalik ma’muriyati butun fumigatsiya davrida ob’ektlarni doimiy nazorat qilinishini tashkil qilishlari lozim.
Tuproq zararkunandalarini butunlay yo’qotishda fumigantlar faqat mexanizatsiya yo’li bilan 18-20 sm chuqurlikda solinadi. Geksahlorbutadiyen, karbation, formalin bilan ishlayotganda
ishchilar shamol yo’nalishiga perpendikulyar holatda bo’lishlari va gazga qarshi respiratorlardan
foydalanishlari kerak. Tuproqni fumigatsiya qilishda 6 oydan uzoq vaqt ichida parchalanadigan pestitsidlarni ishlatish mumkin emas.

6.